خطر شکاف علم و صنعت تهدیدی برای آموزش عالی کشور

 

وی در رابطه ضعف‌های چنین تعریفی به عنوان نمونه اظهار می‌کند: مثلاً در رشته تخصصی برق، درسی کاملاً کاربردی تحت عنوان «تاسیسات» ارائه می‌شود که در واقع به بررسی نوع، توان و نحوه آرایش چیدمان چراغ‌ها در یک سالن یا فضایی مشخص به صورت کاملا آکادمیک و نظری و با محساباتی بسیار سنگین می‌پردازد و این در حالی است مباحث مذکور کاملاً کاربردی است و این سوال همیشه در اذهان دانشجویان این درس مطرح می‌شود که این درس را برای چه باید بیاموزند؟

 

این مدرس دانشگاه ادامه می‌دهد: البته همواره نیز از سوی اساتید به دانشجو چنین پاسخی داده می‌شود که «تو باید با این دانش به مدارج بالاتر بروی لذا باید پایه‌ و  توانی قوی برای نوشتن و انتشار مقاله داشته باشی . »

 

وی با بیان این که هدف‌گذاری سیستم آموزش عالی نیز چنین پاسخی را می‌طلبد، تصریح می‌کند: زمانی که هدف‌گذاری آموزش عالی به صورت کنونی تعریف شوذ، قطعاً انتظار از دانشجو نیز بالا می‌رود و او در پاسخ به این انتظار باید بسیار تلاش و تقلا کند و در این میان فشار زیادی به دانشجو  وارد می‌شود و تمرکز او را به دوره‌های مهارتی بسیار کمرنگ می‌کند.

 

لزوم توجه دانشگاه‌ها به دوره‌های عملی و کاربردی

 

مهدیان‌پور حرکت ناگزیر دانشجویان به سمت بازارهای آزاد را از ملزومات توجه دانشگاه‌ها به برگزاری دوره‌های عملی و کاربردی می‌داند و می‌گوید: در شرایط  کنونی آموزش عالی، فارغ‌التحصیلان دانشگاهی ناچار به صرف هزینه‌های بسیار زیادی می‌شوند

 

وی حرکت ناگزیر دانشجویان به سمت دوره‌های مهارتی بازار آزاد را از ملزومات توجه دانشگاه‌ها به برگزاری دوره‌های عملی و کاربردی می‌داند و می‌گوید: در حالی دانشجویان ناچار به صرف هزینه‌های بسیار زیادی برای حضور در این دوره‌ها می‌شوند که غالباً نیز اطلاعات کافی از اساتید و مدرسان این دوره‌ها کسب نمی‌کنند.

 

مهدیان‌پور ادامه می‌دهد: البته در این رابطه نیز نمی‌توان به دانشگاه‌های دولتی خرده گرفت چرا که این قبیل دانشگاه‌ها متناسب با پتانسیل محدود و هدف‌گذاری کلان که آموزش دانشجویان نظریه‌پرداز است تاکنون بسیار موفق عمل کرده‌ و جایگاه کشورمان را در این حوزه ارتقاء بخشیده‌اند.

 

وی معتقد است که با اختصاص امتیازاتی به اساتید می‌توان آنها را راغب به برگزاری دوره‌های کاربردی برای دانشجویان کرد چرا که اساتید عمدتاً با نگاه ارتقای علم در این حرفه تلاش می‌کنند و شاید تنها اندکی آنها ‌با هدف درامدزایی به این حوزه روی‌ آورده‌ باشند لذا اعطای امتیاز هم‌وزن مقالات به اساتید انگیزه‌بخش آنهاست.

 

این مدرس دانشگاه علم و هنر که تاکنون قضاوت چندین ژورنال بین‌المللی در رشته‌ی برق را عهده‌دار بوده است، می‌گوید: داوری برخی مقالات ایرانی را انجام داده‌ام که از نظر محتوایی، بسیار قوی و های‌تک بوده‌اند ولی متاسفانه برای کشورمان کاربردی نبوده‌اند.

 

وی معتقد است که علوم دانشگاهی کشور بسیار جلوتر از صنعت فعلی کشورمان است به طوری که هر چند در برخی از رشته‌ها مانند رشته‌های نظامی و هسته‌ای بسیار پیشرفت کردیم اما هنوز در بسیاری از رشته‌های های‌تک، تکنولوژی لازم را نداریم.

 

وی در این رابطه به مقاله‌ی خود که هشت سال پیش منجر به رفع مشکل بزرگی از سیستم‌های برق کشور آمریکا شده بود، اشاره می‌کند و می‌گوید: هر چند داوران در قبال این مقاله به من تبریک گفتند ولی سوال مهم این است که «این اقدام من چه کمکی به کشورم کرده است؟»

 

کاربردی نبودن خروجی آموزش عالی در صنعت کشور 

 

مهدیان‌پور در رابطه با استفاده از داده‌های علمی محققان و نظریه‌پردازان کشورمان در داخل کشور، اظهار می‌کند: باید ملزوماتی را از قبل در سیستم آموزشی و صنعت پیاده‌سازی کنیم تا علوم کشورمان کاربردی شود و بتوانیم به واسطه این علوم، مشکلات داخل کشور را برطرف کنیم چرا که با تداوم اهداف کنونی نظام آموزشی تنها می‌توانیم آخرین تکنولوژی روز دنیا را متحول کنیم در حالی که صنعت کشور ما با این تکنولوژی‌ها فاصله زیادی دارد . 

 

مدرس دانشگاه علم و هنر با بیان این که کشورمان به لحاظ تولید و انتشار بهترین مقالات از جایگاه علمی بالایی در دنیا برخوردار است،‌ کاربردی کردن علوم کشورمان را مستلزم ادغام دیدگاه صنعتی و نظری دروس می‌داند و می‌گوید: برخی دروس به راحتی قابل ارائه با علم روز و صنعت کنونی کشورمان هستند ولی متاسفانه هنوز هم به روش نظری و نه عملی تدریس می‌شود.

 

وی در بخش دیگری از سخنان خود به سوق یافتن علوم به سمت فرا رشته‌ای‌ها، تصریح می‌کند: در حال حاضر مرزهای دانش در رشته‌های مختلف گسترش پیدا کرده و رشته‌های مختلف با هم ترکیب شده‌اند به طور مثال در گذشته رشته خودروسازی، واحدهای محدودی برای آموختن برق خودرو نیز داشت اما اکنون عناوینی مانند خودروهای برقی به میان آمده که مرزهای مکانیک و برق را شکسته و آنها را در یکدیگر ادغام کرده است.

 

مهدیان‌پور ادامه می‌دهد: پای رشته‌های فرارشته‌ای به صنعت نیز کشیده شده به طوری که در خطوط تولید صنعت شاهد فعالیت ربات‌ها نیز هستیم و مهندس مسلط به برق و کنترل باید سررشته‌ای از علم رباتیک نیز داشته باشد، از این رو با پیشرفت تکنولوژی، کاربرد این علوم نیز بسیار گسترش یافته است.

 

وی با بیان این که صنعتکاران نمی‌توانند تنها متکی به تخصص باشند بلکه باید به علوم بین‌رشته‌ای نیز مسلط شوند، می‌گوید: گرایش‌های تحصیلی دیگر به آخر دوران خود رسیده‌اند و حتی از بین‌رشته‌ای نیز به فرارشته‌ای رسیده‌ایم لذا اگر علم و صنعت ما نتوانند به هم برسند، در این نقطه با شکاف عمیقی روبرو خواهیم شد که به راحتی نیز قابل جبران نیست . 

 

مهدیان‌پور در پایان نیز خاطرنشان می‌کند: البته در شرایط کنونی، دانشگاه‌ها باید در وهله‌ی نخست به صنعت نزدیک شوند و در برنامه‌ای دراز مدت مانع ایجاد شکاف‌های عمیق بین این دو حوزه شوند ولی در صورتی که دانشگاه‌ها در این رابطه کاستی کنند زمانی فرا خواهد رسید که تمام دانشگاه و سیستم آموزشی کشور باید در راستای برطرف کردن عواقب این بحران، تغییر کنند . 

 

 

منبع:ایسنا یزد