شناسه خبر: 67136
منتشر شده در مورخ: ۹۷/۰۷/۲۱
ساعت: ۱۱:۱۳
خوشنویس یگانه کویر
بمناسبت روز خوشنویسی
استاد محمود رهبران که چون ستارگان پرفروغ آسمان کویر در سپهر هنر خوشنویسی ایران خوش درخشیده
به گزارش یزدی نیوزهمواره به طبعی ظریف ،هنری بی بدیل و حسن سلوکی ستایش انگیز شناخته شده است وشاید از این رو بود که پس از این کامیابی او نتوانستم شعف خود را پنهان دارم و او را که هنرمندی کم نظیر است به شادی نستایم. استاد رهبران سزاوار تکریم است چون آبروی هنر خوشنویسی است. ظرائف رمزآلود و شورآفرین انحناهای نستعلیق در آثار او ترجمان روح شیدایی است که با عشق به فرهنگ و هنر این سرزمین
لایه‌های معنی بخش تاریخ وفرهنگ و تمدن دیرپای ایرانی ـاسلامی را به جستجو نشسته است او هنرمندی ادب دان و سخن شناس است و آن سان قدر این قیمتی در لفظ دری را می داند که هرگز به پای خوکان نریزد نه این درلفظ دری را و نه آن کلک خیال انگیزش.
محمودرهبران علاوه بر خوشنویسی بواسطه حضورقریب سه دهه تلاش علمی وهنری درگنجینه فاخر کتابخانه های آستان قدس وهمچنین موهبت برخورداری از دوستی و همنشینی با بزرگان هنر و ادب همچون استاد امیرخانی واسلامی ندوشن و…با خرمن معارف بزرگان ادب فارسی نیز آشنایی خوبی بهم زده وخوشه چینی های فراوانی نموده به گونه ای که اکنون به درستی می توان اورا هنرمندی خوش محضر و ادیب و نکته سنج یافت که کلام و بیان و نوشتار او مملّو از نکته های بلیغ ادبی و شعر وحتی طنز های معنی دار شنیدنی است .
خدمات ایشان به عنوان مُعَلّم خطّ نیز در انجمن خوشنویسان که هنرجویان فراوانی را علاوه بر فنون خوشنویسی متعلم ارزشهای درونی و اخلاقی استاد خویش نمود ه همواره محل حسن اشارت بسیاری هنرمندان واهالی خوشنویسی بوده است.
استاد رهبران در نزاکت،ادب و داشتن سیمایی موقّر و آراسته وبوِیژه درفروتنی مثال زدنی اشان زبانزد وبی نیاز از تعریف اند. در عین حال
اصلی ترین صفت ایشان همان سرمایه درونی عشق به فرهنگ و هنر و ادبیات است.
پژوهش و نگارش: کاوه تیموری
نشر: نوآوران علم
شمارگان: ۱۰۰۰ نسخه
سال: ۱۳۹۵، تهران
تعداد صفحات: ۱۸۶، مصور، تمام رنگی، جلد کالینگور، زرکوب، روکش گلاسه، قطع رحلی بزرگ، ۲۴×۳۴
*
در این اثر، حیات اجتماعی و فردی هنرمند از زوایای مختلف کاویده شده است و مخاطب به راحتی زمینة مهم اجتماعی وی را برای قرار گرفتن در شرایط فعلی‌اش به خوبی درک می‌کند
مهم‌ترین مسئله این است که به سرمایه‌ها و داشته‌های هنری به عنوان سرمایه‌های ملی و سرمایة اجتماعی نگریسته شود.
*
به تازگی کتاب احوال و آثار خوشنویس کویر که به شرح حال و بررسی آثار استاد محمود رهبران اختصاص دارد، روانة بازار نشر شده است.
محمود رهبران یکی از خوشنویسان مطرح دیار یزد می‌باشد که علاوه بر آوازة منطقه‌ای، در سطح کشور نیز خوشنویس و هنرمند شناخته شده‌ای است.
آثار فاخر این هنرمند با پس‌زمینة ۳۵ سال تلاش و جست‌وجو نقش‌انداز صفحه شده و نگارندة کتاب اهتمام خود را برای معرفی بهتر و بیشتر این هنرمند و آثارش به کار بسته است.
این کتاب در پنج فصل به زیور طبع آراسته شده است.در فصل اول به زمینة اجتماعی و طی طریق او برای یادگیری خوشنویسی پرداخته شده است. در این فصل، نکات ریز و درشتی که آیندة هنری رهبران را از خلال سال‌های کودکی و نوجوانی نشان می‌دهد و سیر و سلوک وی و افراد و معلمان تأثیرگذار بر او را معرفی می‌کند، آمده است.
در فصل دوم، آثار چاپ شده و تحلیل فنی قطعات استاد رهبران مورد اهتمام قرار گرفته است.
در فصل سوم، به شگردها، ویژگی‌ها و سایر وجوه هنری ایشان توجه شده است.
فصل چهارم به ارائه مبانی نظری برای نقد خوشنویسی استاد رهبران و به جمع‌بندی کلی کتاب اختصاص یافته است.
در فصل پنجم، گزیده‌ای از آثار خوشنویسی استاد در سه دهة گذشته ارائه شده است که مطالب کتاب را در قالب تصاویر قطعات به شکل بهتری قابل درک می‌سازد.
پژوهشگر و نویسنده هدف خود را از نگارش کتاب احوال و آثار خوشنویس کویر چنین آورده است:
«… خط رهبران به تعبیر قدما به مقام رسیده و آثار او به ویژه در این سال‌ها واجد ارزشهای زیباشناختی در خط نستعلیق است… در واقع، این تک‌نگاری گویی داستانی زنده و تازه‌ای است که هم برای من جذاب است و هم خوانندة اهل خط را در لذت آن شریک می‌کند… به‌طور حتم کارکرد این کتاب این خواهد بود که نشان دهد زندگی و خوشنویسی محمود رهبران در زمانه‌اش چگونه بوده است. به همین سان، راه یافتن کسانی که این کتاب را مطالعه می‌کنند، به قعر دنیای خوش‌نویسانة رهبران راحت‌تر خواهد بود.»
این اثر پنجمین تک‌نگاری پژوهشی نویسنده کتاب است و حکایت از آن دارد که وی در ثبت آثار و احوال خوشنویسان معاصر ایران مصمم و جدی در حال کار و پژوهش می‌باشد.
با این مقدمات به بررسی ویژگی‌های این اثر می‌پردازیم.
در اشاره باید ذکر شود که تک‌نگاری‌های خوش‌نویسانة مؤلف کتاب باب تازه‌ای را در بررسی تحلیلی آثار و احوال هنرمندان خوشنویس معاصر گشوده است. در دورة معاصر، تک‌نگاری‌های عمیق که شرایط و زمینة اجتماعی و فرهنگی هنرمند خوشنویس را مورد توجه قرار داده باشند، نادر و کمیاب بوده‌اند.
در این اثر، حیات اجتماعی و فردی هنرمند از زوایای مختلف کاویده شده است و مخاطب به راحتی زمینة مهم اجتماعی وی را برای قرار گرفتن در شرایط فعلی‌اش به خوبی درک می‌کند. نکتة مهم این است که در سایه‌سار چنین روشی، تحلیل آثار همراه با توصیف دقیق و ترجمة تصویری مطالب نیز به انجام رسیده و تمام این موارد در فهم موضوع پژوهش، یعنی استاد رهبران، راه‌گشاست. پیش از این، در کتاب‌های خوشنویسی به‌طور معمول تعدادی قطعه خط در کنار هم قرار می‌گرفت که فاقد هرگونه تحلیل زیباشناختی بود اما در این اثر، مخاطب با دو بال رؤیت تصاویر خط و تحلیل آن‌ها قدرت پرواز می‌یابد. به لحاظ روش‌شناختی هنری نیز این شیوه به تغییر نگرش مخاطبان و ارتقای بینش زیباشناختی آن‌ها کمک می‌کند.
در این کتاب از نزدیک به ۲۰۰ قطعه خوشنویسی استفاده شده که حدود ۱۷۵ قطعه از آثار استاد رهبران است. از آنجا که شیوة رهبران مبتنی بر روش خوشنویسی استاد غلام‌حسین امیرخانی است، محقق تلاش کرده است که به مقایسة تطبیقی خط رهبران با استاد امیرخانی مبادرت کند. به همین دلیل، کتاب احوال و آثار خوشنویس کویر میزبان ۲۵ اثر از آثار نستعلیق استاد امیرخانی است که برای اولین‌بار در این مجموعه به زیور طبع آراسته شده است. شانزده قطعه عکس نیز از آرایه‌های تصویری کتاب به شمار می‌آیند.
در حال حاضر، شیوة معمول و سنتی انتظار مخاطبان این هنر را برآورده نمی‌کند. مخاطبان انتظار دارند که محققان این عرصه، اطلاعات و دستاوردهای تحلیلی خود را همراه با آثار خوشنویسی به آنان ارائه دهند. در حقیقت، توصیف، تحلیل و نقد قطعات خط و آثار هنری هر خوشنویس نام‌آوری، دریچه‌ای برای درک بهتر و شناخت جامع از زمینه و زمانة اوست. بدیهی است چنین دست‌مایه‌های پژوهشی از آثار خوشنویسان می‌تواند رشد و ارتقای توانایی تحلیل هنری مخاطبان را موجب شود. از این منظر، کتاب خوشنویس کویر در حد خود و به فراخور ظرفیت پژوهشی آثار رهبران این مهم را تحقق بخشیده است؛ به گونه‌ای که خوانندة کتاب طول و عرض هنر خوشنویسی رهبران را از کودکی تا دورة میان‌سالی به خوبی درک می‌کند.
نویسندة کتاب احوال و آثار خوشنویسی کویر در فصل چهارم تلاش کرده است مبانی نظری هنر خوشنویسی را تدوین کند. تاکنون چنین نگرش نظری و تقسیم‌بندی از خوشنویسان که بتواند دست‌مایة نقد هنری قرار گیرد، مورد توجه نبوده است. وی خوشنویسان را در چهار گروه مقلدان، نظیره‌نویسان، تلفیقی‌نویسان و مستقل‌نویسان قرار داده و ضمن تعریف هر گروه، مزیت‌های هنری آن‌ها را برشمرده است. با مدل نظری ارائه شده می‌توان جایگاه هنرمند خوشنویس را با در نظر داشتن دو اصل مهم تحرک هنری و تکامل هنری مورد بررسی قرار داد. این دست‌مایة مهم مخاطبان را به درک بهتر پایه و مایة هر خطاطی رهنمون می‌کند. این فصل از آنجا که برای اولین‌بار به چارچوب نظری در خوشنویسی نزدیک شده، در خور توجه است؛ چرا که بینش بصری اهل خط را در مواجهه با آثار خوشنویسی ارتقا می‌دهد.
با توجه به تعداد صفحات مناسب کتاب و همراهی تصاویر با آن‌ها، کتاب خوش‌خوان و روان است و در مدت کوتاهی می‌توان آن را مطالعه کرد. از آنجا که دبیران هنر در سطح کشور به طور مستقیم با آموزش خط درگیرند و ناگزیرند خواص تصویری حروف و کلمات را برای دانش‌آموزان خود تبیین کنند، می‌توانند با مطالعة این کتاب سطح بصری کار خود را ارتقا دهند
بخش نظردهی بسته شده است..