بررسی وضعیت خانواده و طلاق در یزد/ مهمترین دلایل بروز طلاق در استان

 

وی با تاکید بر مطالعات صورت گرفته و نتایج حاصل از تحقیقات علمی و مراجعان برخی مراکز مشاوره استان در زمینه طلاق، مهمترین دلایل بروز طلاق در استان را شامل عدم مهارت زوجین (ارتباطی و زناشویی)، خیانت، تیپ های شخصیتی مختلف، دخالت اطرافیان و خانواده‌ها دانست .

 

«سعید عطار» عضو هیئت علمی دانشگاه یزد، با بررسی تئوری اقتصادی «خروج، اعتراض و وفاداری» آلبرت هرشمن، تشکیل خانواده را نوعی مبادله عاطفی دانست که بر اساس آن، هر یک از افراد می‌توانند یا به وفاداری ادامه دهند، یا اعتراض کنند و یا از مبادله خارج شوند.

 

دکتر عطار با اشاره به این‌که انتخاب گزینه ماندن در زندگی و اعتراض نیز می‌تواند در بلندمدت پیامدهای مخربی از جمله طلاق عاطفی، خیانت و خشونت (زن آزاری و مرد آزاری) داشته باشد، نادرستی مطلق طلاق را تلقی نادرستی دانست که می‌تواند نهاد خانواده را از درون تخریب کند.

 

وی پیشنهاد داد که کانون تفکر باید با تامل بر سویه‌های مثبت و منفی پدیده‌هایی مانند طلاق، افق‌های جدیدی برای موضوعات مرتبط با خانواده ایجاد کند.

 

تحولات خانواده و مسائل و چالشهای این حوزه دکتر سید علیرضا افشانی عضو هیئت علمی دانشگاه یزد پس از آسیب شناسی نگاه متداول مسئله محور در بررسی طلاق، بر این نکته تاکید کرد که طلاق می تواند با توجه به شرایط به عنوان «مسئله»، «پیامد» و «راه حل» در نظر گرفته شود.

 

 وی تحولات خانواده در استان را شامل بالا رفتن سن ازدواج، تغییر در نسبت اشتغال زنان، کاهش ابعاد خانوار، تغییر در سرعت و نرخ طلاق و بروز طلاق های عاطفی دانسته و بی توجهی به مقوله سلامت در ابعاد مختلف، نداشتن مهارتهای زندگی زناشویی، تغییر در جهتگیری فعالیت اعضای خانواده به خصوص در یزد و خلا مهارتهای اجتماعی(با توجه به معیارهای ۱۹ گانه یونسکو) را به عنوان مسائل و چالشهای خانواده معرفی کرد.

 

مساله شناسی خانواده در یزد

 

 «علی روحانی» عضو هیئت علمی دانشگاه یزد پس از تحلیل نتایج حاصل از انجام پژوهشی علمی در زمینه بررسی تغییرات صورت گرفته در بستر ارزشی خانواده‌های استان، به وضعیت نامطلوب این حوزه و به چالش کشیده شدن مداوم ایده آل‌های خانوادگی در سطح کلان و وجود ناهمسانی میان انتظارات و عملکردهای خانواده در یزد در سطح خُرد اشاره کرد.

 

وی ورود زنان در عرصه اجتماعی را زمینه ساز کاهش آسیبها و جرائم اجتماعی دانسته و به این نکته اشاره کرد که یزد، «شهر آجر و ماشین» و شهری است که در آن چهره‌ها گم، تعامل ضعیف و تفکرات سنتی و فضای اندرونی در بیرون و عرصه اجتماعی گسترش داده می شود.

 

روحانی همچنین خروج از حالت استثنایی، ورود به عرصه اجتماعی و ایجاد تعامل و گفتگو میان خانواده‌ها را مقدمه-ای در جهت کاهش ناهماهنگی میان انتظارات و عملکرد خانواده در استان دانسته و از «پاتوق نشینی» به عنوان آسیبی جدید برای خانواده های استان یاد کرد.

 

انطباق با تغییر و تحولات جهانی حمید زارع هرفته رئیس اداره اجتماعی سازمان فرهنگی، اجتماعی، ورزشی شهرداری یزد (فاو) پس از بیان نکاتی در زمینه سبک زندگی در سوئد، به روند کاهش مشروعیت «اقتدار پدری« در خانواده‌های کنونی و به تبعیت آن کاهش محوریت نقش مادری، افزایش تعداد خانواده‌های تک فرزندی و به صورت کلی کمرنگ شدن نقش‌های سنتی تحت تاثیر تحولات جهانی اشاره و بر ضرورت ایجاد سازوکارهایی جهت ایجاد انطباق میان جامعه و تغییر و تحولات جهانی تاکید کرد.

 

 تعریف واقعیتهای موجود حمیده رادپور رئیس اداره مشاوره تربیتی و تحصیلی اداره کل آموزش و پرورش یزد پس از اشاره به برخی آسیبهای ناشی از سبک‌های فرزند پروری متفاوت و بومی محور استان یزد، وجود تبعیض‌های جنسیتی میان دختر و پسر، بلوغ‌های زودرس و خلاهای عاطفی در زندگی خانوادگی، بر اهمیت ایجاد آگاهی کامل نسبت به نیازها، ارائه تعریفی متفاوت از شادی و رضایت به خانواده‌ها و ایجاد تعامل میان آنها تاکید کرد.

 

چالشهای مربوط به مسائل خانواده و آسیب شناسی طرح‌های گذشته دکتر سید محسن موسوی عضو هیئت علمی دانشگاه یزد پس از ارائه توضیحاتی در رابطه با «طرح ملی گفتگوی خانواده» به عنوان تفاهم نامه‌ای میان انجمن جامعه شناسان ایران و معاونت بانون ریاست جمهوری، فراگیرترین چالشهای مربوط به مسائل خانواده را چالش معیشت و رفاه، چالش تعامل و ارتباط و چالش فردگرایی خودمدارانه دانست.

 

وی همچنین با تاکید بر اهمیت بررسی چالشهای مربوط به آسیب شناسی‌ها و مساله شناسی‌های رایج خانواده که بعضا به سیاستگذاری هایی در حوزه خانواده منجر شده است، مهمترین این چالشها را به این ترتیب معرفی کرد: چالش چیرگی نگاه آسیب شناسی، چالش چیرگی نگاه ابزاری و چالش عدم نگاه نهادی.

 

افزایش مهارتهای زندگی خانوادگی شکوه نیک نظر مدیر موسسه افق روشن فردا پس از طرح نکاتی در زمینه اهمیت و ضرورت انتشار جمعی مطالب مطرح شده در جلسات کانون در جهت ایجاد اثرگذاری اجتماعی در این حوزه، پیشنهاد داد کانون در گام اول پیش نیازهای دستیابی به خانواده سالم و راهکارهای افزایش مهارتهای زندگی خانوادگی را شناسایی و منتشر کند و در گام بعد، راهکارهای ایجاد تعامل جهانی در زمینه مباحث اجتماعی و دستیابی به سلامت روان را مدنظر قرار دهد.

 

 اهمیت عشق ورزی در خانواده ونوس عامری دبیر کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر یزد با اشاره به نتایج حاصل از بروز طلاق‌های عاطفی در نسلهای گذشته و تداوم زندگی بر اساس مناسبات اجتماعی و قوانین جامعه، بر ضرورت بررسی طلاق به عنوان پیامد آسیبهای اجتماعی و همچنین راه‌حلی برای جلوگیری از بروز آسیبهای اجتماعی تاکید کرده و ترویج مناسبات غلط با روشهای اجبارآمیز در این زمینه را منجر به گسترش ناهنجاریهای اجتماعی دانست.

 

به نظر وی، زن هیچگاه تولید کننده خشونت در خانواده نبوده و خشونت علیه مردان، عمدتاً عکس العملی در مقابل خشونت علیه زنان بوده است. عامری همچنین پس از بیان جایگاه و اهمیت «عشق» در زندگی مردم ایران در دوران گذشته، پیشنهاد داد کانون راهکارهای عشق ورزی در خانواده را مد نظر قرار دهد.

 

به گفته وی، شورای اسلامی شهر یزد، در جهت بستر سازی برای ایجاد تعامل میان خانواده‌ها و برگزاری جشنهای عمومی و مراسم تفریحی در سطح شهر برای گرد هم آمدن خانواده ها و افزایش همبستگی میان آنها پروژه های متعددی در دست اجرا دارد.

 

پایش تغییرات آسیب‌های اجتماعی مرتبط با خانواده در شهر یزد وهاب علی نیا رئیس مرکز تحقیقات آسیبهای اجتماعی اداره بهزیستی یزد پس از تحلیل  ثانویه داده‌های اورژانس اجتماعی شهر یزد در بازه زمانی ۹۵-۱۳۹۴ در خصوص کودک آزاری، همسر آزاری، سالمند آزاری و فرار از منزل اظهار کرد: ۶۹.۵ درصد از آسیب‌های اجتماعی مرتبط با خانواده با آسیب اعتیاد در بین یکی از اعضای خانواده همراه بوده، ۴۸ درصد از زنانی که طی این دو سال مورد آزار قرار گرفته‌اند، بی‌سواد بوده یا تحصیلات زیر دیپلم داشته‌اند؛ ۴۰ درصد دیپلم داشته و در حدود ۱۲ درصد از آنان از تحصیلات دانشگاهی برخوردار بوده‌اند و سابقه ترک تحصیل در ۵۲ درصد از موارد فرار از منزل گزارش شده‌است.

 

بیش از ۴۸ درصد زنانی که از همسران خود آزار دیده‌اند، پیش از این سابقۀ ترک تحصیل داشته‌اند و ۲۶ سالگی محتمل‌ترین سن برای وقوع آسیبی چون همسرآزاری بوده است.

 

 وی همچنین دامنه سنی فرار از منزل، روند رو به افزایش سالمند آزاری، نقش فصول مختلف سال از نظر میزان وقوع آسیبهای اجتماعی، نقش مهاجرت و حاشیه نشینی درون شهری در بروز آسیبهای اجتماعی را مورد بررسی و تحلیل قرار داد.

 

 در انتهای جلسه دکتر افراسیابی با ارائه جمع بندی از مباحث مطرح شده، بر ضرورت استخراج محورهای کلیدی در رابطه با خانواده و تدوین بیانیه‌ای ازسوی کانون در این زمینه تاکید کرد. همچنین مقرر شد بررسی تحولات و مسائل خانواده در یزد در جلسه بعدی کانون ادامه یابد تا مهمترین اولویتهای این حوزه مورد شناسایی قرار گیرد.

 

 

 

 

منبع:ایسنایزد