استانداردسازی مبلمان مدارس در غبار فراموشی

 

فقدان مبلمان مناسب مدارس و آسیب های جسمانی دانش آموزان

 

مدیر گروه طب کار استان یزد در این باره می گوید مطالعات متعددی نشان داده اند که دانش آموزان به طور مکرر از وسایلی در مدرسه استفاده می نمایند که متناسب با وضعیت انسان سنجی ( آنتروپومتری ) آن ها  نیست. بنابراین، دانش آموزان در معرض ریسک ابتلا به اثرات منفی ناشی از طراحی بد و نامناسب وسایل به دلیل زمان طولانی نشستن هستند. دکتر میرمحمدی می گوید نشستن روی صندلیهای غیراستاندارد باعث آسیب مهره کمری و پشتی و در درازمدت باعث آرتروز ستون مهره ها می شود. وی می افزاید: از دیگر عوارض استفاده از این وسایل غیراستاندارد، قوز یا کیفوس است که در این بیماری ستون مهره بشدت دچار خمیدگی به سمت پشت میشود و در صورت شدید بودن این حالت ریه تحت فشار قرار میگیرد. به گفته دکتر میرمحمدی در چنین حالتی، نامناسب و نامطلوب بودن صندلیها نه تنها روی جسم دانش آموزان بلکه در یادگیری آنها نیز تاثیر می گذارد.

 

با توجه به همین موضوع، مطالعات گسترده ای در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به منظور بررسی ابعاد بدنی آنتروپومتری دانش آموزان در کل کشور انجام شد. یک متخصص طب کار و بیماریهای شغلی در این باره گفت با توجه به شیوع بالای اختلالات اسکلتی و عضلانی در دانش آموزان یک مطالعه گسترده با هدف اندازه گیری ابعاد بدنی دانش آموزان و به منظور طراحی میز و نیمکتهای استاندارد انجام شد. دکتر مهر پرور افزود این تحقیقات برروی ابعاد بدنی ۲۸هزارو ۸۰۰ دانش آموز دختروپسر ۷ تا ۱۸ ساله با ۶ نژاد و قومیت در سراسرکشورانجام شد. به گفته وی برای اجرای این طرح، اندازه ها و ابعاد بدنی دانش آموزانی از نژادهای لر، ترک ، بلوچ ، عرب، کرد و فارس در استانهای لرستان ، تبریز، زاهدان، خوزستان، کردستان و یزد مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت. 

 

استانداردهای لازم برای طراحی مبلمان مدرسه

 

متخصص طب کار و بیماریهای شغلی می گوید: حمایت پشتی صندلی از قوس کمر در یک صندلی استاندارد لازم و ضروریست علاوه بر این بلندی پشتی باید تا زیر برآمدگی کتف باشد تا آزادی عمل بیشتری به دانش آموز بدهد. دکتر مهرپرور می افزاید پاشنه ها در حالت نشسته باید روی زمین قرار بگیرند و فاصله موجود بین میز و صندلی قابل تنظیم باشد . به گفته وی، میزهایی که لبه جلویی آن ها (ضلع نزدیک به دانش آموز) مقعر است راحتی دانش آموزان را در پی دارد. 

 

استان یزد پیشقدم در اجرای طرح مبلمان مناسب مدارس

 

با توجه به آسیب های زیاد جسمانی به علت میز و نیمکت ها یا صندلی های غیراستاندارد طرح استاندارد سازی مبلمان مدارس نژاد فارس  بصورت آزمایشی در یکی از مدارس استان یزد اجرا شد . طراحی صحیح صندلی ها و نیمکتها ی کلاس های درس متناسب با خصوصیات تن سنجی دانش آموزان از ویژگی های این طرح بود که با توجه به هماهنگی با اساتید طب کار استان یزد از دوسال پیش آغاز شد. نتیجه این تحقیقات، طراحی صندلی و نیمکهای استاندارد مطابق با ابعاد بدنی و ساختار قامتی دانش آموزان و البته رضایتمندی بیشتر آن ها بود.

 

وجدانی مدیر مدرسه ای که این طرح تحقیقاتی برای اولین بار در کشو در مدرسه تحت اختیارش اجرا کرد می گوید : ۵۰ درصد دانش آموزان این مدرسه که حدود۲۰۰ نفراز ابتدای سال تحصیلی جدید از صندلی و نیمکتهای استاندارد استفاده می کنند .وی می گوید به علت مفید بودن این طرح، ساخت ۵۰۰ صندلی استاندارد به لحاظ ارگونومیکی را به یک شرکت سازنده در میبد سفارش دادیم و این شرکت مطابق الگوهای استاندارد ما ، این صندلی ها را به ما تحویل داد. وجدانی می افزاید قرار است در سال تحصیلی آینده تمام دانش آموزان این مدرسه از این صندلی و نیمکتهای استاندارد استفاده کنند .

 

رضایتمندی دانش آموزان و والدین از مبلمان جدید

 

  دانش آموزانی که از این صندلی ها استفاده کرده اند احساس رضایت بیشتری نسبت به قبل دارند . یکی از این دانش آموزان که به مدت یک سال از این صندلی ها استفاده کرده می گوید این نیمکتها باعث می شود پاهای ما به زمین برسد و این حالت باعث راحتی نشستن ما می شود . دانش آموز دیگر میگوید :این نیمکتها کمربند دارد که باعث می شود ما موقع نوشتن قوز نکنیم. دانش آموز دیگر می گوید نیمکتهای قبلی پشتی نداشت اما این نیمکتها پشتی دارد وبه راحتی تکیه می دهیم یکی دیگر از دانش آموزان از محل نشستن ونشیمن گاه می گوید که مطابق با ران پا طراحی و به راحتی می توان بر روی آن نشست. یکی از دانش آموزان که دست چپ است می گوید با این صندلیها هم دست راستها و هم دست چپها می توانند استفاده کنند . دانش آموزی که قد بلند است می گوید: صندلی من بر اساس قد من طراحی شده است و دوست من که قد کوتاه است صندلیش براساس قدش طراحی شده است. او درست می گوید چرا که این صندلیها در سه سایز طراحی شده است.

 

یکی از والدین دانش آموزان با احساس رضایت از صندلیهایی که فرزندش استفاده می کند می گوید صندلیهای قبلی باعث خستگی فرزندشان می شد اما این صندلیها راحتی را برای فرزندشان به همراه می آورد . پدر یکی دیگر از دانش آموزان می گوید : وقتی صندلی مناسب باشد علاوه بر تاثیر مثبت بر وضعیت جسمانی فرزندشان بر یادگیری آنها نیز تاثیر می گذارد .

 

 ساختمان دیگر کافی نیست

 

دانش آموزان پاره های تن ما و نوگل های شکفته ای هستند که مراقبت و نگهداری ویژه را می طلبند. امروزه دیگر یک ساختمان برای تشکیل مدرسه کفایت نمی کند. مدرسه علاوه بر ساختمان، نیازمند تجهیزات و امکاناتیست که یاریگر کادر آموزشی مدارس برای تعلیم و تربیت هر چه بهتر دانش آموزان باشد. بر اساس آن چه که بیان شد یک مبلمان غیراستاندارد و نامناسب می تواند گل های بوستان جامعه را افسرده و رنجور کند و بر سلامتی جسمانی و کیفیت تحصیل آن ها تاثیری جدی داشته باشد . در چنین حالی این وظیفه دست اندرکاران آموزش و پرورش کشور است که استاندارد سازی مبلمان مدارس را به طور جدی مد نظر قرار دهند . آن چه که در یکی از مدارس یزد انجام شده قطعا می تواند الگوی مناسبی برای سایر مدارس کشور باشد.

 

نویسنده :مهدیه رضایی مهر

 

 

 

 

منبع:خبرگزاری صداوسیما