۵۰ درصد بافت تاریخی کشور در یزد قرار دارد/میبد در راه جهانی شدن

به گزارش یزدی نیوزنیره شفیعی‌پور: وقتی قرن‌ها پیش مردم در دل کویر تصمیم به سکونت گرفتند، از میان آنها مردمان سختکوش و خلاق یزد، سازه‌هایی در بناهای خود ایجاد کردند که این سازه‌ها رنج زندگی در خشکی و گرمای کویر را کمتر می‌کرد.

استفاده از خشت و گل، احداث بادگیر و ده‌ها عنصر دیگر خلاقانه در ساختمان‌سازی، آن روزها زندگی را برای مردم یزد آسان‌تر کرد و این‌ روزها برای آنها افتخارات ملی و جهانی رقم زد، افتخاری که ریشه در فکر و خلاقیت، ذکاوت و سختکوشی و مقاومت و درایت یزدی‌ها دارد.

بافت‌های تاریخی استان یزد نماد اصالت و شکوه

اگر امروز در بسیاری از نقاط کشور، بافت‌های قدیمی و فرسوده به معضلی برای شهرها تبدیل شده‌اند، بافت‌های قدیمی در استان یزد، نماد زیبایی، اصالت و شکوه هستند.

این بافت‌ها گرچه فرسوده‌اند اما هنر دستان نیاکان این دیار، این بناها را به آثار ارزشمندی تبدیل کرده که به لحاظ تاریخی و هنری دارای ارزش و اعتبار هستند.

اگر امروز نیمی از بافت‌های تاریخی کشور در شهرستان‌های مختلف استان یزد واقع شده و حتی روستاهای این دیار از بافت‌های تاریخی دارای ارزش و اصالت بهره‌مند هستند، تنها به دلیل سختکوشی و خلاقیت گذشتگان است.

مردان مردی که با ساخته‌های دست خویش، زندگی در برهوت مرکزی ایران را امکان‌پذیر کردند و نه تنها در یزد بلکه هر کجا پا نهادند، آبادی و آبادانی را با خود به همراه بردند.

آغاز تکاپو برای ثبت جهانی بافت‌های تاریخی در استان یزد

۱۸ تیرماه ۱۳۹۶ پس از قرن‌ها شاید از دوره ایلخانی به بعد، بلاخره ارزش واقعی بافت تاریخی یزد برای همه مردم جهان معرفی شد و بافت تاریخی یزد در فهرست آثار جهانی به ثبت رسید.

نه تنها یزد بلکه دیگر شهرهای این استان نیز بافت‌های تاریخی ارزشمندی دارند که تکاپو و فعالیت از چندی پیش برای ثبت ملی و حتی ثبت جهانی آنها آغاز شده است.

میبد، مهریز، خاتم، ابرکوه، اردکان و روستاها و شهرهای بزرگ و کوچک دیگر استان یزد در تلاش هستند تا میراث ماندگار و اصیل خود را ثبت کرده و به مردم ایران و جهان معرفی کنند.

۵ هزار هکتار از بافت‌های تاریخی استان یزد ثبت ملی شده است

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد در مورد بافت‌های تاریخی این استان به خبرنگار مهر گفت: ۱۰۰۶ هکتار از بافت تاریخی یزد، ۱۱۵۰ هکتار از بافت تاریخی میبد، ۶۰۰ هکتار از بافت تاریخی اردکان و بخش‌هایی از بافت تاریخی ابرکوه و در مجموع ۵ هزار هکتار از بافت‌های تاریخی استان یزد ثبت ملی شده است.

فاطمه دانش یزدی با بیان اینکه این میزان، نیمی از بافت‌های تاریخی کشور را تشکیل می‌دهد، عنوان کرد: مدیریت این گستره وسیع از بافت تاریخی بسیار دشوار است زیرا هم به نیرو و هم به اعتبار نیاز دارد.

۳ بافت تاریخی در آستانه ثبت ملی

وی بیان کرد: سه بافت تاریخی دیگر نیز در آستانه ثبت ملی است که شامل دو بافت تاریخی در دو محدوده شهرستان خاتم و یک بافت تاریخی در شهرستان مهریز است.

دانش یزدی ادامه داد: وضعیت در بافت‌های تاریخی استان یزد در حال بهبود است و به نظر می‌رسد اتفاق مثبتی در بافت‌های تاریخی این استان در حال وقوع است که این روند پس از ثبت جهانی بافت تاریخی یزد سرعت گرفته است.

به جز بحث ثبت ملی بافت‌های تاریخی استان یزد در شهرهای مختلف که البته برای برخی از آنها سال‌هاست که پیگیری‌هایی در دست انجام است، بحث ثبت جهانی برخی دیگر از بافت‌ها نیز قوت گرفته است.پس از ثبت جهانی بافت تاریخی یزد و اتفاقات خوبی که در این بافت در حال وقوع است، ثبت جهانی بافت‌های ارزشمند دیگری در استان به یک مطالبه مردمی تبدیل شده است

پس از ثبت جهانی بافت تاریخی یزد و اتفاقات خوبی که در این بافت در حال وقوع است، ثبت جهانی بافت‌های ارزشمند دیگری در استان به یک مطالبه مردمی تبدیل شده است.

اینکه در یک بافت تاریخی بتوان گردشگران خارجی را حیرت‌زده کرد و از شگفتی و لذت و افزوده شدن بر دانستنی‌ها و دانش آنها، کسب درآمد کرد، اتفاق خوشایندی است که به تدریج در استان یزد در حال وقوع است.

این یعنی همان توسعه گردشگری که البته در استان یزد و برخی شهرستان‌ها هنوز روند سنتی دارد و کارهای جدی بر پایه اصول علمی انجام نشده است.

همین بخش سنتی کار در حوزه گردشگری نیز به اندازه‌ای برای مردم جذابیت داشته که این روزها، مردم میبد نیز درخواست پیگیری برای ثبت جهانی بافت تاریخی این شهر را دارند.

پیگیری برای ثبت جهانی بافت تاریخی میبد

بافت تاریخی میبد دارای پیشینه ۷ هزار ساله است و این شهر از آنجا که دومین مرکز شهری و تجاری استان یزد محسوب می‌شود، می‌تواند به عنوان یکی از قطب‌های گردشگری مطرح باشد.

آثار ارزشمند موجود در این بافت نظیر نارین قلعه، کاروانسرای شاه‌عباسی، چاپارخانه، یخچال خشتی و ده‌ها اثر و جاذبه تاریخی دیگر، همچنین بناهای موجود در بافت تاریخی که بسیاری از آنها اصیل و دارای ارزش تاریخی هستند، مسئولان استان را پیگیر ثبت جهانی این بافت کرده است.

البته اقداماتی نیز در این زمینه انجام شده و حتی مسئولان میراث فرهنگی و شهرستان میبد سال گذشته در جلساتی خبری مبنی بر ارسال پرونده بافت تاریخی میبد به یونسکو اعلام کردند.

گرچه هنوز به نظر می‌رسد بافت تاریخی این شهر، نیازمند اقداماتی است که بتواند نظر صاحب‌نظران در یونسکو را به خود جلب کند، اما ارسال پرونده می‌تواند یک گام در مسیر جهانی شدن میبد باشد.بافت تاریخی میبد در سال ۲۰۰۷ در فهرست موقت میراث جهانی قرار گرفت و از آن سال، تلاش‌هایی برای ثبت جهانی این بافت آغاز شد و این اقدام گرچه دشوار اما امکان‌پذیر است

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد در مورد موارد مطرح شده درباره جهانی شدن بافت تاریخی میبد به خبرنگار مهر گفت: بافت تاریخی میبد در سال ۲۰۰۷ در فهرست موقت میراث جهانی قرار گرفت و از آن سال، تلاش‌هایی برای ثبت جهانی این بافت آغاز شد.

فاطمه دانش یزدی تصریح کرد: جهانی شدن بافت تاریخی گرچه کار دشواری است اما امکان‌پذیر است ولی نیازمند طرح و برنامه و اعتبار و اجرا است.

وی افزود: کشور ما در یونسکو سالانه تنها یک سهمیه برای جهانی شدن دارد، یعنی هر سال فقط یکی از آثار و جاذبه‌های تاریخی و طبیعی کشور ما امکان رسیدن به مرحله ثبت جهانی را دارد بنابراین نباید این فرصت با اقدامات نیمه‌کاره از بین برود.

پیش‌بینی آماده‌سازی پرونده بافت تاریخی میبد برای ارائه به یونسکو در سال ۲۰۲۰

دانش یزدی تاکید کرد: تلاش‌ها در بافت تاریخی میبد آغاز شده اما مشخص نیست چه زمانی به نتیجه برسد اما به نظر می‌رسد بتوان پرونده بافت تاریخی میبد را در سال ۲۰۲۰ تکمیل و به یونسکو ارسال کرد.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد یادآور شد: ثبت ملی بافت تاریخی میبد در سال ۱۳۷۹ انجام شده و امیدواریم با اقداماتی که در این بافت در حال انجام است، این پرونده به زودی در اولویت دفتر تدوین پرونده‌های ثبت جهانی سازمان میراث فرهنگی کشور قرار گیرد.

به طور مسلم، ثبت جهانی بافت تاریخی میبد می‌تواند یک اتفاق خوشایند دیگر برای استان یزد در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری رقم بزند اما موضوع حائز اهمیت، رساندن شرایط بافت تاریخی این شهر به حداقل استانداردها است ضمن اینکه مردم ساکن در این بافت‌ها نیز باید با همکاری و همراهی خود، گام اصلی را در مسیر جهانی شدن بردارند.

منبع:خبرگزاری مهر