صد شکر که این آمد و صد حیف که آن رفت

تصمیم مهم سازمان جهانی یونسکو در ثبت شهر تاریخی یزد در فهرست میراث جهانی بشریت که حاکی از ارزش فوق العاده بافت تاریخی و فرهنگی این شهر دیرپا و کهن سال ایران زمین است موجبات شادی همگان شد که امیدواریم در سایه توجه جهانیان به این گنجینه گرانبهای بشری شاهد تعاملات فرهنگی و اجتماعی سازنده و رشد و رونق روزافزون «یزد» عزیز باشیم. بی شک حضور جدی تر گردشگران علاقمند به این میراث ماندگار می تواند در توسعه همه جانبه این استان کویری مؤثر افتد و روح نشاط و سرزندگی در کالبد کهنسال این شهر بدمد و البته که سایر نقاط این استان پرجاذبه تاریخی را نیز از آثار رونق خود بهره مند گرداند. بی شک این توفیق بزرگ در پرآوازه ساختن نام و دیار یزد مرهون همکاری مؤثر مردم شریف و تلاش جدی خادمان میراث فرهنگی و پیگیری مسئولان دلسوز استان می دانیم و قدردان همه کوشش هایی هستیم که بر سر این موفقیت تاریخی مصروف داشته اند.

اما چند سالیست که پرونده مستندات و مقدمات ثبت جهانی بز سرخ ندوشن توسط وزارت جهاد کشاورزی، سازمان جهاد کشاورزی استان یزد، میراث فرهنگی و گردشگری استان و همچنین ادارات و مؤسسات ندوشن در حال تکمیل هست و با تحقیقات بعمل آمده علمی، پژوهشی و تدوین مقالات و برگزاری همایش هایی روند ثبت جهانی این گونه نادر بررسی  و در حال آماده شدن است.
نژاد بز ندوشن از گونه های نادر و محلی بز ایرانی بوده که معمولاً با رنگ قرمز شناخته می شود و در برابر خشکسالی مقاوم و دارای شیر مغذی و کرک با کیفیت است که بعنوان نژاد شاخص بز کشور معرفی شده و سازمان بین المللی فائو نیز آمادگی خود را برای ثبت جهانی آن اعلام نموده است.
بز سرخ ندوشن منبع اقتصادی مهمی برای مردم ندوشن به شمار می‌رود و اقتصاد و درآمد مردم محلی این منطقه بر پایه دامداری و پرورش بز است. منطقه ندوشن با حدود چهارصد هزار هکتار مراتع و بیش از هفتاد هزار رأس دام یکی از مهمترین قطبهای دامداری استان یزد به شمار می رود.
متأسفانه چند سالیست که دامداران ندوشن فریادشان به جایی نرسیده است و علی رغم دلسوزی مسئولان و بازدیدها و مصاحبه های صورت گرفته عملاً هیچ کاری در جهت مرتفع ساختن مشکلات این قشر مظلوم صورت نگرفته است و به تدریج شاهد نابودی دامداری در این منطقه و از بین رفتن نژاد بز سرخ ندوشن هستیم و متأسفانه خشکسالی به صورت بحران در آمده است و باید در این زمینه اقدام کرد و این در حالیست که اکثر دامداران به دلیل خشکسالی دام های خود را به فروش رسانده اند.
همچنین مراتع و پوشش گیاهی منطقه ندوشن دارای شرایط اکوتوریستی خاصی است و اکنون با فعالیت‌های معادن این پوشش بیش از ۳۰ درصد کاهش یافته است.
از آنجایی که منابع طبیعی آب و خاک که برای حفظ و پویایی بخش کشاورزی و دامداری، منابعی ضروری محسوب می شوند، در حال تخریب بوده و با تغییرات آب و هوایی و فرسایش زمین در معرض خطرات جدی تری قرار می گیرند، لذا باید اقدامات لازم برای مقابله این تهدیدها در دستور کار قرار گیرد.
علاوه بر این، به دلیل آنکه دامداری رابطه نزدیکی با زندگی اجتماعی و اقتصادی کشاورزان دارد، لذا حفاظت از دام های سبک مانند بز، می تواند نقش مهمی در کشاورزی پایدار و ثبات اقتصادی داشته باشد.
گرانی علوفه، عدم تمدید صحیح وام های دریافتی، مشکلات بیمه ای دامداران، عدم پرداخت تسهیلات مناسب و کم بهره، نبود راه های دسترسی و خرابی راه های موجود به مراتع برای دامداران، وجود معادن، خشکسالی شدید در مراتع، مشکل فروش دام و عدم آبرسانی سیار از مهمترین موضوعاتی است که دامداران ندوشن با آن روبرو هستند و چند سالی است که زندگی دامداران ندوشنی دیگر به کامشان نیست و مشکلات زیادی باعث شده است این مردمان فشارهای کمر شکنی را متحمل شوند.
آینده روشنی برای دامداران متصور نیست چرا که اگر مسئولان امر در خصوص حمایت از دامداران اقدامی نکنند بدون تعارف شاهد نابودی بز در آستانه جهانی شدن ندوشن خواهیم بود.
مزایای ثبت جهانی بز ندوشن:
با ثبت جهانی بز سرخ ندوشن، این شهر به مقصد مهم گردشگری و جهانگردی تبدیل می‌شود. بافت تاریخی ندوشن هم بهتر شناخته می‌شود و باعث رونق اشتغال و اقتصاد منطقه خواهد شد. محصولات دامی دامداران هم بهتر به فروش می‌رود و بازار خوبی برای دامداران مهیا می‌شود. محصولات دامی نه تنها در عرصه ملی بلکه در عرصه فراملی با قیمت‌های جهانی به فروش می‌رسد و دامداران وضعیت اقتصادی خوبی خواهند یافت.
 پیشگیری از مهاجرت مردم بومی و دامداران، بهبود معیشت زنان دامدار، حفظ مراتع و پوشش گیاهی، بهبود محیط زیست منطقه و تنوع زیستی از دیگر مزیت‌های مهم ثبت جهانی بز ندوشن برای منطقه می باشد.