بازگشت به زندگی بیش از ۴۰۰ خانه تاریخی یزد

به گزارش یزدی نیوزسرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد از مرمت و ساماندهی بیش از ۴۰۰ خانه قدیمی و تاریخی این استان طی چهار سال گذشته در راستای حمایت از مالکان، متصرفان و بهره‌برداران آثار فرهنگی و تاریخی و با مشارکت اداره کل میراث فرهنگی استان خبر داد.

«ساشا ریاحی‌مقدم» ضمن اعلام این خبر افزود: خانه‌های قدیمی یزد، جزء جدانشدنی بافت تاریخی استان هستند که با توجه به ارزش تاریخی و فرهنگی این آثار نیاز به حفظ و مرمت آنها وجود دارد.

به گفته‌ی وی، این خانه‌ها که به جا مانده از دوره‌های مختلف تاریخی اعم از صفویه، قاجاریه و پهلوی است، هر یک بخشی از میراث گرانب‌های این مرز و بوم هستند و مانند اغلب خانه‌های کویری دارای نقشه‌هایی با حیاط مرکزی و سه یا چهار جهت ساخت می‌باشند.

وی با بیان اینکه در ساخت خانه‌های تاریخی یزد، عمدتاً از خشت، گل، آجر و گچ استفاده شده است و در نمونه‌هایی دارای تزیینات خاص نیز هستند، گفت: عناصر ویژه معماری این خانه‌ها که می‌توان از آنها به عنوان گنجینه‌های تاریخی و هنری استان نام برد، اعم از حیاط بیرونی، حیاط درونی، تالار، بادگیر، فضاهای زمستانی و تابستانی و هشتی است.

ریاحی مقدم در مورد اجرای طرح مشارکتی مرمت خانه‌های تاریخی در استان، عنوان کرد: این طرح سراسری از جمله سیاست‌های اصلی سازمان میراث فرهنگی کشور است که در استان یزد در چهار سال گذشته با موفقیت اجرا شد .

این مقام مسئول در مورد چگونگی اجرای این طرح نیز توضیحاتی ارائه و اظهار کرد: در این طرح گسترده با شناسایی خانه‌های تاریخی که به ‌ثبت ‌ملی رسیده‌اند و پس از انجام مذاکرات با مالکان این خانه‌های تاریخی برای تشویق آنان در حفاظت از خانه ‌های تاریخی تحت ‌مالکیت خود و پس از برآورد میزان نیاز این خانه‌ها برای مرمت، این خانه‌های تاریخی توسط کارشناسان و مرمتگران میراث‌فرهنگی استان با هزینه سازمان میراث‌ فرهنگی از محل این طرح مرمت می‌شوند.

سرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان در ادامه در مورد اعتبار و آیتم‌های مرمتی در این طرح نیز عنوان کرد: اعتبار تخصیص داده شده از سوی دولت برای عملیات مرمتی این بناها در چهار سال گذشته بالغ بر ۸۴ میلیارد ریال بوده و اهم آیتم‌های مرمتی در نظر گرفته شده در برنامه مرمتی این خانه‌های تاریخی شامل زیربندی و استحکام‌بخشی پایه‌ها، اجرای پوشش سقف، سبک‌سازی و آجرفرش پشت‌بام، اجرای نمای جداره‌های داخلی و بیرونی، کف‌سازی فضاهای داخلی و حیاط، ازاره چینی پای دیوارها و مواردی از این قبیل بوده است.

ریاحی مقدم با اشاره به این که از سال ۱۳۹۱ تا سال ۱۳۹۴ تعداد ۲۰۰ خانه قدیمی و تاریخی با اجرای این طرح در استان مرمت شده است، تصریح کرد: در سال ۱۳۹۵ نیز با مشارکت میراث فرهنگی استان ۲۰۰ خانه دیگر مرمت و ساماندهی شد .

این مقام مسئول در پایان نیز این طرح را یکی از دستاوردهای حوزه میراث فرهنگی در دولت یازدهم دانست و گفت: ثبت ۱۴۸ اثر فرهنگی، طبیعی و تاریخی در فهرست آثار ملی کشور، ثبت جهانی دو بنای تاریخی در یونسکو، کسب رتبه اول کشوری در سه حوزه آثار غیر منقول، آثار ناملموس و تعیین حریم آثار غیرمنقول، کسب رتبه دوم کشوری در ثبت آثار طبیعی، تعریف مسیر پیاده و اجرای کف‌سازی میدان امیرچقماق یزد با مشارکت شهرداری، بازسازی، مرمت و احیای ساختمان مالیه، مشارکت با سایر دستگاه‌های اجرایی و جذب بیش از ۱۴۰ میلیارد ریال برای مرمت و احیای بافت‌های تاریخی، انجام بیش از ۱۴۰ طرح مطالعه، مرمت و احیای بناها، بافت‌ها و محوطه های تاریخی و مرمت بیش از ۱۲۴۰ بنای تاریخی و فرهنگی، از دیگر دستاوردهای این چهار سال بوده است.

رایحی مقدم از دیگر اقدامات انجام شده در این مدت را نیز پایش (پیشگیری از خسارت موریانه) بناهای مهم تاریخی مسجدجامع یزد، مسجد فهرج، مسجدجامع ابرکوه و بقعه سید شمس الدین یزد و مدیریت آفات (کنترل موریانه و سوسک چوبخوار)  ساختمانی در ۱۱ بنای تاریخی، شروع عملیات اجرایی احیای خانه صدری‌ها به عنوان موزه بزرگ یزد، ساماندهی بیش دو هزار قلم اشیای فرهنگی و تاریخی، مرمت و احیای بیش از ۵۰ بادگیر با مشارکت بخش خصوصی، اجرای عملیات مرمت و بازسازی دروازه شاهی یزد با پیشرفت ۷۰ درصد، احیای بازارچه شاهی با کاربری بازارچه صنایع دستی، شناسایی و تهیه پرونده ثبت گلزارهای شهدا به عنوان یادواره دفاع مقدس در حوزه میراث انقلاب اسلامی، ساماندهی و مرمت گذرها و معابر عرصه بافت جهانی شهر تاریخی یزد ذکر کرد.