انتقال آب، علاج سفره خالی از آب یزد

به گزارش یزدی نیوزدر این آمار میزان کاهش بارندگی ها در کشور منفی ۳۷ درصد اعلام شده در حالی که کاهش بارندگی ها در استان یزد نسبت به مدت مشابه سال قبل بیش از دو برابر میانگین کاهش کشور و منفی ۷۵.۹ درصد بوده است.
رئیس انجمن تخصصی علمی مدیریت و کنترل مناطق بیابانی ایران درباره وضعیت بحران های استان یزد گفت: خشکسالی های چند سال اخیر کاهش باعث ۳۰ درصدی ذخایر آب سفره های زیرزمینی استان در سال شده به گونه ای که متوسط آبدهی قنات ها از ۱۰ لیتر در ثانیه به ۵ لیتر کاهش یافته است .
محمدرضا اختصاصی با تاکید بر تجدید نظر در نحوه مدیریت آب در کشور افزود: اگر ارزش گذاری واقعی نرخ آب صورت گیرد قطعا صرفه جویی در مصرف را شاهد خواهیم بود از این رو به مدیریت جامع منابع آب نیازمندیم.
وی شتاب بخشی به تغییر روش مدیریت منابع آب، جلوگیری از توسعه کشت اراضی آبی، تعیین الگوی مناسب آبیاری و تعیین الگوی مصرف آب در صنعت را مهمترین راهکارهای مدیریت منابع آب برشمرد.
این استاد دانشگاه یزد خاطرنشان کرد: در استان یزد به دلیل برداشت های بی رویه آب از منابع زیر زمینی، سالانه ۲ سانتیمتر نشست زمین اتفاق می افتد و در صورتی که این روند ادامه پیدا کند در ۵۰ سال آینده جمعیت استان مجبور به کوچ خواهند شد.
در این خصوص معاون اداره کل محیط زیست استان یزد بحران آب را نتیجه مدیریت‌ نادرست خواند و گفت: سیاست‌های نادرست در زمینه واگذاری مجوز بهره‌برداری از چاه‌های کشاورزی، دشت‌های استان را دچار مشکل کرده است.
حسن اکبری با بیان اینکه صدور مجوزهای کارشناسی نشده برای بهره برداری از چاه‌ها، وضعیت آب را در استان به شرایط بحران رسانده، تصریح کرد: منابع محدود آب در استان یزد و وجود برخی صنایع پرآبخواه نظیر صنایع فولادی که اگرچه از آب‌های شور و بی کیفیت زیرزمینی استفاده می‌کنند اما برداشت از این آب‌ها،‌ دشت‌ها را دچار بحران می‌کند.
وی اضافه کرد: از سوی دیگر این بحران سبب شده بخش قابل توجهی از تنوع زیستی استان یزد از بین برود و بخش دیگری نیز در آستانه نابودی قرار گرفته است.
** افزایش جمعیت عامل افزایش تقاضای آب در استان
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان یزد درباره وضع موجود در مدیریت منابع آب گفت: استان یزد به دلیل افزایش جمعیت و نیز تلاش برای خودکفایی در بخش های کشاورزی، صنعتی و اجتماعی با افزایش میزان تقاضای آب مواجه است و افزایش تقاضای آب و عواملی مانند آلودگی منابع آب، فاضلاب های شهری، صنعتی و زیست محیطی، منابع موجود را تحدید می کند.
محمدمهدی جوادیان زاده با بیان اینکه تغییر اقلیم و تغییرات اکوسیستم باعث از دست دادن طبیعی منابع آب می شود افزود: این تغییر در نهایت منجر به تنش های آبی و مشکلات عدیده دیگر می شود و اینجاست که تعادل و تناسب بین منابع و مصارف به هم می خورد.
وی متوسط تبخیر در ایستگاه های هواشناسی استان یزد را ۳ هزار و ۱۹۳ میلیمتر در سال، متوسط درجه حرارت استان ۱۷ درجه سانتیگراد و متوسط رطوبت نسبی را ۳۳ درصد اعلام کرد و گفت: کسری آب مورد نیاز این استان در سال های ۱۴۰۵ و ۱۴۲۵ به ترتیب ۲۰۱ و ۵۵۰ میلیون مترمکعب است.
به نظر می رسد برای جبران این کسری باید از همین حالا به فکر بود تا در آینده با مشکل مهاجرت و خالی از سکنه شدن مرکز ایران مواجه نشویم.
** سرمایه گذاری ۲۰۰هزار تومانی پنج ساله ۵هزار یزدی در بخش انتقال آب، راهکار انتقال آن به استان
استاندار یزد گفت: برای مقابله با خشکسالی ضمن انجام اقداماتی نظیر انتقال آب، باید در بهره وری و مدیریت مصرف آب نیز توجه جدی صورت گیرد.
سیدمحمد میرمحمدی در جلسه شورای مدیریت بحران استان یزد با بیان اینکه بحران ها تنها مربوط به حوادث طبیعی نیست، افزود: برای حل مشکل آب در استان یزد نیازمند همکاری و مشارکت مردم هستیم زیرا ابعاد کار بسیار گسترده است.
استاندار یزد با بیان اینکه هزینه های اجرای طرح انتقال آب از خلیج فارس به یزد بسیار بالا است و از عهده دولت یا یک بخش خارج است، اظهار داشت: بر اساس برآوردهای صورت گرفته، اگر فقط ۵ هزار نفر از مردم یزد امکان سرمایه گذاری در این زمینه را داشته باشند، می‌توان این طرح را تا حدی پیش برد.
وی تصریح کرد: این پنج هزار نفر باید در مدت پنج سال یک میلیون تومان مشارکت کنند یا به عبارتی هر نفر سالی ۲۰۰ هزار تومان سرمایه گذاری انجام دهد که در صورت جمع آوری این رقم، وام بدون بهره ای نیز از صندوق توسعه ملی به این امر اختصاص می‌یابد.
درعین حال معاون فنی و امورعمرانی فرماندار یزد معتقد است که حیات استان یزد به آب انتقالی بستگی دارد و قبل از هر تصمیمی درباره منابع آب، باید همه بخش ها همکاری کنند تا به اهداف موردنظر دست یابیم.
محمدحسین فلاح تفتی در جلسه شورای حفاظت از منابع آب شهرستان شهرکرد افزود: هراقدامی که نیروی انتظامی ودادگستری در رابطه با چاه های کشاورزی، برای همکاری با شرکت آب منطقه ای یزد انجام می دهند در جهت منافع مشترکی است که در استان وجود دارد و به نفع کشاورزان است.
** حیات استان های هرمزگان، کرمان و یزد در گرو اجرای طرح انتقال آب از خلیج‌فارس
چندی پیش مدیرعامل شرکت تامین و انتقال آب خلیج‌فارس گفت: این طرح از بندرعباس تا یزد و در ۳ فاز اجرای می‌شود که فاز نخست آن خط انتقال آب به طول ۲۹۲ کیلومتر از بندرعباس تا گل‌گهر سیرجان، فاز دوم از گل‌گهر تا مس سرچشمه در رفسنجان به طول ۱۳۶ کیلومتر و فاز سوم از مس سرچشمه تا معدن سنگ‌آهن چادرملوی یزد به طول ۳۰۷ کیلومتر است.‌
محمد ایلاقی میزان سرمایه‌گذاری اولیه این طرح را افزون ‌بر ۶۴۰۰ میلیارد ریال دانست و ادامه داد: بخشی از این آب به میزان ۱۵میلیون مترمکعب در سال به مصرف آب شرب شهرهای هرمزگان، کرمان و یزد می‌رسد.‌
وی افزود: در مرحله نخست، آبگیری از دریا و آب‌شیرین‌کن به ظرفیت ۸.۴ میلیون مترمکعب در روز انجام می‌شود و با توجه به اجرای همزمان دو فاز ۱ و۳ ، پیش‌بینی این است که اجرای کل طرح تا گل‌گهر چهارسال طول می کشد.‌
ایلاقی با بیان اینکه کار طراحی، مطالعه، گرفتن مجوزهای زیست‌محیطی و تعیین مسیر خط لوله طرح آبرسانی انجام و قراردادها برای اجرای این طرح بسته شده، اضافه کرد: در مرحله نخست، ۱۵۰میلیون مترمکعب شیرین‌سازی آب در دستور کار قرار دارد که مقرر شده ۱۱۰میلیون مترمکعب آن به استان‌های کرمان و یزد منتقل شود.‌
** سرمایه گذاری ۳۲۰ میلیارد تومانی چادرملو در طرح انتقال آب خلیج فارس
مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی چادرملو نیز چندی قبل در نشستی خبری در این خصوص گفت: با بهره برداری از طرح انتقال آب خلیج فارس به کویر مرکزی ایران، در هر ساعت بیش از ۴۲۰۰ متر مکعب آب سهم استان یزد و شهرستان اردکان خواهد بود.
محمود نوریان افزود: شرکت معدنی و صنعتی چادرملو برای اجرای این طرح بزرگ و حیاتی حدود ۳۲۰ میلیارد تومان اعتبار درنظر گرفته است.
وی افزود: فاز سوم این طرح از مس سرچشمه تا معدن سنگ‌آهن چادرملوی یزد به طول ۳۰۷ کیلومتر است که بخشی از آن به مصرف آب شرب شهر یزد می رسد.
** انتقال ۱۱۰میلیون متر مکعب آب خلیج فارس به سه شرکت معدنی
مدیر امور مجتمع گندله‌سازی اردکان نیز در شرکت معدنی و صنعتی چادرملو گفت: قرار است در این طرح ۱۱۰ میلیون متر مکعب آب به شرکت معدنی صنعتی گل‌گهر سیرجان، شرکت مس سرچشمه و مجتمع صنایع فولاد چادرملو در اردکان انتقال پیدا کند.
محمود مصری‌نژاد با بیان اینکه ۳ شرکت گل‌گهر سیرجان، چادرملو و مس سرچشمه در این طرح سرمایه‌گذاری کرده‌اند و این طرح در ۳ فاز انجام می‌شود، خاطرنشان کرد: هم اکنون برای بخش نخست این طرح یعنی انتقال آب از بندرعباس به گل‌گهر، لوله‌گذاری درحال انجام است.‌
وی گفت: بخش دوم از گل‌گهر تا مس سرچشمه است که عملیات اولیه آن یعنی مسیریابی و نقشه‌برداری تمام شده و اقدامات اجرایی آن شروع می‌شود.‌
** حیات ۵ تا ۱۰سال آینده استان یزد در گرو انتقال آب
درباره ضرورت انتقال آب از سایر منابع آبی کشور به استان یزد مدیرعامل شرکت آبفا استان یزد میزان آب قابل استحصال استان را نصف آب مورد نیاز شهروندان در اغلب شهرهای استان دانست و افزود: نیاز آبی در شهر یزد ۲هزار و ۶۵۰ لیتر در ثانیه است در صورتی که مجموع آب مطلوب قابل استحصال از منابع داخلی یکهزار و ۴۰۰ لیتر می باشد و مابقی از آب انتقالی تامین می شود .
علی اسلامی افزود: یکی از مشکلات اساسی در تامین آب یزد این است که به دلیل کاهش بارندگی منابع آب استان تحلیل رفته و کیفیت آب تقلیل یافته و در ۱۰ شهر استان باید از آب انتقالی استفاده شود و اگر خط دومی برای انتقال آب به یزد در ۱۰ سال آینده اجرا نشود بی تردید با بحران آبی شدید روبرو می شویم.
درخصوص وضعیت بحران آب در این استان و لزوم توجه ویژه به موضوع انتقال آب به یزد رئیس مجمع نمایندگان استان گفت: اگر تا پنج سال آینده برای تامین آب استان یزد فکری اساسی نشود، این استان با بحرانی شدید روبرو می شود.
محمدرضا تابش انتقال آب به استان یزد از طریق دریای عمان را ضروری دانست و کشت محصولات کم آب خواه از جمله ترویج آب مجازی دربخش کشاورزی، توسعه مناطق قرق در بخش محیط زیست، تثبیت شن های روان و حمایت بیشتر از محیط زیست استان یزد در جهت حفاظت از عرصه های طبیعی و گونه های زیستی استان را مورد تاکید قرار داد.