شرمساری آرمان شهر لیبرال دموکراسی

کلید واژه اولیه دولت شهر، آرمانشهر یا نیک شهر به رساله جمهور أفلاطون (در سده چهارم قبل از میلاد ( ٣٤٧-٤٢٧ق-م )بر می گردد، بعد از او نیز شاگردش ارسطو، به پیرایش نظریه دولت شهر أرمانی أفلاطون پرداخت و سنگ بنای قدیمی ترین دموکراسی در اتن  را ایجاد کرد

 

در سده های اولیه اسلامی نیز فارابی ( وفات ٣٩٩ه ق)با الهام از آموزه های یونانی و با محوریت شریعت ، أرمان شهر اسلامی که شباهت و تفاوت های با نسخه أرمان شهر افلاطونی دارد را با واژه مدینه فاضله معرفی کرد که بحث این مقال نیست.

 

در دوره رنسانس ، تامس مور در ١٥١٦ با تألیف کتاب اتوپیا ( utopia) با معنی أرمان شهر ، تلفیقی از نظرات فلاسفه سیاسی یونان قدیم رابازنشر داد و این خود پایه گذار جنبش های بعدی در فلسفه سیاسی و فکری غرب مثل فاشیسم ،مارکسیسم و کمونیسم شد

در  دو دهه اخیر و بخصوص با ناتوانی و شکست مارکسیست و حکومت های خود کأمه کمونیست  ، تئوری پردازان غرب ، أرمان شهر بشر را لیبرال دموکراسی غرب معرفی و با استفاده از هیمنه امکانات رسانه ای؛ نوشتاری، دیداری و شنیداری خود با تکرار کلید واژه های اساسی ان یعنی ازادی، إنسان ،قانون، دولت و سرمایه معرفی کردند

 

فوکویاما نظریه پرداز متاخر لیبرال دموکراسی در تحلیل کاستی های أرمان شهر خود، ایالات متحده، می گوید:

 

«به نظر من جامعه آمریکا با بحران‌های جدی متعددی روبه‌رو است که آینده آن را تهدید می‌کند. مشکل جهان امروز اقتصادی، سیاسی و … نیست؛ بلکه بحران ناشی از فروپاشی انسجام اخلاقی است که زمانی از طریق آموزه‌های مذهبی حاصل می‌آمد.»

 

آنچه در انتخابات ریاست جمهوری ٢٠١٦ امریکا اتفاق افتاد، نگرانی های عمیق رویا سازان لیبرال را به صحنه رسانه ها و اجتماع غرب اورد و باعث شرمساری و فضاحت تاریخی انان شد

اگر چه إبر رسانه هالیوود که بعنوان پیشخوان و پیشگو و جاده صاف کن نظام لیبرال دموکراسی غرب عمل می کند، از بیست سال قبل با ساخت فیلم های Primary Colors ( ١٩٩٨-مایک نیکولز)، The American President (١٩٩٥-رب رینر)، The Ides of March٤(٢٠١١ -جورج کلونی) با نشان دادن صحنه های مبتذل و ناموسی در بده بستانهای  کمپین های انتخاباتی ریاست جمهوری، تیر خلاص بر چهره سلامت اخلاقی کاندیدا ها و روسای جمهوری امریکا زد و زمینه ذهنی مردم امریکا را با واقعیت های ناموسی در رسمی ترین نهادهای اعتباری این نظام اماده کرد، سر برواردن ترامپ با ان سابقه ها و انتشارجزییات خجالت آور روابط بین فردی وی و از طرفی برجسته شدن مفاسد ناموسی که همسر هیلاری در ٣ دهه حکمرانی و دیوانسالاری در امریکای لیبرال دموکرات انجام داده است، توسط رسانه های غیر رسمی و رسمی، این وجه نارسای این نظام که می تواند موجودیت أن را در ورطه سقوط قرار دهد به خوبی تجربه شد، و اکثر نظریه پردازان سیاسی و اجتماعی امریکا از نحله های مختلف فکری از خجالت این فضاحتی که برای اولین بار درتاریخ ٢٠٠ ساله شان، پرستیژ فرهنگ عرفی و ملاحظات اخلاقی انان را بطور جدی توسط هر دو کاندیدا به حراج برد سکوت کردند، تا جایی که جان کری  دیپلمات کهنه کار و رییس دستگاه دیپلماسی  می گوید: <مناظرات ترامپ و کلینتون باعث شرمساری من است،،،لحظاتی وجود دارد که شرمساری محض است. گاهی از هر عرفی که من می‌شناختم هم خارج می‌شود>.

 

این زنگ هشداری است که تمدن غرب و هیکل بزک شده لیبرال دموکراسی را زودتر از انچه پیش بینی می شود از درون پوسانده است و در اتش بر افروخته خود خواهد سوزاند.

* استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد