کویر تشنه یزد چشم به راه باران

به گزارش یزدی نیوزتنها در ساعات پایانی دوشنبه و ساعات ابتدایی روز سه شنبه ۱۸ آبان ماه امسال اندکی از مهر طبیعت از لابلای ابرهای آسمانی به بخشی از خاک این دیار تفیده رسید که اگر نبود همت مردمان بلندهمتش ، امروز مرکز ایران خالی از سکنه شده بود.
سال هاست و در واقع نزدیک به ۲ دهه است که دریای بیکران لطف آسمانی بر سفره این بلندهمتان کویرنشین به زحمت میهمان می شود و اگر هم به میهمانی می آید در کمترین زمان دست میزبان را خالی گذاشته و تبخیر شده و تنها رطوبت آن بر حلقوم تشنه کویر می ماند.
به همین دلیل است که دست های ملتمس کویرنشینان یزدی همچنان برای اجازه حضور در میهمانی ابرها و نوشیدن جرعه ای از رحمت باران و برف آنها در آسمان مانده و منتظر اجابت است.
همه مسئولان کشور بر این امر اتفاق نظر دارند که یزد کم بارش ترین استان در چند سال اخیر بوده و رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران بر این نکته صحه گذاشته و آن را تایید کرده است.
شاهرخ فاتح با تشریح وضعیت خشکسالی در کشور طی سال آبی ۹۵- ۹۴ درباره استان‌های دچار خشکسالی بسیار شدید در مقیاس بلند مدت گفت: استان‌های خراسان رضوی، خراسان شمالی، قم، فارس، تهران، البرز و یزد دچار خشکسالی هواشناسی بسیار شدید هستند.
وی افزود: بر اساس شاخص کوتاه‌مدت خشکسالی نیز استان‌های همدان، ایلام، شمال اردبیل، آذربایجان غربی، بخش‌هایی از استان‌های گلستان، کرمانشاه، لرستان، گیلان، مازندران، اصفهان، چهارمحال و بختیاری، یزد، خراسان جنوبی، کرمان، سیستان و بلوچستان، فارس، هرمزگان، خراسان رضوی، شمال سمنان، مازندران، تهران، قم، قزوین، آذربایجان شرقی و زنجان درجاتی از خشکسالی ضعیف تا شدید را نشان می‌دهند.
رئیس مرکز خشکسالی کشور همچنین با بیان اینکه در شرایط بلندمدت تقریبا همه استان‌ها به نوعی با درجات خفیف تا بسیار شدید خشکسالی مواجه هستند، افزود: در این میان برخی استان‌ها مثل فارس، خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، کرمان، یزد، چهارمحال و بختیاری، خوزستان، تهران، قم، البرز و سمنان شرایط دشوارتری دارند.
بر اساس شاخص های کوتاه‌مدت خشکسالی ، ۳۴ درصد مساحت کشور تحت تاثیر خشکسالی خفیف، ۱۶ درصد خشکسالی متوسط، یک درصد خشکسالی شدید قرار دارد ضمن آنکه چهار درصد مساحت کشور در شرایط ترسالی ضعیف، سه درصد ترسالی متوسط و یک درصد ترسالی شدید و ۴۱ درصد مساحت کشور در شرایط ترسالی قرار دارد.
ضمن آنکه بر اساس شاخص بلندمدت خشکسالی ، ۳۲درصد مساحت کشور تحت خشکسالی خفیف، ۳۰ درصد خشکسالی متوسط، ۱۱ درصد خشکسالی شدید، یک درصد خشکسالی بسیار شدید و همچنین ۲ درصد مساحت کشور در شرایط ترسالی ضعیف و یک درصد ترسالی متوسط قرار دارد.
** خشکسالی یزد بسیار تهدید کننده است
در این میان نماینده عالی دولت در استان یزد اخیرا نیز در نشست با احزاب استان با حضور مقیمی قائم مقام وزیر کشور درباره وضعیت کم بارانی و خشکسالی گفت: بحث خشکسالی یزد بسیار تهدید کننده است و در این زمینه اقداماتی هم برای تامین و هم برای مدیریت مصرف آب در استان یزد انجام شده است.
سید محمد میرمحمدی در جای دیگری رویکرد فرهنگی در مدیریت مصرف آب را خواستار شده و گفته بود: هر موضوعی که با مشارکت مردم دنبال شود نتیجه بهتری به دنبال خواهد داشت و از این رو مدیریت مصرف آب این استان با مشارکت مردم و رویکرد فرهنگی در حال انجام است.
وی چندی قبل در نشست شورای اداری با حضور معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور هم با تاکید بر وجود خشکسالی در سال های متمادی و برداشت های اضافه بر ظرفیت اظهار کرده بود: این امر سبب افت سطح آب سفره های زیرزمینی و خشک شدن برخی چاهها و قنات ها شده و مشکلاتی را برای کشاورزان به بوجود آورده است.
استاندار یزد افزود: ۴۵ درصد آب شرب مردم یزد از چاهها و سفره های زیرزمینی و ۵۵ درصد از آب انتقالی به استان تامین می شود که به سبب مخلوط شدن ۲ نوع آب، کیفیت آن کاهش یافته و شورای عالی آب در دولت یازدهم برای رفع این مشکل عملیات انتقال آب به استان یزد را مصوب کرد تا آب شرب مردم با کیفیت مناسب تامین شود.
عالی ترین مقام اجرایی استان با بیان اینکه دغدغه استان سرعت بخشیدن به انتقال آب است، خاطر نشان کرد: برای تحقق این مهم باید از هر راه ممکن اعتبار آن تامین شود تا در چهار یا پنج سال آینده خط دوم انتقال آب به یزد بهره برداری شود.
میرمحمدی یادآور شد: در سفر رئیس جمهوری به یزد توجه ویژه ای به آبرسانی این استان شده اما فعالیت در این عرصه نیازمند همت جهادی است.
وی با بیان اهمیت طرح های مدیریت مصرف آب کشاورزی در یزد ادامه داد: باید فعالیت ها به گونه ای باشد که در همه استان ها شاهد اجرای این طرح ها باشیم و تا در چند سال آینده با مدیریت مصرف آب کشاورزی، سفره های آب زیرزمینی در استان متعادل شود.
** خسارت ۱۱هزار میلیارد ریالی کم آبی و خشکسالی به کشاورزی استان
دامنه وسیع خشکسالی و کمبود بارش ها و نیز سرمازدگی ، امسال ۱۱هزار میلیارد ریالی خسارت به کشاورزی استان وارد کرده که در دوازدهمین جلسه کارگروه خشکسالی، سرمازدگی و سایر مخاطرات کشاورزی استان یزد اعلام شده بود.
همچنین اعلام شده این خسارت ها در بخش کشاورزی ۸هزار میلیارد ریال و در بخش منابع طبیعی نیز سه هزار میلیارد ریال بوده است.
به گفته مسئول آموزش ستاد مدیریت بحران استان یزد ، هر چند میزان نرمال بلند مدت بارش در استان یزد ۱۰۰ میلیمتر تعیین شده ولی متاسفانه این استان کمترین بارش‌های کشور را در سال گذشته به خود اختصاص داد .
مهران فاطمی معتقد است : اگر موضوع انتقال آب به استان و بحث صرفه‌جویی در مصرف و مدیریت منابع آبی موجود با جدیت بیشتری دنبال نشود، در ۳۰ تا ۴۰ سال آینده، استان یزد از نقشه جغرافیایی کشور محو خواهد شد و این استان به بخش‌های کویری کشورمان افزوده خواهد شد .
** مواجهه ۶۸۰ روستای استان با مشکل کم آبی
در عین حال مدیرکل بحران استان پیرامون وضعیت خشکسالی ها و کمبود بارندگی در کویر مرکزی ایران گفت: در حال حاضر ۶۸۰ روستای استان یزد با مشکل جدی آب روبرو هستند که از این تعداد ۳۲۰ روستا جز روستاهای بی‌آب استان محسوب می‌شوند.
هادی هادی نسب افزود: در عین حال با وجود مشکلات جدی استان در رابطه با کم‌آبی، سرانه مصرف آب شرب و بهداشتی استان در برخی مواقع تا سه برابر نرمال کشوری می‌رسد و باید بررسی شود که چرا هنوز حساسیت در مردم به منظور صرفه جویی ایجاد نشده است.
وی با اشاره به تدوین سند آموزش مدیریت بحران استان نیز اظهار کرد: در سال گذشته ۵۹ هزار نفر از شهروندان یزدی اعم از اداری و غیر اداری در قالب ۳۶۸ دوره آموزشی بیش از ۱۲ میلیون نفر ساعت آموزش دیده‌اند.
وی ادامه داد: براساس هدف‌گذاری سند آموزش در یک برنامه‌ چهار ساله آموزه‌های مدیریت بحران، بیش از ۶۰ درصد از جمعیت آموزش‌پذیر استان را زیر پوشش خود قرار می دهند.
درباره وضعیت آبرسانی با تانکر به روستاهای استان نماینده تفت و میبد هم با بیان اینکه بسیاری از این روستاها از شهرستان تفت است در جلسه ۱۸ آبان ماه شورای اداری این شهرستان گفت: از مجموع ۳۲۰ روستایی که با تانکر آبرسانی می شود ۲۰۰ روستا متعلق به تفت هست.
کمال دهقانی با اشاره به دامنه خشکسالی ها و کم آبی در این منطقه استان تصریح کرد: فریاد العطش مردم تفت بلند است.
با وجود همه ناملایمات طبیعت، دوشنبه شب و بامداد سه شنبه ۱۸ آبان طعم خوشگوار برف بر لبان ترک خورده تفت نشسته و زیبایی طبیعت را دو چندان کرد.
در این خصوص کارشناس اداره کل هواشناسی یزد به خبرنگار ایرنا گفت: دوشنبه شب در مناطق کوهستانی 'سلطانب سانیچ' شهرستان تفت حدود ۲ سانتیمتر و در روستای ده بالای این شهرستان نیز حدود یک سانتیمتر برف بارید.
سید حسن طباطبایی افزود: همچنین در روستاهای سورک ندوشن، هفتهر میبد، دستجرد تفت و عقدا اردکان هم به تربیب ۴.۵، سه ، ۱.۷ و چهار دهم میلیمتر باران بارید.
به گفته وی در روستاهای دره شیر و گارایرات تفت هم به ترتیب ۱.۵ و ۹ دهم میلیمتر باران گزارش شده است.
این بارش های مقطعی همچون مسکنی برای درمان یک بیمار سرطانی است که مرگ را جلوی چشمانش می بیند و تنها امیدش به لطف و کرم پروردگار است تا شاید با وجود ناشکری ها ، ناسپاسی ها و بی توجهی های انسان ها ، به فریاد سینه سوخته و سراسر تشنه استان یزد در مرکز ایران برسد.