مراقب اندیشه هایمان باشیم

احمدرضا قدیریان/تابناک

به مناسبت روز فرهنگ عمومی

مراقب اندیشه هایمان باشیم
احمدرضا قدیریان

مولانا جلال الدین بلخی در بیتی نغز و پرمغز انسان را چنین معرفی می کند:

ای برادر تو همه اندیشه ای

مابقی خود استخوان و ریشه ای

این معرفی نامه، کوتاه و رساست. انسان عبارت است از اندیشه او و همه چیزهای دیگر جز اندیشه، جدای از انسان است و دور از حقیقت انسانی. انسان کامل یعنی اندیشه کمال یافته و انسان ناکامل یعنی اندیشه به کمال نرسیده. فرهنگ بشری نیز که عبارت است از تمامی نگرشها و بینشهای انسانی و شامل دانش و باور و اعتقاد و آداب و رسوم هر قوم است، از طریق اندیشه پدید می آید و رخ می نماید. فرهنگ ما همه چیز ماست و این فرهنگ راه کمال نخواهد پیمود مگر از طریق اندیشه ای فرهیخته و صیقل یافته. این اندیشه را در کدام کوره باید گداخت و پرداخت و زلال و روشن ساخت؟

فطرت پاک انسانی حامل اندیشه ای پاک و روشن است. هنگامی که این فطرت پاک از سرچشمه های ناب آفرینش جاری می شود، همچون جریان سیال و لطیف جویباران، جاری و درخشان است. هر قدر این چشمه زلال، در آغوش خاک تیره و آلوده می غلتد، اندک اندک تیره تر و آلوده تر می شود و طراوت و تازگی اش را از دست می دهد. ناراستی ها و کژی ها، دروغ ها و تزویرها، خودخواهی ها و خودپرستی ها، منزلت طلبی ها و مقام جویی ها و تعصب ها و کج اندیشی ها، به تدریج اندیشه انسان را دچار غبار و گرفتگی و نسیان و فراموشی می کنند و انسان ها را به ورطه جدال و نزاع و برتری جویی و سبقت خواهی های بیهوده و نافرجام می افکنند.

اگر بر مدار حق و حقیقت بچرخیم و وجود ازلی و ابدی آفریننده بزرگ جهان را معیار قضاوت خویش قرار دهیم، جهانی سرشار از صلح و آرامش و شادی خواهیم ساخت و دنیا را پر خواهیم کرد از باوری عمیق و نگرشی صحیح و اعتقادی درست و در یک کلام فرهنگی الهی و انسانی.

فرهنگ ما همه چیز ماست و اندیشه ما سازنده این فرهنگ است. مراقب اندیشه هایمان باشیم.