لغو کنسرت‌های موسیقی؛ از کاه تا کوه
به گزارش یزدی نیوزتب و تاب لغو کنسرتها، فضای خبری رسانه‌ها را در دو سال گذشته تحت تاثیر قرار داده است. کمتر هفته یا دست کم ماهی بوده است که در آن خبری از لغو کنسرت‌های موسیقی در رسانه‌ها منتشر نشود. این اتفاق باعث شد تا هم هنرمندان و هم نهادهای ناظر بر اجرای کنسرتها توجه بیشتری به موضوع نشان دهند. اگرچه دامنه توجه‌ها به برگزاری کنسرت‌های موسیقی روز به‌روز گسترده‌تر می‌شد، اما در این مدت هیچ گاه آمار و اطلاعات دقیق و رسمی از تعداد کنسرت‌های برگزار شده و تعداد کنسرت‌های لغو شده منتشر نشد. انتشار این اطلاعات می‌توانست درک تحلیلی تازه‌ای در باب موضوع لغو کنسرتها ایجاد کند.نکته این است که دولت‌های نهم و دهم هیچ گاه اطلاعات دقیقی از روند برگزاری و لغو کنسرتها منتشر نکرد و بار مسوولیت موضوع باقی ماند برای دولت روحانی!
دفتر موسیقی وزارت ارشاد در گزارشی که چندی پیش‌در این باره منتشر کرد، آمارهایی را اعلام کرده که کنسرت‌های برگزار شده را در طی سال‌های مختلف از سال ۸۸ تا ۹۴ نمایش می‌دهد. این آمارها فی نفسه اطلاعات جالبی در خود دارد. یک مقایسه ساده نشان می‌دهد که تعداد کنسرت‌های برگزار شده در سال آخر دولت احمدی‌نژاد کمتر از یک‌سوم کنسرت‌هایی است که دولت روحانی در سال ۹۴ برگزار کرده. رشد بیش از ۳۰۰ درصدی تعداد کنسرت‌های برگزار شده، اولویت‌های موضوع لغو کنسرتها را به کلی تغییر می‌دهد.
با نگاهی به وضعیت موسیقی در دو دوره دولت‌های نهم و دهم درمی‌یابیم باتوجه به فضای حاکم بر کشور؛ در آن سال‌ها بیشتر گروه‌های موسیقی مجوزی دریافت نمی‌کردند تا سازمان یا نهاد دیگری آن را لغو کند درحالی‌که با تغییر رویکرد دولت یازدهم و باز‌تر شدن فضای فرهنگی در کشور تعداد بیشتری از گروه‌های موسیقی توانستند مجوز برگزاری کنسرت بگیرند، اما نظارت چندگانه و اختلاف نظر درباره شیوه‌های برگزاری کنسرتها هنوز مشکلات زیادی را بر سر راه نگه داشته است.
همه راه‌ها باید به وزارت ارشاد برسد
فرزاد طالبی (مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) معتقد است؛ در دولت‌های نهم و دهم هیچ آماری از لغو کنسرتها در دست نیست. او گفت: در دولت‌های نهم و دهم امکان لغو کنسرتها به حداقل رسید و شاید کنسرتی لغو نشده باشد چون اساسا در بسیاری از موارد مجوزی صادر نمی‌شد که بعد از آن لغو شود.مدیرکل دفتر موسیقی با بیان اینکه سیاست‌های دولت در حوزه موسیقی تغییر کرده، گفت: در دولت یازدهم مجوزهای بیشتری از سوی وزارت ارشاد صادر شد و این نشان‌دهنده آن است که سیاست‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تغییر کرده و با هر بهانه‌ای از سوی دیگر نهاد‌ها سیاست‌های فرهنگی خود را تغییر نمی‌دهد.
او ادامه داد: این وظیفه وزارت ارشاد است که تعیین کند کدام موسیقی خوب است یا کدام بد، خیلی اوقات ما مجوزی را برای موسیقی صادر کردیم، اما پلیس آن را لغو کرده درحالی‌که تعیین این ضوابط برعهده وزارت ارشاد است نه نهاد دیگری.طالبی افزود: ما به شدت بر ضوابطی که از سوی نیروی انتظامی درنظر گرفته می‌شود، دقت داریم، اما درباره محتوای موسیقی تنها وزارت ارشاد است که نظارت می‌کند و اوست که تعیین‌کننده فحوای موسیقی است.
آمار لغو کنسرتها کمتر از یک درصد
براساس آمار دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و با در نظر گرفتن محاسبه برش استانی و سالن‌های کمتر از ۵۰۰ نفر در استان‌هایی که کنسرت در آنها اجرا شده ؛ آمار اجرای کنسرتها از سال ۸۸ تا سال ۹۴ طبق جدول است. طبق گفته مسوولان دفتر موسیقی وزارت ارشاد؛ لغو کنسرتها در این سال‌ها کمتر از یک درصد بوده است، اما همین یک درصد برخی اوقات باعث ایجاد حواشی بسیاری برای جامعه موسیقی شده و اظهارنظرهای فراوانی از سوی مسوولان مختلف درباره آن مطرح شده است.
رحمانی‌فضلی (وزیر کشور) در اظهارنظری در این باره با بیان اینکه از نظر محتوا، وزارت ارشاد و از نظر امنیت، نیروی انتظامی متولی برگزاری کنسرتها هستند، گفته بود: ممکن است برگزاری کنسرتها در برخی از شهرستان‌ها با مسائل خاصی مواجه شود. در هر استانی وظیفه استانداران و شورای تامین آن استان، باید نسبت به آن موضوع تصمیم‌گیری کنند و اگر دیدند برگزاری کنسرت موجب ناامنی می‌شود، از قبل در مورد آن تمهیداتی بیندیشند نه اینکه بلیت‌ها فروخته شود و مردم در صف بایستند و بعد بگویند کنسرت لغو شده است.
البته مشکلات برگزاری کنسرتها تنها به لغو آنها پس از گرفتن مجوز ختم نمی‌شود. بارها دیده شده پس از اجرا در برخی شهر‌ها مخالفت‌های شدیدی از سوی برخی نهاد‌ها و مسوولان با برگزاری کنسرت می‌شود و درنهایت برگزاری کنسرت در شهرهایی مانند مشهد و قم منجر به این شد که وزیر ارشاد اصرار داشته باشد در برخی از شهر‌ها مجوز برگزاری کنسرت داده نشود. گرچه این اقدام وزیر نیز واکنش‌هایی ازسوی برخی مسوولان به دنبال داشت. علی مطهری (نماینده مجلس) در این باره گفته؛ درباره اجرای کنسرتها در استان‌های مختلف نباید تفاوت قائل شد، زیرا کشور که حکومت فدرالی نیست و این‌گونه نیست که بگوییم خراسان رضوی دارای خودمختاری است و قوانین خاصی بر آنجا حکومت می‌کند. اگر یک کنسرتی اشکال شرعی دارد، در هیچ‌جا مجاز نیست و نباید اجرا شود و اگر اشکال شرعی ندارد، برای همه شهر‌ها قابل اجرا است. چیزی به نام حریم امام رضا (ع) وجود ندارد.
در مقابل؛ آیت‌الله علوی گرگانی (یکی از مراجع عظام در قم) در اظهارنظری درباره برگزاری کنسرت در مشهد گفت: در جریان برگزاری کنسرتها در مشهد مقدس، آیت‌الله علم الهدی به خوبی ورود کردند، حق هم با ایشان است و ایشان از بزرگان و شخصیت‌های ما است. برگزار کردن کنسرت نه‌تنها در مشهد مقدس شهر علی ابن‌موسی الرضا (ع)، بلکه به علت ترویج موسیقی و ایجاد فضایی نامناسب که دارای تبعات بعدی است، در هیچ جایی مناسب نیست. در بخشی از بیانات مقام معظم رهبری درباره موسیقی و اجرای کنسرت در سال ۱۳۷۷ آمده است؛ «درست است که در غرب، موسیقی‌های منحط وجود دارد. اما در همان نقطه از جهان، از دیر باز موسیقی‌های آموزنده و معنا دار هم بوده است؛ موسیقی‌ای که برای گوش سپردن به آن، انسان عارف واقف خردمند، می‌تواند بلیت تهیه کند، در سالن اجرای کنسرت بنشیند و ساعتی، از آن لذت ببرد.
در غرب موسیقی‌هایی که گاهی یک ملت را نجات داده و گاهی یک مجموعه فکری را به سمت صحیح هدایت کرده، کم نبوده است. موسیقی را هدف‌دار، جهت‌دار و معنادار اجرا و طراحی کنید و صبغه‌های لهو را از آن بزدایید. هنر انسان بی‌‌‌نهایت است. اگر به این اصل معتقدید، چه لزومی دارد گوشه‌های مطربی و لهوی را که موجد تحرکات فیزیکی است از موسیقی حذف نکنید؟! شما می‌توانید با حذف آن گوشه‌های مخرب، گوشه‌های جدیدی به وجود آورید. کسانی که قبلا گوشه‌های کذا را وضع، تبیین و تدوین کرده‌اند، مگر بالا‌تر از شما بوده‌اند؟ آنها البته انسان‌های با ذوق و دانشی بودند، چنان‌که شما هم هستید. من دعوت به غم‌انگیز بودن و بی‌ذوقی نمی‌کنم؛ بلکه دعوت من، به متعالی شدن و پدیده موسیقی را از ابتلائات مادی بشر بیرون کشیدن و فرا‌تر آوردن است.»
کمبود امکانات باعث ایجاد حواشی می‌شود
گذشته از موضوع لغو کنسرتها که یکی از مشکلات اساسی گروه‌های موسیقی است اجاره بهای سنگین سالن (برای هر سانس بین ۹ تا ۵۰ میلیون تومان در برخی سالن‌‌ها دریافت می‌شود، گرانی بلیت (بین ۵۰ تا ۲۰۰ هزار تومان) و از همه مهم‌تر نبود سالن‌های مناسب در شهرستان‌ها گروه‌های موسیقی را با مشکلات بسیاری مواجه کرده است. به گفته پیروز ارجمند (مدیرکل سابق دفتر موسیقی) قیمت بلیت از دو فاکتور مهم تبعیت می‌کند: قیمت اجاره سالن و دستمزد خواننده. او معتقد است؛ برای اینکه به تعادل بین عرضه و تقاضا برسیم باید تعداد کنسرتها و تنوع آنها بیشتر شود. هم‌اکنون عرضه موسیقی کم و تقاضا زیاد است. وقتی این تعداد زیاد و همه سبک‌ها وارد صحنه شوند، عرضه و تقاضا به حد متناسب می‌رسد.
از طرف دیگر نبود فضاهای مناسب برای برگزاری کنسرت در کشور مشکلاتی برای گروه‌های موسیقی ایجاد کرده است. تالار وحدت تنها سالن استاندارد در کشور برای برگزاری اجرای موسیقی است و تقریبا در هیچ استان و شهر دیگری در کشورمان سالن استاندارد و مناسب نداریم و گروه‌های موسیقی مجبورند یا در ورزشگاه‌ها یا در سالن‌های بسیار نامناسب مانند تالار عروسی برنامه‌های خود را اجرا کنند و این امر باعث بروز مشکلاتی می‌شود که بعضا اجرای کنسرتها را با حواشی مختلفی در شهرستان‌ها همراه می‌کند.مهیار طهماسبی (نوازنده گروه پالت) نیز معتقد است برای بیشتر گروه‌های موسیقی روی صحنه رفتن بیش از محل اجرا اهمیت دارد و از همین‌رو مجبورند در برخی از شهرستان‌ها به‌دلیل نبود سالن مناسب در تالارهای عروسی نیز روی صحنه بروند.
اقدام جنتی که حالا به چهره سابق وزارت ارشاد تغییر عنوان داده است؛ در خصوص برگزار نشدن کنسرت در شهرهای مشهد و قم باعث شد در همان زمان اهالی موسیقی واکنش‌هایی نسبت به این اتفاق داشته باشند. متعاقب این اتفاق؛ داریوش پیرنیاکان درقبال استعفای وزیر موضع‌گیری کرده و گفته است: معتقدم عملکرد آقای جنتی در این سه سال بسیار مناسب بوده و روند مثبتی داشته اما در دو مورد اخیر برگزاری کنسرت در شهرهای مشهد و قم نباید کوتاه می‌آمد چراکه این حق شخصی آقای جنتی نبود بلکه حق‌الناس بود. ایرادی که به آقای جنتی گرفته می‌شود این است که در مقابل حق‌الناس کوتاه آمد.
بخش نظردهی بسته شده است..