میبد؛ شهر ملی زیلو

به گزارش یزدی نیوزبی‌شک شهر یزد در کنار معماری خاصی که دارد در دنیا به عنوان «دومین شهر خشتی جهان» بعد از ونیز تاریخی ایتالیا شهرت یافته است. معماران کویری با بهره گیری از این نوع معماری که مختص اقلیم کویر است، نوعی فناوری از خود به یادگار گذاشته‌اند که اکنون همین معماری «خشت و گل» به عنوان یک جاذبه مهم در جذب گردشگران خارجی موثر بوده است. گفتنی است علاوه بر زیبایی و پیچیده بودن این نوع معماری، مهم‌ترین عامل جذابیت آن کاهش انرژی و هدر رفت آن است. اخیرا برای کاهش هدر رفت انرژی و محدود کردن مصرف انرژی «بهره گیری از معماری خشت و خاک» یکی از بهترین راهکار‌ها عنوان می‎شود.
برای رسیدن به این راهکار، با همکاری معاونت فناوری ریاست جمهوری، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و همچنین معاون عمرانی استانداری و دانشگاه معماری استان قرار است «مرکز ملی خشت و خاک» در استان که به عنوان پایتخت معماری خشت خاک کشور است راه‌اندازی شود. علاوه بر راه‌اندازی این مرکز، مسئولان میراث فرهنگی استان در تلاش هستند شهرستان میبد را به عنوان قطب ملی «زیلو» انتخاب کنند.
همشهری برای اطلاع از اهداف راه‌اندازی «مرکز خشت و خاک» و همچنین انتخاب شهرستان میبد به عنوان شهر ملی زیلو با «محمد مهدی شرافت» مدیر کل اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گفت و گویی ترتیب داده که می‌‌خوانید.

• در مورد راه‌اندازی مرکز ملی «خشت و خاک» در استان، توضیح دهید.

یزد به عنوان پایتخت معماری خشتی، در کشور جایگاه ویژه ای دارد. این برند نه تنها در عرصه ملی بلکه در عرصه جهانی با ثبت جهانی«بافت تاریخی» یزد شناخته شده است. با حمایت معاونت فناوری ریاست جمهوری، دانشگاه معماری یزد و معاون عمرانی استانداری، طی تفاهم نامه ای «مرکز ملی خاک» در یزد راه‌اندازی می‌شود. تلاش شده این مرکز در استان راه‌اندازی شود. هرچند میبد و اردکان هم از قطب‌های مهم معماری کویر و خشت و گل به شمار می‌روند.این مرکز با هدف بهره گیری از کارکردها و مزیت‌های مهم «معماری خشت وگل» در محدود کردن انرژی و سازگار بودن آن با محیط زیست می‌تواند کمک کند مردم از این نوع معماری در ساخت و سازها بهره‌بگیرند. با بررسی الگوهایی از کشورهای پیشرفته جهان که از این نوع معماری به نحو مطلوبی استفاده کرده‌اند، قرار است با کمک این مرکز از مزیت‌های معماری خشت و گل در ساختمان‌سازی استفاده شود. برای تحقق این ایده با فرانسوی‌ها و همچنین کشور کره جنوبی تبادل نظر‌هایی شده است تا خشت جایگزین آجر شود. آجر علاوه بر ضررهای زیست محیطی، یکی از مصالح پر مصرف آب در تولید است.

• برای تحقق این موضوع چه اقدامی تاکنون انجام شده است؟

تاکنون ۳ کارگاه با کمک کارشناسان فرانسه و با پیگیری «دکتر فرح زاده» استاد مهم معماری در رشته‌های مختلف به ویژه معماری گلین برگزار شده است.همچنین تفاهم نامه ای انجام شده تا«مرکز ملی خاک» در استان راه‌اندازی و در شهرستان میبد هم فعالیت داشته باشد. بنابراین با توجه به مصرف بی‌رویه انرژی در معماری‌های نوین، با بهره گیری از این مرکز و تمهیداتی که پیش بینی شده می‌توان در معماری و ساخت و سازها مخصوصا ساختمان‌های ویلایی از «معماری گلی» استفاده کرد.

• میراث فرهنگی، علاوه بر تلاش برای راه‌اندازی مرکز ملی خاک، میبد را به عنوان نامزد شهر ملی زیلو، انتخاب کرده است، در این مورد توضیح دهید.

برای معرفی ظرفیت‌های مطلوب صنایع دستی شهرستان میبد به ویژه «زیلوی میبد» تلاش شده تا این شهرستان به عنوان «شهر ملی زیلو» انتخاب شود. ۷ شهر از شهرهای استان با توجه به ظرفیت‌هایی که در رشته‌های مختلف صنایع دستی دارند و شهره هستند انتخاب شده اند تا به عنوان شهر ملی آن صنعت نام‌گذاری شوند. میبد با توجه به قدمت و شهرت دیرینه‌ای که در صنایع دستی«زیلو بافی» دارد، به‌عنوان شهر ملی زیلو انتخاب شده است. در نظر داشتیم میبد به عنوان شهر ملی سفال هم انتخاب شود که به دلیل نیروی انسانی بیشتر و نوآوری در ساخت سفال شهر«لاله جین» انتخاب شد.

• میبد علاوه برصنایع دستی، دارای بافت تاریخی منسجمی است، برای حفظ و احیای این بافت چه اقدامی انجام شده است؟

میبد به واسطه بافت تاریخی آن که به عنوان نخستین بافت تاریخی ثبت شده در آثار ملی کشور است. جزو ۱۴‌شهر نمونه گردشگری انتخاب شده است. با پیگیری فرمانداری، مسئولان این شهرستان و همچنین اداره کل میراث فرهنگی قرار است مقدمات ثبت جهانی بافت تاریخی شهرستان میبد شروع شود. اکنون پلان مدیریتی آن با جلسات متعددی در حال پیگیری است که بعد از اتمام مراحل ثبت بعد جهانی بافت تاریخی شهر یزد، همین مراحل را برای شهر میبد در پیش بگیریم.