۳سال است در یزد یوز ماده ثبت نشده/ هر لحظه باچالش انقراض مواجهیم

به گزارش یزدی نیوزهومن جوکار اعلام کرد: جمعیت یوزپلنگ ایرانی به اندازه‌ای کوچک است که هر لحظه ممکن است با چالش انقراض روبرو شود. راه حل برخی از این چالش‌ها را می‌دانیم و برخی‌ را نمی‌دانیم، با این حال بحران همچنان باقی است و باید دید سازمان محیط‌زیست در این راستا چه کرده است.

وی اضافه کرد: درباره چالش اندازه‌گیری جمعیت باید بگوییم که ما از زمان آغاز به کار پروژه، ابزار، تکنیک و دانش مرتبط را به ایران وارد کردیم. زمانی که هیچ روش درستی برای اندازه‌گیری نداشتیم، ورود دوربین‌های تله‌ای به کشور یک معجزه بود. قبلاً برای تعیین جمعیت از رد پا و نمایه استفاده می‌کردیم که اصلاً معلوم نبود این ردپاها مربوط به چند یوز است.

مدیر پروژه حفاظت یوزپلنگ آسیایی تصریح کرد: دوربین‌های تله‌ای اطلاعات شگفت‌انگیزی را به ما ارائه دادند اما هر چه بیشتر مطالعه‌ها را دقیق کردیم، بیشتر فهمیدیم که دقت این روش‌ها کم است و مشکل اساسی از همین‌جا ناشی می‌شود.

جوکار با اشاره به مناقشات روزهای اخیر بر سر تعداد یوزپلنگ‌های ماده در کشور اظهار کرد: وقتی خودمان اطمینان کافی نداریم، باید کمی محتاطانه‌تر در مورد نماد ملی صحبت کنیم.

وی ادامه داد: امسال یک پروتکل توسط تیم ایرانی انجمن یوز ایرانی تهیه می‌کنیم تا مشخص شود بهترین روش شمارش چیست. روش تازه در دنیا، روش بررسی ردپای ژنتیکی است، یعنی از طریق بررسی DNA مدفوع یوز می‌توانیم بفهمیم که چه اثری مربوط به کدام یوز است تا با این روش به طور موازی اطلاعات به دست آمده از دوربین‌های تله‌ای را بررسی کنیم.

مدیر پروژه حفاظت یوزپلنگ آسیایی تاکید کرد: صرف‌نظر از اینکه این روش‌ها چقدر دقیق است، می‌دانیم جمعیت یوز در کشور به خصوص جمعیت یوزهای ماده‌ بسیار پایین است؛ البته ماده‌ها اصولاً کمتر در دوربین‌های تله‌ای ثبت می‌شوند. با در نظر داشتن همه این مسائل یک سال در یک منطقه چهار یوز ماده ثبت شده و امسال در همان منطقه دو یوز ماده ثبت شده است، البته یوز ایرانی جمعیت مهاجری است و تمام دوربین‌گذاری‌ها در هشت سال اخیر نشان می‌دهد تنها چهار یوز در منطقه ساکن بوده و بقیه دائم در رفت و آمد هستند و مهاجرت دارند و این نتیجه تله‌گذاری‌ها را بسیار نامطمئن می‌کند.

جوکار تصریح کرد: اما همه اینها منکر این نیست که یوز ایرانی در برخی مناطق کشور کاهش جمعیت شدید داشته است اما در برخی مناطق هم افزایش داشته‌ایم. مثلاً در مرحله اول پایش کلاً چهار یوزپلنگ در میاندشت ثبت شد که الان خیلی افزایش جمعیت ثبت شده در این منطقه داریم.

وی ابراز نگرانی کرد: از آنجا که سه سال است در زیستگاه‌های استان یزد، هیچ یوز ماده‌ای را ثبت نکرده‌ایم، خیلی نگرانیم و الان تیمی درست شده تا مناطق آزاد بینابینی را پایش کنیم. نتایج به ما نشان خواهد داد که امیدی برای حضور یوز ماده است تا خوشحال شویم یا نه؛ دو ماه پیش رییس سازمان محیط زیست دستور بررسی ذخیره‌گاه حیوانات بیابانی با محوریت «یوز» را صادر کرده است که البته معنی آن، نگهداری حیوانات در قفس نیست بلکه یک حفاظت ویژه در محدوده بسیار وسیع محصوری است که حیوانات در آن زندگی طبیعی داشته باشند.

مدیر پروژه حفاظت یوزپلنگ آسیایی با اشاره به چالش‌های پیش‌روی یوز اعلام کرد: یکی از اقدامات لازم، ایمن‌سازی جاده بود و فنس‌کشی جاده عباس‌آباد در محور سمنان-مشهد که منجر به عبور یوزها از زیرگذر به جای عبور از جاده خواهد شد. نامه‌ای با وزارت راه داشتیم و حتی نامه بودجه آن هم داده شده و عملاً همه چیز برای اجرای پروژه آماده است. تنها بحثی فنی برای تعیین ارتفاع فنس و اندازه چشمه‌های آن است که از متخصصان برجسته دنیا در این زمینه کمک خواسته‌ایم.

وی با بیان اینکه بیش از یک سال است که این کار در جریان است اما گرفتن بودجه در هفته دولت که نهادها درگیرند، کار ساده‌ای نیست تصریح کرد: این کار حتماً باید قبل از فصل سرد انجام شود. مهلتی که ما به وزارت راه اعلام کرده‌ایم، این است که تا آخر آبان ماه باید فاز اول پروژه یعنی فنس‌کشی و بهینه‌سازی زیرگذرها انجام شود. فنس‌کشی به طول ۱۲ کیلومتر در دو سوی جاده خواهد بود.

جوکار ادامه داد: دو محور دیگر داریم که برای حیات‌وحش خطرناک است؛ یکی جاده گلستان که به پروژه یوز مرتبط نمی‌شود و دیگری جاده ساغند که اولویت بعدی ماست و به عنوان اقدام بعدی به سراغ آن خواهیم رفت.

مدیر پروژه حفاظت یوزپلنگ آسیایی افزود: در مورد حفاظت از کریدورها به دنبال مشارکت اجتماعی هستیم و افراد خیر با مشارکت مردم منطقه مثلاً در ساعند، به دنبال حفاظت از کریدورها هستند اما یک جای بسیار مهم که باقی‌مانده، کریدور بین میاندشت و توران است که هنوز مطالعه نشده و نمی‌دانیم شکل پایدار آن چیست.

وی تصریح کرد: در راور کرمان منطقه دربند نیز به دلایل امنیتی نتوانسته‌ایم کار جدی کنیم، اما قرار است خود مسئولان منطقه دوربین‌گذاری کنند؛ یعنی در منطقه‌ای به وسعت توران که در آن گزارش مشاهده یوز داریم اما هیچ اطلاعاتی از آن نداریم.

جوکار در پایان در پاسخ به پرسشی درباره فایده تبلیغات عمومی و هزینه این اقدامات، توضیح داد: برخی گمان می‌کنند ما کل بودجه پروژه را صرف نقش یوزپلنگ بر روی پیراهن تیم ملی کرده‌ایم در حالی که در این طرح ما یک ریال هم هزینه نکردیم. درباره اثرگذاری تبلیغات بر جوامع محلی هم باید گفت در جشنواره یوزپلنگ که هفته گذشته در روستایی برگزار شد، نزدیک به هزار نفر از جوامع محلی شرکت کرده‌اند که این نشانگر افزایش قابل توجه مردم محلی به مسئله یوزپلنگ است.