یادداشتی بر نمایش عبور از عبار؛ عبور از غبار تئاتر یزد

به تماشای نمایش عبور از غبار به کار گردانی سعید شهریار با نمایشنامه ای از محمد رضا امیر خانی نشستیم این نمایش کاری از گروه نمایشی شید است که از تاریخ ۲۲ مرداد به مدت ۲۰ شب در هتل ادیب الممالک به روی صحنه میرود.

نمایش روایت کشمکش ها وتقابل میان سنت های دیرین مردمانی متمدن وباور مند است، در گذار و پوست اندازی به سوی مدرنیته وخواست ها ونیازهای جامعه ونسل امروز ،مردمانی که از دیر باز فرهنگ وهنر واشاعه آن در بستر عمومی واجتماعی را هم پای باورها وآیین های مذهبی وملی خود در کار نامه دارند اما هیچ گاه ازحرکت رو به جلو خود باز نمانده اند.

پارادوکس هایی که در عین تقابل ظاهری دارای  نقاط اشتراک وتطابقات عمیق فرهنگی واجتماعی هستند ونویسنده هوشمندانه این مقوله را دست مایه نمایش نامه خود قرار داده است جوانانی که بنا به سلیقه واقتضای زمان بر اساس آموخته های آکادمیک جدید خود سعی در باز زنده سازی یک سنت فرهنگی  یعنی هنر نقالی در یک فضای نوستالژیک اما فراموش شده وغبار  گرفته قهوه  خانه ای قدیمی دارند، ودراین راه دچار چالش هایی از جنس سرسختی های سنت وکمی شیطنت همراه با سوء استفاده می شوند.

در هر صورت عبور از غبار با بیان یک دغدغه به جا وبه موقع با استفاده از ابزار نوستالژیک سنتی وبومی گام نخست را درست وبه جا بر داشته است، استفاده از فضای زیبای هتل ادیب الممالک یکی از این هوشمندی هاست که باید به مدیریت این مجموعه نیز به خاطرفراهم نمودن این بستر مناسب در جریان یک اتفاق فرهنگی دست مریزاد گفت.

اما زمانی که کمی فنی تر واختصاصی تر به این نمایش نگاهی داشته باشیم بدون آنکه به توضیح داستان  واتفاقات ،به جهت جلوگیری از زیاده گویی بپردازیم.

با وجود یک گروه قوی وبا تجربه نمایش از نقاط ضعفی بیش از نقاط قوتش رنج می برد.

علی رغم انتخاب هوشمندانه موضوع، متن از یک دستپاچگی در شخصیت پردازی وطی یک مسیر مشخص ومناسب دراماتیک رنج می برد.

داستان نقطه شروع خوبی دارد اما در رسیدن به یک نقطه اوج ونتیجه منطقی دچار چالش وسردرگمی است وما تقریبا از اواسط داستان دچار یک به هم ریختگی وتعجیل هستیم وبه قول معروف همه چیز بدون یک پی رنگ ودلیل موجه گل وبلبل می شود.

این کم دقتی وسر سری گرفتن در اجرا  وکار کارگردان بیشتر خود را نشان داده است وگویی همین که یک سفارش بر آورده شده باشد کفایت میکند به غیر از محدود تابلو یا قاب بندی های دلنشین که به نظر من نقطه عطف آن زمانیست که پرده اول از دیوار برداشته میشود وپشت آن شخصیت دایی با یک میزان واستیل زیبا قرار گرفته است نمایش طراحی ومیزان سن شگفت انگیز وحتی دلچسبی  راندارد این کم دقتی ها در استفاده از نور وموسیقی  هم به چشم می خورد.

در مقوله بازیگری انتظارات از بازیگران باتجربه وکار بلد بر آورده نمیشود وشاید اگر تک بازی های بعضی از دوستان که عمدتا تازه کارتر وکم تجربه تر هستند نبود نمایش کششی برای نگه داشتن تماشاگر  نداشت که در این میان بازی مصطفی واستاد مشکات که یک بازی متفاوت از آقای طهماسبی بود مورد قبول تر می نمودعدم توازن صحنه وتجمع بازیگران در یک سو آن هم خارج از کادر اصلی نیز علاوه بر اینکه کمکی به اجرا نمی کند تماشاگر را دچار سر در گمی نموده است.

اماچیزی که از ابتدای نمایش علامت سئوال است  حضور چند پیت نفت قدیمیست .

آن هم بدون در!! که چرایی آن در چنین فضایی آن هم تا آخر نمایش مشخص نیست!؟

(آیا پیت های نفت خالی آن هم بدون در! واجرای این نمایش باهم سنخیتی دارند!! احتمالا دارند!)

بطور کلی میتوان دریافت احتیاج به یک خانه تکانی فکری واجرایی  وعبور ازگرد وغبار تئاتر صرفا گیشه ای وسفارشی از نمایش یزد لازم وضروری به نظر میرسد.

علی هذا این اجرا چیزی از ارزشهای هنر مندان خوب ما سعید شهریار ومحمد رضا امیر خانی عزیز وگروه اجرایی شان نمی کاهدهنرمندانی متعهد نسبت به جامعه وارزشهای ملی مذهبی واخلاقی ،کارنامه این عزیزان پررنگ تر وگران سنگتر از آن است که وجود یک کار متوسط چیزی از ارزشهای آنها بکاهد این تصور که هر اثر هنری باید کامل ،بی نقص و مورد اقبال همه سلایق قرار گیرد یک امر محال و دور از دسترس است.

هرچند برخوردناعادلانه  جناحی وسلیقه ای از طرف جریاناتی که غالبا با مقوله فرهنگ بیگانه هستند باعث دلسردی وآزار است

اما این هنر مندان کوشیده اند با روشن نگه داشتن چراغ تئاترو از طریق آن همه دغدغه های فرهنگی واجتماعی خود را با تعهد وتعقل در ارزش های بومی ایرانی واسلامی سرزمین عزیزمان از طریق انتقاد سازنده و ارائه وطرح دلسوزانه مسال ابراز دارند رسالتی که بر دوش یک هنرمند واثر هنری اوست .

درپایان ضمن آرزوی موفقیت برای گروه نمایشی شید بی صبرانه منتظر کارهای زیباتر وکاملتر  چون گذشته از این هنرمندان خوب هستیم.