داستانسرایی و داستان نویسی خلاق

ندا دوست حسینی

تعریف داستان نویسی و داستان سرایی

داستان نویسی، خلق شخصیت‌های باور کردنی، تشریح روابط آن شخصیت‌ها، و مواجه کردن آنها با وقایع و حوادث، در نثری خلاقانه و برامده از تجربه و نوآوری نویسنده است.

داستان سرایی انتقال رویدادها است از طریق کلام، تصویر و صدا که با بدیهه‌گویی و آرامش و تزیین همراه است. داستان‌ها و نقل قول‌ها در همه فرهنگ‌ها و سرزمین‌ها به عنوان وسیله‌ای برای سرگرمی، آموزش، حفظ فرهنگ و استقرار ارزش های اخلاقی مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

چگونه داستانسرایی و داستان نویسی خلاق بر روی رشد کودک تاثیر می گذارد؟

در طول دوران تحصیل هر دانش آموز، مهارتهای خواندن و نوشتن مهارتهای ضروری هستند و سنجش کمی این مهارتها از طریق نمودار و آمار به راحتی انجام می شود به همین دلیل میزان پیشرفت دانش آموز از این طرق سنجیده میشود. توجه به نتیجه و معیارهای سطحی سنجش باعث شده تا اهمیت داستانسرایی پنهان بماند در حالیکه این مهارت بسیاری از جنبههای رشد انسانی مانند مهارت خواندن. نوشتن. گنجینه لغات . رشد زبانی. مهارتهای زبان شفاهی. ارتباط .گوش دادن فعال.خلاقیت. حل مسئله. مهارتهای اجتماعی.رشد فردی.هوش هیجانی.آگاهی روحی و روانی. فلسفه و … را شامل میشود. داستانسرایی و داستان نویسی ابزار بسیار قدرتمند ارتباط است و دانش آموزان و افراد بزرگسالی که این ابزار را یاد می گیرند به افرادی تبدیل خواهند شد که در ارتباطات خود بسیار تاثیر گذار هستند.

چه ارتباطی بین داستانسرایی و داستان نویسی خلاق وجود دارد؟

داستانسرایی(قصه گویی) مهارتهای زیر را در کودک تقویت میکند:

• ارتباط با دیگران از طریق به اشتراک گذاشتن تجربیات

• استفاده از خلاقیت و تخیل

• جستجو برای راه حل های منطقی و حل مسئله

• ارتقا دانش پایه

• گسترش دامنه لغات

• بازی با زبان و قدرت کلمات

• غنی کردن نوشته ها با جزئیات حسی و تصاویر

• فهم پیچیدگیهای زبان گفتاری مانند قافیه تکرار واژگان زمینه و غیره

• درک ساختارهای روایی و الگوها، توالی، تنظیمات، خصوصیات، تم ها، خلق و خو، جو و غیره

• انتخاب و انطباق متن با مخاطب

چرا داستان نویسی خلاق در رشد مهارتهای کودک بسیار اهمیت دارد؟

من اعتقاد دارم که نوشتن خلاق یکی از مهم ترین مهارتهایی است که یک کودک میتواند یاد بگیرد چرا که کودک  میتواند از طریق آن تصورات خود را ارائه دهد و یک خروجی مثبت برای بیان کودک تلقی میشود. نوشتن به عنوان یک مفهوم خود بیان، می تواند یک حس مثبت القا کند و باعث افزایش عزت نفس کودک شود. این مهارت نه فقط یک فرایند فردی است بلکه یک مهارت اجتماعی شامل مشاهده، داستان سرایی، همکاری و ارتباطات محسوب

میشود.

داستان نویسی خلاق به کودک اجازه می دهد تا:

• تعامل و سرگرم کردن مخاطب را یاد بگیرد.

• به پرورش بیان خلاق خود بپردازد.

• تخیل خود را تحریک کند.

• به توسعه تفکر خود و فرآیندهای منطقی بپردازد.

• هویت خود را جستجو کند-کودک  در هنگام شخصیت پردازی برای داستانش ، به طور طبیعی سعی می کند تا احساسات ترسها امیدها و ارزشهای خود را نیز کشف کند.

• به گسترش مهارت خواندن و نوشتن بپردازد.

• همدلی را یاد میگیرد – کودک در داستانش خود را به جای شخصیتهای داستان قرار میدهد و در عین حال یاد میگیرد به طور فعال گوش دهد.

•  از ایده ها و احساسات همسالان خود قدردانی کند.

• مهارتهای تفکر خلاق را در خود پرورش دهد.

• فرصتی برای بیان احساسات ایده ها، رویاهای خود بدست میآورد.

شما چه کاری میتوانید انجام دهید تا کودک به کمک تخیل خود بتواند به ایده های پایه برای نوشتن خلاق نائل شود؟

تخیل همانند یک عضله خلاق است که نیاز به تمرین و تجربه زیاد دارد. در مرحله بعد ، توانایی فکر کردن خلاقانه، به طور مستقیم به اعتماد به نفس و عزت نفس مرتبط است. اگر شما خود را نویسنده یا متفکر خلاق نمیدانید  بدون شک راه موفقیت برایتان دشوار خواهد بود. البته روشهایی وجود دارد که میتوان ایده های نو را همانند پرورش اعتماد به نفس در کودک پرورش داد.

استفاده از شخصیت ها: در کلاس یا خانه تصویری از شخصیت های مختلف را به کودک نشان دهید و از او بخواهید به سوالات شما در مورد آنها پاسخ دهد. مانند بزرگترین ترس چه بود؟ شاد ترین خاطره ؟ غذای مورد علاقه آنها چه بود؟ امیدهایشان؟ محل زندگی شخصیت ها ؟ و … جوابها را یادداشت کنید یا بر روی دیوار به صورت تصویری نصب کنید. این می تواند منبع بسیار خوبی برای خلق ایده برای کودک  باشد. در مرحله بعدی می توانید از کودک بخواهید که از این شخصیت ها در داستانش بهره ببرد.

سوال از شخصیت: شخصیتی را در نظر بگیرید و از کودک بخواهید با سوالاتی آن را کشف کند.

کار گروهی: کلاس را به چند بخش تقسیم کنید به هر تیم یک تصویر بدهید تا در مورد آن تصویر داستان بنویسد سپس از تیم ها بخواهید تا داستانشان را با هم ادغام کنند.

منبع:

بت کرگان- داستان سرایی و داستان نویسی خلاق