برداشت های بی رویه، سفره های زیر زمینی آب یزد را تهدید می کند

به گزارش یزدی نیوز،حسین غفوری  افزود: برداشت های بی رویه سفره های آب زیر زمینی و افزایش افت آب، منابع آبی استان را تهدید می کند.
وی اظهار کرد: افت سطح سفره های زیرزمینی در دشت یزد – اردکان در طول ۳۹ سال گذشته به ۱۶.۵ متر ،دشت کویر ابرکوه ۱۸ متر و بهادران مهریز به طول ۱۹ متر رسیده است.
غفوری میزان بیلان منفی آب سفره های زیر زمینی استان را سالانه ۲۵۰ میلیمتر مکعب بیان و
خاطر نشان کرد: اکنون کیفیت آب شهر یزد نسبت به ۲۰ سال گذشته به شدت کاهش یافته بطوریکه چاههایی که در گذشته برای آب شرب مورد استفاده قرار می گرفت به علت هجوم آبهای شور به منابع شیرین و آلودگی چاهها دیگر قابل استفاده نیستند.
وی با بیان اینکه هم اکنون آب شرب بعضی از شهرهای استان قابل استفاده نیست و این یک زنگ خطر است خاطر نشان کرد: در استان یزد هیچ گونه آب سطحی وجود ندارد و متکی به آب سفره های زیرزمینی هستیم، همچنین در استان هیچ سد و رودخانه ای برای استفاده آب شرب و کشاورزی موجود نیست.
غفوری تعداد دشت های استان را ۱۹ مورد بیان کرد و گفت: از این تعداد چهار دشت، کویر است و شوری آب در این منطقه بسیار بالاست و بقیه دشت همه ممنوعه و دارای بیلان منفی هستند و هر سال سطح آب در این دشت ها کاهش می یابد.
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای یزد اضافه کرد: اگر در میزان برداشتها از سفره های زیر زمینی صرفه جویی نشود در آینده بسیار نزدیک سرمایه گذاری انجام شده در بخش کشاورزی هم از بین خواهد رفت.
وی گفت: در استان یزد سه هزار و ۶۸۰ حلقه چاه ، ۳۸۷ دهنه چشمه و دو هزار و ۶۳۰ رشته قنات وجود دارد که سالانه یکهزار و ۱۵۰میلیون متر مکعب آب از آنها برداشت می شود که از این میزان ۸۸.۵ درصد در بخش کشاوری ، ۸.۵ درصد در شرب شهر و روستا و سه درصد در خدمات مصرف می شود.
غفوری با بیان اینکه بقای استان در گرو حفط سفره های زیر زمینی است افزود: در این زمینه باید در مصرف آبهای زیر زمینی صرفه جویی و میزان مصرف آب در بخش صنعت، کشاوری و شرب را کاهش دهیم .
*** اجرای طرح تعادل بخشی سفره های زیر زمینی
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای یزد از اجرای طرح تعادل بخشی منابع آب زیر زمینی در استان خبر داد و گفت: این طرح توسط وزرات نیرو در راستای نجات سفره های زیر زمینی تدوین شده است.
وی اظهار کرد: در راستای این طرح در ۲۰ سال آینده باید بیلان منفی سفره های زیر زمینی به صفر برسد و در دراز مدت هم کسری حجم مخازن آب جبران شود.
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای یزد تصریح کرد: در راستای طرح یاد شده نصب ۸۰۰ کنتور هوشمند برروی چاههای کشاورزی آب برای صرفه جویی در منایع آب و جلوگیری از کاهش آب سفره های آب زیر زمینی در دستور کار این شرکت قرار گرفت.
غفوری با بیان اینکه اجرای طرح یاد شده همکاری سایر دستگاهها از جمله جهاد کشاورزی را می طلبد افزود: رسانه ها هم نقش بسزایی در اطلاع رسانی درست مصرف کردن آب دارند.
***نشست زمین بر اثر افت سطح آب
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای یزد نشست زمین بر اثر افت سطح آب های زیرزمینی را یک تهدید جدی برای استان دانست و گفت: با متراکم شدن بافت خاک، دیگر امکان نفوذ آب به منابع آبی وجود ندارد و اگر بارندگی هم صورت گیرد سفره ها نمی توانند آبدار شوند.
وی با بیان اینکه دشت یزد – اردکان در طی چند سال گذشته حدود ۵۰ سانتی متر پایین رفته تصریح کرد: این در حالیست که دانشمندان بیش از هفت سانتی متر نشست زمین را بحرانی می دانند.
*** ایجاد صنایع کم آبخواه و اصلاح الگوی کشت
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای یزد گفت: برای جلوگیری از مصرف بی رویه آب باید از کشت محصولات پرآبخواه خودداری شود بطوریکه حتی کشت گندم و جو هم در استان از لحاظ مصرف آب، اقتصادی نیست.
وی افزود: کشاورزان باید محصولات کم آبخواه، کشت و از سیستم آبیاری قطره ای و تحت فشار استفاده نمایند.
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای یزد با اشاره به اینکه هم اکنون به ازای هر یک کیلوگرم گندم یکهزار و ۲۰۰ لیتر آب مصرف می شود اظهار کرد: در صنعت هم باید صنایع کم آبخواه ایجاد و تصفیه مجدد آب مصرفی انجام شود.
*** بالا بودن تبخیر در استان
غفوری با بیان اینکه در استان یزد میران تبخیر به شدت بالاست گفت: سالانه به طور متوسط سه هزار و ۲۰۰ میلی متر تبخیر در استان صورت می گیرد ضمن آنکه خشکسالی سالهای گذشته و کمبود روان آبها، استان یزد را با مشکل شدید آب شرب ، صنعتی و کشاورزی روبرو کرده است.
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای یزد اضافه کرد: استان یزد کمترین میزان بارندگی را در سالجاری در میان استانها داشته بطوریکه حتی از سیستان و بلوچستان و خراسان حنوبی هم کمتر بوده است.
وی متوسط بارندگی در مرکز استان را ۶۰ میلی متر بیان کرد و گفت :این رقم در سالجاری ۲۴ میلیمتر بود که بسیار کم است.
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای یزدبا بیان اینکه متاسفانه بارندگی ها در استان مداوم نیست و پراکنده بودن باران هیچ تاثیری بر روی روان آبها ندارد تصریح کرد: نبود روان آب در رودخانه های استان یزد موجب کم آبی و بی آبی قناتها شده و بسیاری از روستاهای استان به شدت با مشکل بی آبی و کم آبی روبرو هستند.
غفوری گفت: خشکسالی های مستمر ، رطوبت هوا و زمین را کم می کند و کم شدن رطوبت موجب کاهش بارندگی می شود بنابراین باید مدیریت و صرفه جویی در مصرف آب را در اولویت قرار دهیم.
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای یزد افزود: در سالجاری استان یزد تنها استانی است که در کشور با بحران شدید آبی از لحاظ بارندگی روبروست و اکنون ۳۰۰ روستا با مشکل بی آبی مواجه هستند.
*** نیاز آبی آینده استان، سالانه ۸۰۰ مترمکعب
غفوری در ادامه گفت: عملیات اجرایی خط دوم آبرسانی به استان با ظرفیت ۱۵۰ میلیون متر مکعب آغاز شده و در صورت تامین اعتبار به بهره برداری می رسد.
وی با بیان اینکه اکنون ۳۵ کیلومتر لوله گذاری در این زمینه انجام شده افزود: برای عملیات اجرایی این طرح در سالجاری ۱۵ هزار میلیارد تومان نیاز است، تاکنون ۲۰۰ میلیارد تومان برای این میزان عملیات هزینه شده و مجموع هزینه آن سه هزار میلیارد تومان پیش بینی شده است.
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای یزد اظهار کرد: مشکل این طرح که فقط به مصرف شرب استان می رسد تامین اعتبار است که لازم است در این زمینه توجه ویژه ای شود.
وی از طرح شیرین سازی و انتقال آب از خلیج فارس و دریای عمان به بخش صنعت و معدن استان خبر داد و گفت: این طرح توسط بخش خصوصی صورت می گیرد و ظرفیت ۲۵۰ متر مکعب آب در سال را دارد.
وی با اشاره به اینکه در مجموع نیاز آب استان بیش از این است اضافه کرد: در سال ۱۴۲۵ حدود ۸۰۰ میلیون متر مکعب آب سالانه نیاز است که حتی اگر دو طرح یاد شده هم اجرا شود باز کمبود آب در استان خواهیم داشت.
رئیس گروه مطالعات آبهای سطحی دفتر مطالعات پایه منابع آب شرکت سهامی آب منطقه ای یزد پیش از این اعلام کرد: طبق بررسی صورت گرفته در ۳۰ سال گذشته در استان، سه بار بارندگی ۵۴.۷ میلی متری داشتیم.
محمدرضا عارف اظهار کرد: کمترین بارندگی ۲۸.۱ میلی متر مربوط به سال ۸۶ و ۸۷ بوده است که وضعیت بسیار نامطلوب بود.
وی افزود: بارندگی در سال ۱۰ اخیر فقط در سالهای ۸۵ و ۸۶ بیشتر از میانگین جریان سدی بوده و بقیه سالها بین ۹ و دو میلی متر را نشان می دهد.
رئیس گروه مطالعات آبهای سطحی دفتر مطالعات پایه منابع آب شرکت سهامی آب منطقه ای یزد گفت: روند کاهش بیلان آاب های زیرزمینی قابل توجه است بطوریکه در سال آبی ۹۴-۹۳، ۲۳۷.۶۱ میلیون متر مکعب کاهش نشان می دهد.
خشکسالی در دو دهه گذشته به شدت بر منابع اقتصادی استان و بویژه بخش کشاورزی تاثیرات منفی بر جای گذاشته است.
مردم خطه کویری یزد از مسئولان انتظار دارند تا طرح در دست اجرای انتقال آب به این استان هر چه زودتر اجرایی شود.