کاربردی کردن میراث فرهنگی راه نجات از تغییرات اقلیمی است

کتر «علیرضا قلی‌نژاد پیربازاری» در مراسمی که به مناسبت « ۱۸ آوریل؛ روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی» در بافت جهانی شهر تاریخی یزد برگزار شد، ضمن گرامیداشت این روز اظهار کرد: دو مجموعه تخصصی و غیردولتی بخش میراث فرهنگی کشورمان را همراهی می‌کند که یکی از آنها «ایکوموس» با موضوع بناها و محوطه‌تاریخی و دیگری «ایکوم» با موزه موزه‌هاست و امروز مصادف با روز جهانی ایکوموس است که در سال جاری به شعار «میراث فرهنگی و اقلیم» مزین شده است.

وی افزود: هرچند موضوع اقلیم در میراث فرهنگی تنها مختص امسال نیست و حفاظتگران میراث فرهنگی حول تمام موضوعات منشور حفاظت تلاش می‌کنند و این نامگذاری‌های هر ساله بیانگر چند وجهی بودن فعالیتهای حفاظتی در بخش میراث فرهنگی است ولی طبیعتاً امسال بیشتر فعالیت‌های این بخش، حول این موضوع سامان و عرضه و معرفی خواهد شد.

قلی‌نژاد با اشاره به تاثیرات سوء پدیده تغییر اقلیم، یکی از راه‌های برون رفت و مقابله با اثرات نامطلوب تغییرات اقلیمی را استفاده از تجربیات گذشتگان خواند که در میراث فرهنگی کشورمان به خوبی قابل مشاهده است.

وی گفت: هرچند زمانی مجموعه‌هایی که به میراث فرهنگی اهتمام داشتند بسیار محدود بود ولی به تدریج و هم اکنون نهادهای دولتی و غیردولتی مختلفی حفاظت از میراث فرهنگی را مورد توجه دارند و میراث فرهنگی خود را به تنهایی حافظ این میراث ارزشمند نمی‌داند ولی در عین حال که حفاظت دارای دامنه‌ی گسترده‌ای است، تمام این مجموعه‌ها زمانی وجاهت خواهند داشت که مقصد آنها حفاظت از میراث فرهنگی باشد چرا که اگر مسیر درست ترسیم نشود گاه به بی‌راهی و اشتباه خواهد رفت.

معاون پژوهشگاه میراث فرهنگی با بیان این که شهر تاریخی یزد و بناهای ارزشمند آن یکی از بهترین ارزشهای فرهنگی تاریخی در کشورمان است، به جلوه‌های ویژه و پیچیده شهرهای تاریخی و اهتمام به موضوع اقلیم و محدودیتهای منابع طبیعی در طراحی و ساخت آنها اشاره کرد و گفت: البته نکته حائز در ایجاد این اقتصاد اجتماعی، تامل بر این موضوع است که این دستاوردها می‌تواند بهره‌ی ما از میراث فرهنگی در مواجه با تغییرات اقلیمی امروز باشد.

وی با اشاره به مشکلاتی مانند بحران آب و پدیده ریزگردها که همه کشور ار درگیر خود ساخته است، گفت: اگر بی توجه به تجربیات گذشتگان و فرآیندهای که منجر به ایجاد میراث فرهنگی امروز ما و زیست سالم آنها شده است، بگذریم قطعاً از این میراث بی‌بهره مانده‌ایم و تنها بهره صوری از آن داشته‌ایم.

قلی نژاد گفت: مسئولیت ما امروز در قبال جهانی شدن بافت تاریخی یزد بسیار سنگین تر شده است لذا نباید تنها به اقدامات کالبدی بافت توجه داشته باشیم بلکه باید به بهره برداری و استفاده کاربردی آن در حل مسائل امروز جامتعه نیز اهتمام داشته باشیم و این نیز به خودآمادگی در این زمینه است.

وی تاکید کرد: باید از خودمان سئوال کنیم که در فرای مرزهای ۲۰۰ هکتاری بافت جهانی یزد، ارزشهای این بافت تا چه اندازه ترویج و قابل مشاهده است و اصولا به چه میزان ارزشها و تجربیات این زیست بوم در اختیار جامعه غیر یزدی قرار گرفته و آموزش داده شده است.

وی ماحصل این کاستی را فاقد تریبون بودن معماری سنتی کشورمان خواند و گفت: آنچه از معماری امروز کشورمان مشاهده می‌کنیم، قابل دفاع نبوده و برازنده و شایسته‌ی معماری این تمدن بزرگ نیست.

قلی‌نژاد فضای شهر تاریخی یزد را امیدوارکننده خواند و گفت: مسئولان یزد در اقدامی کم‌نظیر تلاش می‌کنند تا هر اندازه می‌توانند در موضع میراث فرهنگی و گردشگری به هم نزدیک شوند و این امیدوارکننده است.

معاون پژوهشگاه میراث فرهنگی از تلاش این مجموعه برای مطالعه در مورد کاربردی کردن میراث فرهنگی و ارائه معیارهایی در این زمینه خبر داد و گفت: شهر تاریخی یزد نیز باید چنین خدمتی را به کشور عرضه و جامعه را برای پذیرفتن معیارهای این مهم آماده کند.

قلی‌نژاد در پایان تاکید کرد: باید به اندازه‌ای که به کالبد بناها و محوطه‌های تاریخی توجه می‌کنیم به زندگی در آنها نیز اهتمام داشته باشیم و مسئولیت امروز میراث فرهنگی نیز در این راستا پاسخگویی به مسائل و مشکلات روز جامعه است که بعضاً زیست مردم را به خطر انداخته‌اند.

منبع:ایسنا یزد