تلویزیون خصوصی قانونی می‌شود؟!

به گزارش یزدی نیوززمزمه‌های راه‌اندازی تلویزیون خصوصی کم کم دارد به یک صدای واضح و علنی تبدیل می‌شود تا شاید به واسطه آن قانون اساسی نیز دستخوش تغییر و تحولاتی شود. زمزمه‌هایی که ابتدا با انتشار خبر تأسیس شبکه جهانی "ولایت" شروع شد و حالا به انتشار خبر راه‌اندازی دو شبکه خصوصی و ماهواره‌ای برای آستان قدس رضوی رسیده است.
 


مطابق نص صریح اصل ۴۴ قانون اساسی در نظام جمهوری اسلامی ایران، رادیو و تلویزیون دولتی است و تأسیس و راه‌اندازی شبکه‌های خصوصی رادیو و تلویزیونی به هر نحو، مغایر این اصل است.

بدین جهت انتشار و پخش برنامه‌های صوتی و تصویری از طریق سیستم‌های فنی قابل انتشار فراگیر (همانند ماهواره، فرستنده، فیبر نوری و غیره) برای مردم در قالب امواج رادیویی و کابلی غیر از سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران خلاف اصل مذکور است.

این پاراگراف در طول سال‌ها مانع از تأسیس شبکه‌های خصوصی و ماهواره‌ای در داخل کشورمان شده بود. حالا آستان قدس رضوی مذاکره با صدا وسیما برای ایجاد شبکه اختصاصی امام رضا (ع) را آغاز کرده و در تلاش برای تأسیس دو شبکه تلویزیونی ماهواره‌ای و یک شبکه تلویزیونی سراسری است.

جالب آنجا است که انتشار این خبر با خبر دیگری همزمان شده که آن هم بر تأسیس شبکه ماهواره‌ای و خصوصی زیر نظر «مؤسسه جهانی ولایت» دلالت دارد. یکی از مفاد قانونی اساسنامه این مؤسسه تأسیس شبکه خصوصی است؛ قانونی از آن بابت که ماده‌های این اساسنامه به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده‌اند و مصوبات این شورا نیز مستقیماً تبدیل به قانون می‌شود. این دو خبر نشان می‌دهند که نظام رسانه‌ای کشورمان با یک اتفاق بزرگ رو به رو است. شبکه‌های خصوصی ولو در قالب مذهبی در راه هستند و این برای سیستم اداره دولتی تلویزیون معانی زیادی دارد.

پیش از این برای دور زدن قانونی که مانع از تأسیس شبکه‌های خصوصی می‌شد، راه‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گرفت. از جمله این راه‌ها می‌توان به تأسیس شبکه‌های اینترنتی اشاره کرد که پخش از روی آنتن ندارند. تأسیس شبکه‌های ماهواره‌ای برای مخاطبان خارج از کشور همچون شبکه‌های مذهبی که بعضاً از قم مدیریت می‌شوند از دیگر راه‌ها بوده است. شبکه « افق» را هم می‌توان نمونه‌ای از شبکه‌های خصوصی تلویزیون نامید. حتی ساختمان « افق» هم در خارج از محوطه مجموعه‌های تلویزیون ساخته شد.

درپیش گیری الگوی ناموفق "افق"؟؟

از آنجا که صحبت درباره راه‌اندازی شبکه جهانی "ولایت" تنها در حد یک بند از بندهای اساسنامه این مؤسسه جهانی بوده و از شبکه افق نیز هیچگاه علناً به عنوان یک شبکه خصوصی یاد نشده است، دو شبکه خصوصی و ماهواره‌ای آستان قدس رضوی را می‌توان اولین شبکه‌های خصوصی و ماهواره‌ای کشور نامید.

آیا این شبکه‌ها هم الگوی «افق» را در پیش می‌گیرند که متأسفانه الگوی موفقی نبوده است یا قرار است تصویر جدیدی از شبکه‌های خصوصی را به مخاطبان تلویزیون ارائه دهند؟ اگر با راه‌اندازی این شبکه‌ها موافقت شود، درون‌مایه و محتوای قوی آنها است که اهمیت زیادی خواهد داشت چه بسا در سطح رسانه ملی نیز کمیت هیچگاه نتوانسته جای کیفیت را بگیرد.

لزوم به وجود آمدن شبکه های خصوصی

پیش از این در فروردین سال ۸۸ مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی مهم و کمتر دیده‌شده‌ای در خصوص لزوم به وجود آمدن شبکه‌های تلویزیونی خصوصی در کشور منتشر کرده بود.

در این گزارش تأکید شده بود: «جلوگیری از راه‌اندازی تلویزیون‌های ماهواره‌ای با توجه به طراحی پایگاه‌های اینترنتی متنوع و متعدد نمی‌تواند عامل بازدارنده مؤثری در راه ارتباط‌گیری با مخاطبان داخلی به ویژه جوانان ایران با گرایش بالا به سوی اینترنت باشد، زیرا در دنیای اینترنت داستان به کلی با دنیای تلویزیون‌های ماهواره‌ای فرق می‌کند و احتمال دسترسی به سایت تلویزیون‌های ماهواره با توجه به طراحی و ساخت روزانه صدها فیلترشکن بسیار سهل‌تر است. بنابراین بهتر است ضمن راه‌اندازی تلویزیون‌های رقیب با درون‌مایه تحلیلی قوی، از ظرفیت سایت‌ها و پایگاه‌های مختلف اینترنتی نیز در این زمینه استفاده شود.»

پیش‌بینی مرکز پژوهش‌های صدا و سیما سال‌ها است که به حقیقت پیوسته است. به هر حال سالیان سال است که مردم با شبکه‌های محدود رسانه ملی خود را سرگرم می‌کنند و شبکه‌های ماهواره‌ای در کمین این محدودیت همواره خطری بزرگ برای خانواده ایرانی بوده است.

به راه افتادن شبکه‌های خصوصی و ماهواره‌ای پایبند به جمهوری اسلامی ایران می‌تواند به معنای گسترش طیف شبکه‌های سرگرم‌کننده تلویزیونی و ماهواره‌ای و پوشش سلیقه‌های مختلف باشد. چه بسا شاید سال‌ها اداره دولتی تلویزیون جواب نداده و اکنون امکان تازه‌ای در راه است. آیا توالی این اتفاقات ممکن است به رفع موانع قانونی این مسیر بینجامد؟ باید منتظر ماند و اوضاع را رصد کرد…

کافه سینما

بخش نظردهی بسته شده است..