نمایشگاه کتاب و جایگاه جدید آن

 

دو یار زیرک و از باده کهن دو منی / فراغتی و کتابی و گوشه چمنی

آنچه در میان همه اینها از شگفتی و جذابیت خاصی برخوردار بود، غرفه‌های کتاب کودک و نوجوان بود. با اینکه هوای داخل سالن گرم به نظر می‌رسید، بازدیدکننده زیادی داشت و با بودن وسایل بازی و سرگرمی و کتاب‌های مورد علاقه بچه‌ها در زمینه‌های مختلف چندان هوای گرم آزاردهنده به نظر نمی‌رسید. تصور می‌شد که تعداد بازدیدکنندگان به دلیل انتقال جایگاه نمایشگاه برای تهرانی‌ها کمتر باشد؛ اما برحسب روایت ریاست محترم نمایشگاه آقای دکتر سیدعباس صالحی، معاونت فرهنگی وزارت ارشاد، امسال تعداد بازدیدکننده‌ها بیش از سال پیش بوده و خرید کتاب نیز افزایش چشمگیر داشته است. از زبان برخی از ناشران شرکت‌کننده داخلی گلایه‌هایی درباره صدور مجوز و موانعی که در راه نشر وجود داشته و دارد، به گوش می‌رسید؛ با اینکه صنعت چاپ در ایران رشد چشمگیری داشته، تیراژ کتاب پایین آمده و مجوز برخی کتاب‌ها در زمان موعود و معین صادر نمی‌شود. برخی ناشران دل خوشی از کار خود ندارند. هزینه‌های چاپ و نشر بالاست. انتظار کمک بیشتری، چه از لحاظ مادی و چه معنوی، از وزارت ارشاد می‌رود. همان‌طور که رئیس‌جمهور محترم در نطق افتتاحیه نمایشگاه گفتند، در ممیزی کتاب باید تجدیدنظر شود و برخی تنگ‌نظری‌ها از میان برود، تا مؤلفان و مترجمان با انگیزه بیشتر قلم به دست بگیرند.

 

 هراسی که برخی از آقایان از آزادی فکر و اندیشه و بیان و قلم و گرمی بازار نشر دارند، چندان بجا و مطلوب نیست. تضارب افکار و آرا باعث اعتلای فرهنگ است. نمایشگاه کتاب همگان را بر سر سفره فکرهای گوناگون دعوت می‌کند. «استماع قول و انتخاب احسن» که قرآن می‌گوید در بازار نشر و نمایشگاه باید خود را نشان دهد. از زیباترین سخنان پیامبر(ص) این است: اطلبو العلم ولو باالصین. دانش را فرا گیرید هرچند در کشور چین باشد. در روزگار پیامبر، مهد فکرها، فلسفه‌ها و آیین‌های مختلف چین بود. پیامبر مرزهای دانش را از حوزه جغرافیای مکه و مدینه فراخ‌تر می‌بیند و آن را  تا فراسوی چین می‌کشاند، یعنی دانش مرز مکانی و زمانی معین ندارد. فراگیری دانش را از گهواره تا گور واجب و لازم می‌داند. ما اگر باور داریم که نگاه اسلام به حوزه‌های فرهنگ تا این اندازه وسیع است، باید همان‌طور که به کم‌وکیف نمایشگاه زیبای کتاب اهتمام می‌ورزیم، به سهولت نشر و تسهیلات برای ناشر و نویسنده نگاه بلندی داشته باشیم. نمایشگاه کتاب بخشی از کارهای فرهنگی است که وزارت محترم ارشاد سالی چندبار در تهران و شهرهای دیگر در انجام آن می‌کوشد و باید به آنها خسته نباشید گفت. «شکرالله سعیهم» اما باید موانعی که بر سر راه نشر وجود دارد و چیزی که نویسندگان و ناشران و مترجمان را، احیانا، دلسرد می‌کند از سر راه برداشت تا بر بالندگی بیشتر فرهنگ ایران و اسلام مباهات کنیم.