چرا آبگرمکن‌های خورشیدی در ایران رونق نیافته است؟

به گزارش یزدی نیوز دکتر "محمد علی صادق زاده" در تحقیقی با عنوان "آسیب شناسی عدم توسعه آبگرمکن های خورشیدی و راهکارهای رفع آنها" آورده است؛ علاوه بر علل "کاهش زمان و زاویه تابش خورشید، سردی هوا، سردتر شدن آب ورودی"، "سه برابر شدن مصرف آب گرم در ماه‌های سرد" نیز موجب می شود که آبگرمکن های خورشیدی برای ساعات زیادی از فصل سرما به تنهایی مناسب نباشند.

گرمایش با المان برقی هم مورد تایید شرکت برق نیست اما اکثر استفاده کنندگان از آبگرمکن پشتیبان (گازی یا برقی)، بهره گرفته اند.

البته در بسیاری از مناطق و کشورها که عادت به آبگرم ۲۴ ساعته آبگرمکن گازی نبوده، مردم زمان استفاده را با ساعات و میزان متناسب با آبگرم خورشیدی، تنظیم میکنند و گستره استفاده از آبگرمکن خورشیدی قابل ملاحظه بوده است.

در این پژوهش عوامل موثر در عدم توسعه آبگرمکن های خورشیدی در ایران را ارزیابی و راهکارهای رفع آنهاارایه شدهاست.

براساس این تحقیق، ممیزی انرژی آبگرمکن های خورشیدی می رساند که این مبدل ها در ماههای سرد کارایی مطلوب را نداشته و لذا نیازمند سیستم پشتیبانی چون المنت برقی (با مصرف برق بالا) یا آبگرمکن متفاوت دیگری هستند.

نظر سنجی از کاربران، متخصصان و عرضه کنندگان چند استان نشان می دهد که قیمت نازل حامل های انرژی، عدم کارایی در زمستان، بی اعتبار ، یخ زدگی لوله های آب، عدم صرفه اقتصادی، مشکلات تعمیر و مصرف برق بالا از عوامل عدم توسعه در کاربرد خانگی این آبگرمکن ها در ایران بوده است.

آمار جهانی کاربرد آبگرمکن های خورشیدی در مصارف خانگی نشان میدهد که این آبگرمکن ها صرفه اقتصادی چندانی ندارند و زمان برگشت سرمایه اولیه که نسبتا بالا است، طولانی ودر ایران قیمت نازل حامل های انرژی مزید بر علت است.

برطبق نتایج این پژوهش، آبگرمکن های خورشیدی علیرغم مزایای ویژه (عدم آلودگی محیط زیست ، مبدل گرمایی منبع انرژی تجدید پذیر خورشیدی و غیره)، با صرفه نیستند و در  زمستان کارایی ندارند و نیازمند سیستم پشتیبان هستند و چنانچه از المنت برقی بعنوان پشتیبان استفاده شود، مصرف برق بالایی دارند، بی اعتبار هستند و در زمستان مشکل یخ زدگی لوله های آب دارند.

همانطور که در بالا ذکر شد راهکار صرفه اقتصادی و کوتاه شدن مدت برگشت سرمایه تنها با افزایش قیمت حاملهای انرژی (مخصوصا گاز طبیعی و برق) به مقدار قیمت های جهانی میسر است و این شرط اصلی و لازم برای توسعه کاربرد آبگرمکن خورشیدی در ایران است.

افزایش کارایی آبگرمکن خورشیدی در ماه های سرد سال به جبران کاهش توان آبگرمکن، با استفاده از بازیاب گرمای دود کش امکان پذیر است نتایج میدانی اولیه آبگرمکن خورشیدی از نوع ابداعی "هیبرید بازیابی – خورشیدی- برقی" موید عملیاتی بودن این راهکار برای تامین آب گرم خانوار در طول سال است.

استفاده از کلید زمانکار برای کنترل مدار گرمکن الکتریکی آبگرمکن خورشیدی می تواند منجر به کاهش مصرف برق آبگرمکن و افزایش سهم خورشید شود.

استفاده از سیستم لوله کشی ابداعی جلوگیری از یخ زدگی لوله های آب می تواند مشکل یخزدگی لوله های آب در زمستان را مرتفع کند.

بالا بردن مقدار جریان مجاز (ماکزیمم آمپر) واحد مسکونی یا اختصاص اشتراک خاص به آبگرمکن خورشیدی، نه تنها از قطع برق واحد مسکونی جلو گیری می کند بلکه مشوقی برای کاربران است.

بی اعتباری آبگرمکن خورشیدی را می توان با تجهیز آبگرمکن به المنت ثانویه اضطراری در قسمت بالای مخزن و کمی بالاتر از المنت اصلی چاره کرد به طوری که در شرایط افزایش مصرف آب گرم و کاهش حجم آب گرم ذخیره شده در منبع، با فعال شدن همزمان دو المنت از سرد شدن آب جلوگیری شود.

طولانی بودن مسیر لوله آب گرم نیز یکی از عوامل اتلاف انرژی و تاخیر در رسیدن آب گرم به مصرف کننده و موجب نارضایتی کاربران است لذا در طراحی واحد مسکونی بایستی این نکته مد نظر باشد هر چند که عایق کاری لوله ها نیز ضروری است. از طرفی کاربر آبگرمکن های خورشیدی در ساختمان های مسکونی بیش از سه طبقه مشکل می باشد مگر اینکه از سیستم خورشیدی مجتمع استفاده شود.

در مناطقی که شبکه آب شهری دچار افت فشار است، استفاده از منبع آب ذخیره در ارتفاعی بالاتر از منبع آبگرمکن خورشیدی لازم است.

برای جلوگیری از پوسیدگی مخزن سیال حامل(محلول ضد یخ) نیز لازم است که جنس مخزن از مواد غیر فلزی باشد.