تشخیص زودهنگام و ارزان سرطان در ایران

به گزارش یزدی نیوزدکتر 'محمد مظلوم اردکانی' استاد شیمی دانشگاه یزد با ارائه طرح 'توسعه دانش ساخت حسگرها، ایمونو حسگرها و آپتا حسگرهای الکتروشیمیایی اصلاح شده' به دانش بنیادی در زمینه ساخت ایمونو حسگرها و آپتا حسگرها برای تشخیص زودرس بیماری ها دست یافت.

وی درباره جزییات این طرح پژوهشی گفت: از طریق دانش بنیادی که به دست آورده ایم در آینده می توانیم با تجاری سازی آن، کار تشخیص بیماری ها را زودتر، سهل تر و با قیمت خیلی پایین تر انجام دهیم.

مظلوم اردکانی خاطرنشان کرد: با توجه به پیشرفت های اخیر در علم پزشکی و فناوری زیستی و همچنین توجه روزافزون انسان به بهداشت و سلامت، ضرورت اندازه گیری مقادیر کم داروها، نشانگرهای زیستی و گونه های زیست محیطی روز به روز بیشتر احساس می شود.

وی افزود: ما در این پژوهش، از نانو ذرات فلزی مختلف، نانو کامپوزیت ها، اصلاحگرهای آلی، پلیمری، رشته های DNA ، آنتی بادی و نانو مواد بر پایه مواد کربنی و مایعات یونی برای ساخت و اصلاح انواع حسگرها استفاده کردیم.

به گفته این استاد دانشگاه، امروزه حسگرهای الکتروشیمیایی به دلیل مزایایی که نسبت به روش های گران قیمت و پیچیده دستگاهی دارند بسیار مورد توجه قرار گرفته و کاربرد آنها در حوزه های مختلف آزمایشگاهی، محیط زیست، پزشکی و کشاورزی رشد چشمگیری یافته است.

وی تصریح کرد: ابداع حسگرهای الکتروشیمیایی جدید از دو نظر مهم و قابل توجه است که یکی، بهبود پاسخ حسگرهای ساخته شده برای گونه های خاص و دیگری افزایش کارآیی آنهاست و الکترودهای اصلاح شده با تغییر و اصلاح سطح الکترود، توانایی محقق کردن اهداف مختلف را دارند.
این محقق ایرانی یادآور شد: در طرح تحقیقاتی خود با استفاده از این حسگرها تشخیص توالی، نقص، جهش و هیبریداسیون در مولکول DNA ، تشخیص نشانگرهای سرطان و سلولهای توموری، برهم کنش های آنتی ژن – آنتی بادی، بررسی اثر دارو بر فرآیندهای بیولوژیکی، اندازه گیری داروهای مختلف در نمونه های حقیقی مانند خون و ادرار، اندازه گیری آلاینده های مختلف را مورد بررسی قرار دادیم که در اکثر موارد، حسگرها دارای پاسخ های الکتروشیمیایی مناسب از نظر تجزیه بودند.

وی توضیح داد: ایمونو حسگرها ترکیبی از آنتی ژن – آنتی بادی و آپتا حسگرها ترکیبی از آپتامرها هستند که می توانند در آینده نوید بخش تشخیص سریع بسیاری از بیماری ها باشد به طوریکه مثلا اگر سرطان، ۵ مرحله داشته باشد استفاده از این سیستم درصورت تجاری سازی، در مرحله اول می تواند بیماری را تشخیص بدهد.

مظلوم اردکانی بیان داشت: در این سیستم، بخشی از موادی زیستی مثل آنتی ژن، آنتی بادی، آپتامر، آنزیم ها و نانومواد همراه با پلیمرهای هادی استفاده می شود و تشخیص زودرس بیماری هایی مانند بیماری های عفونی، ایدز و سرطان از طریق آن در آینده امکان پذیر است.

وی که نزدیک به ۱۰ سال بر روی این طرح تحقیقاتی بنیادی کار کرده است، درباره پیش بینی زمان تجاری سازی این پروژه گفت: همانطور که فناوری نانو نیز چندین سال در مرحله تحقیقاتی قرار داشت و سپس به تجاری سازی رسید پیش بینی می کنیم طی ۱۰ تا ۱۵ سال آینده نیز نتایج این فناوری جدید به مرحله تجاری سازی و کاربردی برسد و به صورت عملی در تشخیص بیماری ها به کار گرفته شود.

دکتر 'محمد مظلوم اردکانی' با ارائه 'طرح توسعه دانش ساخت حسگرها، ایمونو حسگرها و آپتا حسگرهای الکتروشیمیایی اصلاح شده' در بیست و نهمین جشنواره بین المللی خوارزمی که ۱۷ اسفندماه برگزار شد، رتبه اول پژوهش های بنیادی را به دست آورد.