شهرستان تفت و جاذبه های بکر طبیعی اش

به گزارش یزدی نیوز شهرستان تفت با وسعت ۶۰۴۸ کیلومتر مربع در ۱۸ کیلومتری جنوب غربی استان در کنار ارتفاعات شیرکوه بین ارتفاع ۱۲۰۰ تا ۴۰۷۵ متر از سطح دریا واقع شده است. این شهرستان دارای سه بخش «مرکزی»، «نیر» و «گاریزات» است.

واژه تفت، در اوستا «تفته» به معنی «گرم شده» است ولی مردم تفت بر این باور هستند که به دو دلیل این شهر، تفت نامیده می‌شود؛ یکی به دلیل وجود تفته کوه در جنوب شهر که هنگام تابش خورشید، بسیار داغ و سوزان شده و به اصطلاح محل تفتیده می‌‌شود و دیگر سبد و طبق میوه که در گویش محلی به آن «تفت» می‎‎گویند.

مرغوبیت انار شهرستان تفت جنبه صادراتی دارد. وجود روستاهای ییلاقی با آب و هوای مطلوب، زیستگاه‎‎های حیات وحش نزدیک به مرکز استان، راه‎‎های دسترسی، دانش تجربی در زمینه‎‎های باغداری و دام، سنگهای تزئینی از جمله سنگ گرانیت و مرمر، خاک‎‎های معدنی و نواحی صنعتی عمده ترین پتانسیل‎‎های این شهرستان هستند.

از بلندترین ارتفاعات این منطقه علاوه بر ارتفاعات شیرکوه با ارتفاع ۴۰۷۵ متر که بلندترین قله استان محسوب می‎‎شود، کوه عقاب یا عقاب کوه است که در فاصله ۳۰ کیلومتری محور یزد به شیراز قرار دارد و از جمله دیدنی‎‎های طبیعی این منطقه محسوب می‌‌شود. تفت از قرن نهم هجری با حضور عارف نامی ایران «شاه نعمت الله ولی» مورد توجه قرار گرفته است.

از مهمترین آثار تاریخی آن را می‎‎توان به موارد زیر اشاره کرد؛

مجموعه بازار حسینیه شاه ولی:

این مجموعه شامل مسجد، بقعه، حسینیه، آب‎‎انبار، بازار و مدرسه است که همگی نزدیک به هم قرار گرفته‎‎اند.

همه ساله در روز عاشورا مراسم عزاداری امام حسین(ع) و نخل‎‎برداری با شکوه خاصی در حسینیه این مجموعه برگزار می‌‌شود.

این مسجد به دستور «خانش بیگم» خواهر «شاه طهماسب» در قرن نهم ق. ساخته شده و تابستان‌‌خانه‌‌ای با ایوان، گنبد و گرم‎خانه‎‎ای در ضلع غربی، در چوبی ظریف و کنده‎کاری شده، کتیبه‎ی کاشی معرّق به خط نسخ در اطراف در، یک قطعه چوب منبّت‎کاری و آلت‌‌سازی شده به شکل مثلّث بوده که در بالای سر در نصب شده و شبکه‎‎ی گچبری ظریف و سنگ مرمر منصوب در محراب نیز از ظرایف هنری این بناست.

بقعه‎‎ی شاه خلیل ثانی(خانقاه):

وی از اولاد شاه نعمتالله ولی است. شکل اصلی خانقاه مربع بوده که کوشکی بلند با عمارتی عالی در وسط آن احداث شده و در اطراف آن خانه، آشپزخانه، حمّام و غیره برای دراویش و مسافران بوده است.

گنبد آجری بر فراز بقعه‎‎ی مربع شکل، سنگ مرمرهای خوش‎‎تراش و ظریف مربوط به ۹ قبر در زیر گنبد با کتیبه‎های مختلف دیده می‎‎شود که دارای نقش‎‎های گل و بوته‎‎ی حجاری شده هستند. این مکان هم‎‎اکنون به عنوان موزه مردمشناسی تفت دایر است.

بازار شاه‎‎ولی:

بازار شاه‎ولی در اصل، بازار خان است که به دستور امیر چقماق ساخته شده است و کانون تجاری تفت است. این بازار هم‎‎اکنون نیز کانون فعّال تجاری شهر تفت است.

آب‎‎انبار:

این بنا در ضلع شرقی حسینیه و در مجاورت تکیه واقع است و در قدیم، آب خنک آشامیدنی اهالی این محل را تأمین می‎‎کرده است.

حسینیه:

این حسینیه در حال حاضر صورت میدانی را به خود گرفته که در ضلع شرقی و غربی آن دکان‎‎هایی ساخته شده و در ضلع جنوبی آن تکیهی رفیع و کاشی‎های مسدّس فیروزه‎‎ای رنگ دیواره‎‎ی آن جلب نظر می‎‎کند.

گنبد شیخ جُنید توران پشت:

روستای «توران‎‎پشت» در فاصله‎‎ی ۶۰ کیلومتری شهرستان تفت قرار دارد که قدمت آن را به «توران دخت ساسانی» نسبت داده‏‏اند.

بر سر تپّه‎‎های مشرف به روستا، چهار بقعهی گنبدواره به نام‌های «شیخ جنید»، «چهل‌دختران»، «سیدگل‌سرخ»، و «پیرمراد» برپا بوده است که در حال حاضر، بقعه‎‎های شیخ جنید و چهل دختران پابرجاترین آنها هستند.

بقعه‎‎ی شیخ جنید، بنایی سنگی و هشت ضلعی، مرتفع و بسیار محکم است. ارتفاع بنا تقریباً ۱۵ متر است و در داخل بقعه یک قبر وجود دارد. در بالای محراب آن کتیبه‎‎ای آجری به خط کوفی نصب شده بوده که در سال ۱۳۱۵ به موزه‎‎ی ایران باستان منتقل شده است و بر اساس مضمون این کتیبه، این محل آرامگاه «ابن ابی طاهر» بوده و به دستور فرزندش در سال ۵۴۳ ه.ق ساخته شده است.

باغ صدری(نمیر) تفت:

این باغ به دستور «صدرالعلما»، از حکّام دوران زندیه ساخته شده است که وسعت آن حدود ۱۳ هزار متر مربع و دارای یک تالار بزرگ مزیّن به طاق‎‎نماهای محرابی، راهروهای پهنی که اتاق‎‎ها را به تالار مرتبط می‏‏کنند، دو اتاق سه دری و یک زیرزمین که زیر تالار قرار دارد، است.

از زیبایی‎‎های این باغ، حوضی به وسعت تقریبی ۵۰۰ متر مربع با ۹۵ فوّاره بوده که در نوع خود بی‎‎نظیر است. دیواره و پاشوره‎ی اطراف این حوض یک تکّه است و در انتهای باغ یک آسیاب آبی نیز قرار دارد.

عقاب‎کوه:

یکی از شکیل‎‎ترین و دیدنی‎‎ترین کوه‎‎هایی که در یزد وجود دارد، عقابکوه است که به صورت یک کوه نسبتاً مرتفع و منفرداز قله جدا شده است.

این کوه که از زوایای متعدد بی‎شباهت به یک عقاب نشسته بر پهنه‎‎ی کویر نیست، در کنار روستای اسلامیه واقع است .

برفخانه(شیرکوه):

به گزارش ایسنا، مجموعه کوه‎‎هایی در استان یزد است که بلندی آن در رفیع‎‎ترین نقطه به ۴۰۷۵ متر می‎‎رسد. برف و یخ زمستانی در این کوه، آب بخش‎‎های زیادی از استان یزد را تأمین می‎‎کند.

دامنه‎‎ی شیرکوه، روستاهای سرسبز و زیبا و ییلاق‎‎های بی‎‎نظیری را در حاشیه‎ی کویر به وجود آورده است.