قلعه قاجاری ارنان در مهریز اثر ملی شناخته شد

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) – منطقه یزد، این قلعه که در یکی از روستاهای تاریخی و از جمله روستاهای قدیمی استان یزد واقع شده، دارای آثار ارزشمند تاریخی متعددی است.

براساس کاوش‌های اخیر در سنگ‌نوشته و نقش‌نگاره‌هایی که بر سنگ‌های کوه ارنان منقش شده است، این روستا قدمتی بیش از ۱۰ هزار سال دارد.

هر چند در مورد تاریخ بنای ارنان و اطراف آن اطلاعات دقیقی در دسترس نیست اما بنای ارنان را به زرتشتیان و نام آن را برگرفته از نام یکی از دختران بزرگان و کاهنان زرتشتی می‌دانند.

قلعه ارنان از نظر مبحث معماری‌شناسانه یعنی نقشه‌ها، شیوه معماری و مواد و مصالح و همچنین به دنبال تحقیقات میدانی، به لحاظ تاریخی مربوط به دوران قاجار است و نام آن نیز متاثر از نام روستای ارنان است.

این قلعه از ابتدا جهت کاربری مسکونی ساخته شده که از حدود سه خانوار شروع و بعد از آن قلعه مملو از اهالی روستا می‌شود.

گفته می شود که حدود ۲۰ سال است که این قلعه خالی از سکنه شده است ولی کلیه پلاک‌های موجود در قلعه بجز مسجدی که در ضلع شمال غربی واقع شده، مسکونی بوده است.

البته مسجد مذکور هنوز هم مورد توجه اهالی است و گاهی اهالی بومی برای برپایی فریضه نماز، فضای این مسجد را به مسجد نوسازی که در جبهه شرقی قلعه ساخته شده است، ترجیح می‌دهند.

درصد بالایی از فضاهای مسکونی این قلعه دارای پلان‌های تقریباً هم تیپ و مشابه هستند و هر کدام از این فضاهای مسکونی دارای فضاهای خواب، نشیمن، انبار، مطبخ و سرویس بهداشتی، لرد و حیاط هستند.

همچنین در چهار جبهه حصار قلعه، برج‌های دو طبقه با نقوش هندسی خشتی ساده و زیبا را داریم که غلبه بصری قلعه از بیرون است چرا که در گذشته‌های دور و قبل ساخت و سازهای جدید و تأسیسات شهری، بلندترین سازه روستا بوده است.

مسجد قلعه به عنوان تنها فضای معماری متفاوت قلعه به شمار می‌آید. به علاوه وجود یک کتیبه سنگی بر بدنه شرقی ورودی مسجد و همچنین نوشته‌ایی بر بدنه بیرونی حصار جبهه جنوب شرقی قلعه، از خصوصیات در خور توجه این قلعه است.

قلعه ارنان پتانسیل خوبی جهت جذب گردشگری و معرفی تاریخ کهن این دیار را دارد و جهت پاسداشت این روستای تاریخی، ضرورت‌های ثبت اثر و بعد از آن مرمت استحفاظی و تعیین حریم در این مجموعه احساس می‌شود تا آسیب‌های بیشتر ماهیت قلعه را خدشه‌دار نکند.