مرگ روزانه ۱۰ بیمار سوخته در ایران

دکتر محمدجواد فاطمی در نشست خبری که به مناسبت برگزاری پنجمین کنگره کشوری سوختگی برگزار شد، گفت: از آنجایی که سوختگی در فصل زمستان افزایش می‌یابد و جهت کاهش صدمات چهارشنبه‌سوری، کنگره را در اسفندماه برگزار می‌کنیم.

 

وی برگزاری کنگره سوختگی را طرح مسائل و مشکلات پیشگیری، درمان و بازتوانی بیماران سوخته دانست و گفت: سوختگی در کشور ما بسیار شایع است و میزان شیوع آن ۱۰ تا ۱۵ برابر متوسط جهانی است. براین اساس ایران از نظر شیوع سوختگی جزو کشورهای با رتبه بالاست که دلایل عمده آن عدم رعایت استانداردها و آموزش‌های ناکافی در این زمینه است.

 

فقر پایتخت از نظر تخت سوختگی

رییس مرکز تحقیقات سوختگی دانشگاه علوم پزشکی ایران با اشاره به مشکلات بیماران سوخته در حوزه درمان، گفت: یکی از مشکلات ما وضعیت نامطلوب فضای فیزیکی بیمارستان‌های سوختگی است. بیمارستان سوختگی شهید مطهری ۴۰ سال قبل در تهران ساخته شد و بعد از آن هیچ بیمارستان سوختگی در تهران ایجاد نشده است. به طوری که می‌توان گفت تهران از نظر تخت سوختگی فقیر است.

 

تخت‌هایی که استاندارد نیستند

فاطمی ادامه داد: طبق پیش‌بینی وزارت بهداشت باید تا آخر سال ۹۴، ۲هزار و ۴۰۰ تخت سوختگی داشته باشیم؛ این در حالی است که اکنون تعداد تخت‌های ما ۸۸۶ تخت است و این به معنای آناست که ۱۵۰۰ تخت سوختگی یعنی دو برابر میزان موجود کمبود داریم. البته تاکید می‌کنم که از میان تخت‌های موجود به تعداد انگشتان یک دست هم تخت استاندارد نداریم و وزارت بهداشت نیز از این موضوع خبر دارد.

 

وی تاکید کرد: ما اصلا نباید در بیمارستان و بخش سوختگی اتاق دو تخته داشته باشیم، بلکه اتاق بیماران سوخته باید ایزوله و یک تخته باشند؛ اما این در حالی است که در حال حاضر در همین مرکز مطهری اتاق شش تختخوابی داریم.

 

روزانه مرگ ۱۰ بیمار سوخته در ایران

رییس مرکز تحقیقات سوختگی دانشگاه علوم پزشکی ایران و دبیر علمی پنجمین کنگره کشوری سوختگی، میزان مرگ و میر در سوختگی را بسیار بالا دانست و گفت: در کشور ما روزی ۱۰ نفر براثر سوختگی می‌میرند، اما باید توجه کرد که سوختگی قابل پیشگیری است و می‌توان این بیماران را نجات داد.

 

عقب‌ماندگی ۳۰ تا ۴۰ ساله در درمان سوختگی

فاطمی با بیان اینکه در زمینه درمان سوختگی ۳۰ تا ۴۰ سال عقب هستیم، گفت: اکنون میزان مرگ و میر ناشی از سوختگی در کشور بالاست. تجهیزات بسیار کم است و آموزش، نظارت و ارزیابی نیز در این حوزه بسیار ضعیف است.

 

لزوم توجه به بازتوانی بیماران سوخته

وی همچنین به حوزه بازتوانی در بیمارانی که دچار سوختگی شدند، اشاره و اظهار کرد: بیمار سوخته بعد از ترخیص از بیمارستان به یک فرد جدید تبدیل می‌شود و حتی تصور فرد از بدنش نیز تغییر می‌کند. چراکه فردی زیبا بوده اما اکنون چهره و بدنش تغییر کرده است به همین دلیل بازتوانی روانی، اجتماعی و فیزیکی این بیماران بسیار مهم است و باید به آنها توجه شود.

 

همسرانی که به دلیل سوختگی طلاق می‌گیرند

رییس مرکز تحقیقات سوختگی دانشگاه علوم پزشکی ایران بخ شیوع طلاق در همسرانی که دچار سوختگی می‌شوند، اشاره کرد و گفت: این شیوع هم در زنان و هم در مردان وجود دارد؛ البته در میان مردان به این صورت که از همسر سوخته خود جدا می‌شوند، شایع‌تر است. همچنین بروز افسردگی و اقدام به خودکشی نیز در میان بیماران سوخته شایع بوده و مشکلات زناشویی شدیدی برای آنها ایجاد می‌کند. بنابراین فرد سوخته از نظر فیزیکی و روانی ناتوان می‌شوند.

 

فاطمی با بیان اینکه به بیماران سوخته در جامعه کار نمی‌دهند، گفت: این موضوع در افرادی که دست و صورت‌شان سوخته، بیشتر دیده می‌شود. ما بیماری داریم که او را با عینک و ماسک می‌شناسیم و او از حضور در مراسم اجتناب می‌کند. بنابراین افراد سوخته از بعد اجتماعی کاملا ناتوان می‌شوند.

 

در ایران حتی یک کلینیک جامع سوختگی وجود ندارد

وی با بیان اینکه در کشورهای پیشرفته کلینیک‌های جامع سوختگی وجود دارد که امکانات سوختگی مختلف را در اختیار بیماران قرار می‌دهد، گفت: این در حالی است که در ایران حتی یک کلینیک جامع سوختگی هم وجود ندارد.

 

سوختگی؛ بیماری فقرا

رییس مرکز تحقیقات سوختگی دانشگاه علوم پزشکی ایران با بیان اینکه سوختگی با فقر همراه است، گفت: بیشتر افراد سوخته فقیرند و سوختگی بیماری فقراست؛ برهمین اساس بیماران توانایی انجام اقدامات بازتوانی را ندارند، ما در بیمارستان سوختگی شهید مطهری خدمات کاردرمانی و فیزیوتراپی با اینکه رایگان نیستند را به صورت رایگان انجام می‌دهیم، اما بیماران برای دریافت این خدمات مراجعه نمی‌کنند؛ چراکه هزینه ایاب و ذهاب را ندارند. بنابراین از آنجایی که اکثر بیماران ما در حاشیه‌ها می‌سوزند، پول ندارند تا به بیمارستان بیایند. همچنین پرداخت هزینه جراحی‌هایشان از طریق بیمه امکان‌پذیر نیست و هزینه سنگینی را به فرد تحمیل می‌کند.

 

لباسی که برای درمان سوختگی واجب است اما…

فاطمی وجود لباس سوختگی را برای بیماران از واجبات درمان سوختگی عنوان کرد و افزود: متاسفانه این لباس در کشور ما بیمه نیست و بین یک تا هشت میلیون هزینه دارد و باید هرشش ماه یک بار هم عوض شود. در کشورهای خارجی این لباس‌ها تحت پوشش بیمه قرار دارند. البته پیگیری‌هایی برای بیمه این لباس کرده‌ایم که برخی بیمه‌ها مانند تامین اجتماعی آن را قبول کردند.

 

وی تاکید کرد: از طرفی بسیاری از پمادهای سوختگی هم بیمه نیستند و خارجی هستند و اغلب آنها قیمت بالای ۱۰۰ هزار تومان دارند. حال بیماری که ۳۰ درصد بدنش سوخته حداقل ماهیانه پنج الی شش عدد پماد احتیاج دارد. بنابراین وضع سوختگی در کشور اسفناک است.

 

رییس مرکز تحقیقات سوختگی دانشگاه علوم پزشکی ایران با اشاره به شاخصی در سوختگی گفت: شاخصی به نام LA50 وجود دارد و آن درصدی از سوختگی است که ۵۰ درصد مرگ و میر را به دنبال دارد. حال هرچه این شاخص بالاتر باشد یعنی کیفیت خدمات بالاست. این شاخص در کشورهای توسعه یافته بالای ۹۰ درصد است. یعنی از میان ۲ فرد با سوختگی ۹۰ درصد، یک نفر از آنها می‌میرد، اما در کشور ما به صورت خوشبینانه این شاخص ۶۰ درصد است. یعنی از دو فرد با سوختگی ۶۰ درصد یک نفر می‌میرد.

 

فاطمی افزود: از آنجایی که سوختگی بیماری فقراست، امکاناتی هم برای آن وجود ندارد و کار تاثیرگذاری در این حوزه انجام نمی‌شود. ای کاش کسی نسوزد و مسوولان اهمیت این بیماری را بدانند و امکاناتی تاثیرگذار برای این حوزه ایجاد کنند. دولت باید اصول پیشگیری و استانداردسازی را رعایت کند اما این کار را انجام نمی‌دهد. باید بگویم که دولت در این زمینه وظیفه خود را انجام نداده و البته با خلاء قانونی در این حوزه نیز مواجه هستیم. این موارد در حالی است که خدمت‌رسانی به بیماران سوخته باید رایگان باشد و این بیماران تا آخر عمر تحت پوشش بیمه قرار گیرند، اما این اتفاقات در کشور ما نمی‌افتد.

 

اقدامی که "تحول" برای سوختگی انجام داد

وی در ادامه با بیان اینکه کنگره سوختگی از سال ۸۹ آغاز به کار کرد و سعی کرده که مشکلات بیماران سوخته را مطرح و پیگیری کند، گفت: البته در طرح تحول سلامت اتفاقات خوبی افتاد و بیماران تنها ۱۰ درصد هزینه‌های سوختگی را می‌پردازند.

 

رییس مرکز تحقیقات سوختگی دانشگاه علوم پزشکی ایران افزود: پنجمین کنگره سوختگی پنجم و ششم اسفندماه برگزار می‌شود و تاکنون ۱۸۳ مقاله برای آن به دبیرخانه کنگره ارسال شده که ۷۲ مقاله به صورت سخنرانی و ۳۵ مقاله به صورت پوستر ارائه می‌شود. همچنین موضوعات مقالات شامل طب سنتی، ارتقای کیفیت درمان بیماران سوختگی، سلول‌های بنیادی و سوختگی و… است. در این کنگره هفت میزگرد آموزشی و ۱۲ سخنرانی آموزشی نیز برگزار می‌شود. به هرحال امیدواریم این کنگره بتواند وضعیت بیماران سوخته را بهبود بخشد.

 

فاطمی، از برگزاری نمایشگاه کاردستی بچه‌های شین‌آباد در کنگره سوختگی خبر داد و گفت: اکنون نزدیک به یک سال است که انجمن حمایت از بیماران سوخته نیز تشکیل شده است. معتقدم که چنین NGOهایی راه درمان مشکلات در کشورهای جهان سوم هستند.

 

وی درباره ساخت دو بیمارستان سوختگی در تهران گفت: دو بیمارستان سوختگی در تهران در حال ساخت است که یکی از آنها در "کن" قرار دارد و از سوی دانشگاه علوم پزشکی ایران به بهره‌برداری می‌رسد. براساس پیش‌بینی‌ها این بیمارستان سه تا چهار سال آینده بهره‌برداری می‌شود. البته ساخت آن نیازمند کمک‌های مردمی است. بیمارستان دوم نیز از سوی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در خیابان مطهری ساخته می‌شود که البته هنوز مشخص نیست مراحل ساخت آن از چه زمانی آغاز شود. در این بیمارستان قرار است ۳۰ تخت سوختگی و سایر تخت‌ها جنرال باشند.

 

بیمارستان‌های سوختگی ورشکسته و ضررده هستند

رییس مرکز تحقیقات سوختگی دانشگاه علوم پزشکی ایران با بیان اینکه تمام بیمارستان‌های سوختگی در کشور ضررده و ورشکسته هستند، گفت: در کل کشور تنها پنج بیمارستان سوختگی داریم و بقیه به صورت بخش سوختگی هستند. همچنین در بخش خصوصی نیز بیمارستان و بخش سوختگی نداریم، چراکه ضررده است و هیچ‌کس قبول نمی‌کند بخش یا بیمارستان سوختگی بسازد زیرا درآمدی ندارد.

 

فاطمی در پایان درباره جایگزین‌های پوست که در درمان سوختگی به کار می‌روند، گفت: کسی که دچار ۷۰ درصد سوختگی شده است، یعنی ۷۰ درصد از پوستش را از دست داده و نمی‌توان از جاهای دیگر هم پوست برداشت. بنابراین باید جایگزین‌هایی برای پوست وجود داشته باشد که البته قیمت این جایگزین‌ها بسیار زیاد است و به اندازه یک کف دست آنها ۱۶ هزار دلار قیمت دارد. براساس مطالعات حدس می‌زنیم که برای ارائه خدمات استاندارد در کشور برای خدمات سوختگی، به ازای هر درصد سوختگی پنج میلیون تومان نیاز است. یعنی کسی که دچار ۲۰ درصد سوختگی شده بود، درمانش ۱۰۰ میلیون هزینه می‌برد، این در حالی است که اکنون یک دهم از این هزینه را جایی پوشش نمی‌دهد.