پیروزی انقلاب اسلامی در یزد یک ماه زودتر از کشور

به گزارش یزدی نیوزالبته این مبارزات با درایت و تدبیر علمای به‌نامی مانند شهید آیت الله صدوقی، مرحوم آیت الله خاتمی و مرحوم آیت الله اعرافی و دیگر علمای برجسته این دیار و همراهی مردم باخدای یزد به نحوی پیش رفت که عملاً مردم این دیار از ۲۰ دیماه ۱۳۵۷ و یک ماه مانده تا پیروزی انقلاب اسلامی در کشور، طعم شیرین پیروزی را چشیدند.

خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه یزد به مناسبت سالروز پیروزی انقلاب اسلامی در میزگردی با موضوع "انقلاب در یزد"، حال و هوای آن روزهای یزد را از چند تن از مبارزان و انقلابیون یزدی جویا شده است.

حجت السلام و المسلمین "محمد فخرالدینی" رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان یزد در این نشست به عوامل موثر در پیروزی انقلاب اسلامی ایران اشاره می‎‎کند و توکل و اتکای مردم ایران اسلامی به خداوند را یکی از این عوامل می‎‎داند و می‎‎گوید: مردم ایران با سر دادن شعار نه شرقی و نه غربی، پایگاه انقلاب خود را متکی بر خداوند پایه‌گذاری کردند و در عمل خود، اخلاص داشتند.

این مسئول، دومین عامل پیروزی انقلاب اسلامی را وجود رهبری تیزبینانه امام(ره) و یاران نزدیکشان می‎‎خواند و در مورد نقش موثر یاران امام(ره) تصریح می‎‎کند: مجاهدین خلق پس از پیروزی انقلاب برای پناهنده شدن به کشور عراق دست به دامن صدام شدند ولی صدام نپذیرفت و مجاهدین برای خوش‌خدمتی اقدام به شهادت بازوان امام(ره) به اسم صدام کردند به طوری که شهید صدوقی به عنوان مخفف حرف "ص"، شهید دستغیب "د"، شهید اشرفی اصفهانی"الف" و شهید مدنی به عنوان مخفف حرف "م" که از بازوان پرتوان امام خمینی(ره) در جریان انقلاب بودند را به شهادت رساندند.

وی، مبارزه با گناه را دیگر عامل این موفقیت بیان می‏‏‎‎کند و ادامه می‎‎دهد: در کشور ما در دوران پهلوی برای ترویج گناه تبلیغ نیز می‎‎‏شد به طوری که تعداد برخی مراکز فساد در شهر یزد خیلی بیشتر از تعداد کتابفروشی‏‏‎ها بود.

تحویل جنازه شهدا در ازای پرداخت پول گلوله‎‎ها

فخرالدینی صبر و استقامت مردم به ویژه خانواده شهدا را یکی دیگر از عوامل موثر در پیروزی انقلاب ذکر می‎‎کند و می‎‎گوید: این صبر در حدی بود که حتی برخی خانواده‎‎های شهید در یزد برای تحویل گرفتن شهدای خود مجبور به پرداخت پول گلوله‎‎هایی شدند که با آنها فرزندانشان را به شهادت رساندند و شایسته است که در جشن‎‎های دهه فجر این مسائل برای ابقای این انقلاب، بیشتر برجسته‎‎سازی شود.

وی در بخش دیگری از سخناش با اشاره به حضورش در جریان انقلاب در حوزه علمیه قم، نقش تاثیرگذار اعزام طلاب از حوزه علمیه قم به شهرهای مختلف در جریان انقلاب به ویژه در افشا کردن چهره واقعی شاه ملعون که رژیم از وی چهره‎‎ی مقدسی در جامعه ایجاد کرده بود را یادآور می‎‎شود.

این مسئول با بیان اینکه یزد نیز مستثنی از کشور نبوده و مبلغانی از یزد نیز به سراسر کشور اعزام می‏‏‌شدند که برخی حتی از سوی ساواک تحت تعقیب بودند، اضافه می‎‎کند: البته زمانی که رژیم پهلوی اقدام به دستگیری و تبعید امام(ره) کرد، مردم بیشتر به ماهیت رژیم ستمشاهی آگاه شدند.

وی در مورد حال و هوای مبارزات انقلاب در یزد نیز اظهار می‎‎کند: بعد از جریان روزنامه اطلاعات که منجر به قیام و کشتار مردم قم شد، در چهلم شهدای قم تعدادی اطلاعیه‌ها را از قم به یزد آوردیم، هر چند که دفتر آیت الله صدوقی نیز این اعلامیه‎‎ها را دریافت می‎‎کرد.

وی در همین رابطه با بیان این که اعلامیه‎‎ها عمدتاً به امضاء جمعی از مراجع می‎‎رسید، این موضوع را نوعی قوت قلب برای مبلغان برای قرائت آنها در مجالس آن دوره می‎‎داند.

حجت السلام فخرالدینی به برگزاری مراسم چهلم شهدای قم در مدرسه عبدالرحیم خان با حضور شخص آیت الله صدوقی و ورود ناگهانی ماموران شهربانی به مراسم نیز اشاره می‎‎کند و می‎‎گوید: در حالیکه این مراسم در تبریز منجر به کشتار انقلابیون این شهر شد، خوشبختانه با تدبیر به موقع آیت الله صدوقی، مانع از به هم خوردن مجلس و شهادت افراد در مراسم یزد شد.

وی با اشاره به اینکه استان یزد در جریان انقلاب بیش از ۲۰ شهید داده است، از مراسم ‎‎چهلم شهدای تبریز در یزد و بسیاری از شهرهای ایران یاد می‌کند و ادامه می‎‎دهد: البته پس از پایان مراسم شهدای تبریز در یزد، مردم به خانه‏‏‎‎ها نرفتند و عمدتاً در خیابان‏‏‎‎ها باقی ماندند که منجر به شهادت برخی از نظاهرات‌کنندگان شد.

فراخون عمومی امام برای قیام در یادنامه کتابخانه وزیری

محمدرضا کلانتری سرچشمه از محققان و پژوهشگران تاریخ انقلاب اسلامی که در دوران انقلاب تنها یک نوجوان ۱۳ یا ۱۴ ساله بوده است، نیز می‎‎گوید: بنده در آن دوران ساکن سرچشمه زارچ بودم ولی علاوه بر حضور در راهپیمایی‎‎های زارچ، به دلیل حضور برخی از نزدیکانم در جریانات انقلاب، در برخی از راهپیمایی‎‎های مرکز استان نیز حضور می‎‎یافتم.

وی به تلاش ۲۰ ساله‎‎ خود برای جمع‎‎آوری اسناد انقلاب در یزد که تاکنون منجر به گردآوری قریب ۵۰۰۰ سند محرمانه از ساواک و ژاندارمری آن زمان شده است، اشاره می‎‎کند.

کلانتری سرچشمه به جرقه‎‎های شکل‎‎گیری انقلاب از زمان حضور آیت الله صدوقی در حوزه علمیه قم و ارتباط ایشان با امام خمینی(ره) از سال ۱۳۲۰، اشاره و اضافه می‎‎کند: مهمترین و اولین سند سیاسی انقلاب به نامه‎‎ی منتقدانه و حماسی امام(ره) در سال ۱۳۲۳ خطاب به علما که در دفتر یادنامه کتابخانه وزیری یزد تحت عنوان مجمع الجواهر نگاشته شده است، بازمی‌گردد.

کلانتری می‎‎گوید: امام راحل(ره) در این بیانیه ضمن بررسی و تحلیل اوضاع گذشته، حال و آینده مردم و قیام برای خدا را تنها راه اصلاح جهان عنوان کرده و با تشریح دلایل بدبختی مسلمانان و ملت ایران، مسؤولیت سنگین علما وروحانیان را برشمرده و عواقب زیان‏بار غفلت سیاسی آنها را متذکر می‌شوند و آنها را صریحاً به قیام عمومی فرا می‌خوانند.

وی ادامه می‎‎دهد: آیت الله صدوقی تا سال ۱۳۳۰ در قم حضور داشتند تا این که حاج شیخ غلامرضا فقیه خراسانی و علمای دیگر یزد تلاش زیادی می‎‎کنند که ایشان به یزد بازگردند و نهایتاً آیت الله صدوقی با اصرار علمای یزد و کسب اجازه از آیت الله بروجردی در تاریخ پنجم بهمن‎‎ماه ۱۳۳۰ در میان استقبال گسترده‎‎ی مردم به یزد می‏‏‌آیند و ساکن می‏‏‌شوند.

این پژوهشگر تاریخ انقلاب در یزد به درایت آیت الله صدوقی در این مدت ۲۷ ساله تا پیروزی انقلاب اشاره می‎‎کند و به عنوان نمونه از حرکت هر روز ایشان برای اقامه نماز از خانه تا مسجد حظیره از میان بازار می‎‎گوید که همین اقدام باعث شد تا پس از مدتی علاوه بر ترغیب بازاریان به شرکت در نماز جماعت اول وقت و شرکت در سخنرانی‌های روشنگرانه پس از نماز ایشان، به نوعی یک تشکل ناخواسته در جریان این حرکت ایجاد شود.

وی اظهار می‎‎کند: سخنرانی‎‎های مناسبتی آیت الله صدوقی در ایامی مانند ماه محرم و رمضان و غیره که بعضاً پس از نماز ظهر تا سه ساعت نیز طول می‎‎کشید، یکی دیگر از اقدامات شهید محراب برای آگاه‎‎سازی مردم یزد بر علیه رژیم ستمشاهی پهلوی بود.

نامه علمای یزد برای لغو لایحه انجمن‎‎های ایالتی ولایتی

کلانتری سرچشمه این روند تربیتی و فرهنگی آیت الله صدوقی را در شکل‎‎گیری انقلاب در یزد بسیار تاثیرگذار می‎‎خواند و ادامه می‎‎دهد: این جریان ادامه می‌یابد تا زمان جریان ایجاد لایحه انجمن‎‎های ایالتی ولایتی در سال ۱۳۴۱ که طی آن ۱۳ نفر از علمای یزد در نامه‎‎ای به نخست وزیر وقت خواستار لغو می‎‎شوند و عیناً در این جریان تحقق توصیه امام‏‏(ره) در مورد اتحاد علما برای جمع شدن علما بر علیه دستگاه ظلم را شاهد هستیم.

وی یادآور می‎‎شود: در استان یزد سه شخصیت عمده و بزرگوار یعنی آیت الله صدوقی، آیت الله خاتمی و آیت الله اعرافی در جریان موضوعات انقلاب با یکدیگر تعامل تنگاتنگی داشتند به نحوی که با مراجع قم مشورت و حرکت‎‎های انقلابی در استان را هماهنگ می‎‎کردند که اسناد این ارتباطات از سال ۱۳۴۱ تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ موجود است.

این محقق در ادامه می‎‎گوید: بعد از جریان سال ۱۳۴۲ و دستگیری امام(ره) به نشانه اعتراض از سوی آیت الله صدوقی دو هفته اذان گفتن و نماز جماعت تعطیل ‎‎شد و تا سال ۱۳۵۶ عمده فعالیت‎‎های انقلاب به صورت زیرزمینی و عمدتاً در راستای تربیت نیروهای انقلابی دنبال می‌شد، هر چند که در این مدت نیز بسیاری از جوانان یزدی دستگیر شدند که عمدتاً کسانی بودند که در فعالیت‎‎های دانشجویی شرکت داشتند. در سال ۱۳۵۶ و به دنبال شهادت آقا مصطفی خمینی، مراسمی در مسجد بازار یزد برگزار می‎‎شود و آیت الله صدوقی در این مراسم حتی افسر شهربانی که خواستار ممانعت از برگزاری مجلس است را نیز از مراسم بیرون می‌کنند.

وقایع قیام مردم یزد در دهم فروردین سال ۵۷

کلانتری ادامه می‌دهد: به مناسبت ۱۷ دی یعنی قیام خونین مردم قم نیز مراسمی مجدداً در مسجد بیاق خان و در چهلم شهدای قم نیز مراسمی در مسجد برگزار ‎‎شد ولی عمده‎‎ترین اتفاقی که روی داد همان مراسم دهم فرودین ماه به مناسبت چهلم شهدای تبریز بود. در این مراسم ساعت ۹:۳۰ صبح دو هلی‎‎کوپتر از اصفهان می‌آید و ۸۳ مامور نیز به فرماندهی سرگرد "فریدون کیا" وارد یزد و در مجموعه امیرچخماق مستقر می‌شوند. بعد از پایان مراسم مسجد حظیره در ساعت ۱۱ صبح، جوانان از مسجد حظیره به سمت چهارراه شهدا(مجموعه امیرچخماق) حرکت می‎‎کنند که در بین راه و در مقابل آستان مقدس شاهزاده فاضل با تیراندازی ماموران رژیم پهلوی، تعدادی از جوانان یزدی به شهادت می‏‏‌رسند.

وی عنوان می‏‏‌کند: عمده حرکت‎‎های انقلابی در یزد که از سوی آیت الله صدوقی هدایت می‎‎شد با مشکلی مواجه نمی‎‎شد چرا که خردمندانه و قدرتمندانه با مسائل برخورد می‎‎کردند و از طرفی نیز خط تماس خود با رژیم را عمدتاً از کانال شهید دکتر پاکنژاد که در جریان انقلاب از ریاست اداره کار و تامین اجتماعی به یک پزشک تنزل درجه یافته بود، همیشه برقرار نگه می‎‎داشتند تا مانع خسارت و شهادت راهپیمایان شوند. البته در جریان حرکت‎‎های انقلابی نیز یکسری خودسری‎‎ها وتندروی‎ها نیز وجود داشت که از آن جمله می‎‎توان به حادثه آتش‎‎سوزی بانک صادرات و شهادت دو نوجوان در این حادثه اشاره کرد.

وی بیان می‎‎کند: آیت الله صدوقی روی مساله آگاهی رساندن به مردم بسیار فعال بودند و دامنه مدیریتی ایشان حداقل نیمه جنوبی کشور را تحت پوشش داشت و در رساندن اعلامیه‎‎ها که در روزهای قبل از پیروزی انقلاب تعداد آنها حتی به روزانه ۱۲ عدد نیز می‏‏‌رسید، در جنوب کشور بسیار فعال بودند.

کلانتری به نقش تاثیرگذار نهضت کاست(ضبط صوت) در جریان انقلاب اسلامی نیز اشاره می‎‎کند و در این باره می‎‎گوید: بسیاری از جوانان انقلابی شهرستان‎‎های یزد برای اطلاع‌رسانی به مردم شهرستان‎‎های خود با حضور در مراسم‎‎های سخنرانی مسجد حظیره که پایگاه انقلاب در یزد محسوب می‎‎شد، از طریق کاست، سخنرانی‎‎ها را ضبط می‎‎کردند و به شهرستان‎‎های خود انتقال می‎‎دادند. آگاهی‏‏‌بخشی‎‎ با اعلامیه‏‏‌ها و کاست‎‎ها باعث حضور تمام اقشار مردم در حرکت‎‎های انقلابی می‌شد.

وی به تسخیر ساواک یزد توسط جوانان انقلابی در تاریخ ۵۷.۱۰.۱۸ و بیش از یک ماه مانده تا پیروزی انقلاب اشاره و عنوان می‎‎کند: در این اتفاق حدود ۵۰ نفر مجروح و سه نفر نیز شهید شدند و معاون ساواک یزد که فردی به نام "نیری " بود کشته شد.

کلانتری به تظاهرات مردمی فردای آن روز در نزدیکی پل نواب که منجر به شهادت "محمدرضا دیزوی" می‎‎شود، اشاره می‎‎کند و می‎‎گوید: این دو اتفاق متوالی باعث شد که رژیم پهلوی از همان روز بساط ظلم و ستم خود در استان یزد را برچید و از آن روز به بعد هیچ نیروی نظامی در خیابان‏‏‌های شهر یزد دیده نشد به عبارتی انقلاب اسلامی در استان یزد از ۲۰ دیماه ۱۳۵۷ و یک ماه مانده تا پیروزی انقلاب اسلامی در کشور، به پیروزی می‏‏‌رسد. براساس اسناد موجود پس از آن مسئولان نظامی و دولتی در یزد نیز هیچ واکنشی برای انعکاس وقایع به مرکز نشان نمی‎‎دهند و با تشکیل کمیته انقلاب اسلامی، جوانان انقلابی نظم شهر را به دست می‏‏‌گیرند.

کلانتری با بیان این که اسناد انقلاب یزد در کتابی ۸۰۰ صفحه‎‎ای از سوی وزارت اطلاعات منتشر شده است، اعلام می‎‎کند: سه جلد کتاب دیگر در همین رابطه که شامل دو هزار و ۵۰۰ سند انقلاب در یزد است نیز پس از ویرایش، منتشر خواهد شد.

وی از انتشار مجموعه‎‎ای از کاریکاتورها و فتو کاریکاتورهای زمان انقلاب که توسط او جمع آوری شده در سال گذشته به همت شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان خبر می‎‎دهد.

وی همچنین ابراز امیدواری می‎‎کند که با همکاری حوزه هنری یزد روزشمار انقلاب اسلامی در یزد که مشتمل بر ۴۰۰ صفحه است و همچنین کتاب توصیف تاریخ انقلاب در یزد با یک‌هزار صفحه نیز به زودی چاپ و منشر شود.

رخنه شرایط خفقان و ترس از ساواک در خانواده‎‎ها

ابوالقاسم شعشعی، کارشناس سیاست خارجی و از مبارزان دوران انقلاب در یزد نیز در این میزگرد با تاکید بر اینکه یزد در جریان انقلاب جدای از دیگر مناطق کشور نبوده است، می‎‎گوید: قطعاً یزد با توجه به برخورداری از سابقه فرهنگی و تدین در بافت مردمی و با حضور روحانیون مسئول و مبارزی چون شهید محراب آیت الله صدوقی، همیشه زبانزد بوده و در جریان انقلاب نقش عمده‌ای را داشته است.

وی در این باره اظهار می‎‎کند: محوریت جریانات انقلاب در یزد با آیت الله شهید صدوقی بود و جایگاه مسجد حظیره به عنوان پایگاه انقلاب و همراهان نیز مردم متدین و نمازگزاران دارالعباده یزد بودند.

وی ادامه می‎‎دهد: شرایط مکانی و زمانی انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ همراه با مشکلات خاص خودش بود و شرایط خفقان در جامعه به نحوی بود که ترس از ساواک حتی در خانواده‎‎ها نیز رخنه کرده بود به طوری که اعتماد پسر نسبت به پدر و پدر نسبت به پسر را نیز گاهاً زیر سئوال برده بود.

شعشعی که سابقه سفارت ایران در چند کشور را در کارنامه خود دارد، عنوان می‌کند: از طرفی در این شرایط انقلابیون از کمترین امکانات فنی برخوردار بودند به نحوی که برای برقراری ارتباط و انسجام حتی به لحاظ داشتن تلفن نیز محدودیت‎‎هایی وجود داشت و این در حالی بود که تجمعات و تظاهرات‎‎ پرشماری برای رسیدن به اهداف مستلزم شبکه‎‎سازی بود که باید بعضاً به صورت چهره به چهره انجام می‎‎شد.

وی می‌گوید: این ارتباط تنگاتنگ بین مردم در شرایطی باید انجام می‎‎گرفت که زمینه‎‎های اعتماد بین افراد بسیار کم بود ولی در عین حال این پایگاه با شناخت و هدایت‎‎گری شهید صدوقی و همراهی انقلابیون و مردم به مرکزی هدف‎‎دار تبدیل شده بود به طوری که این جریانات دست به دست هم داده بود و فضای انقلاب را به پیش می‎‎بردند.

تلاش برای پیشبرد انقلاب در یزد با کمترین تلفات

شعشعی همچنین تاکید می‎‎کند: در این شرایط هر چیزی می‎‎توانست نقش موثری در پیشبرد انقلاب داشته باشد ولی در عین حال، نبود آن نیز می‎‎توانست همراه با تخریب و تلفات باشد.

وی در همین رابطه به یکی از تظاهرات‎ مردم یزد که از چهارراه شهید نواب صفوی فعلی شروع و به سمت مسجد حظیره در جریان بوده اشاره می‎‎کند و می‎‎گوید: راهپیمایان در میدان شهید مصطفی خمینی یا بعثت فعلی که در حاشیه آن نیز تشکیلات کلانتری قرار داشت در حال حرکت بودند که در این محل تحت تعقیب ماموران شهربانی قرار گرفتند. در این جریان ماموران رژیم طاغوت برای ترساندن مردم اقدام به تیراندازی هوایی می‌کردند و مردم نیز به کوچه‎‎های اطراف پناه می‌بردند. در جریان این تیراندازی‌ها، در اثر برخورد یکی از گلوله‎‎ها، فردی که به خاطر هیاهوها و از روی کنجکاوی از منزل خارج شده بود، به شهادت رسید.

به گفته‎‎ی شعشعی، هدایت مردم در این جریانات با وجود محدودیت‎‎هایی که در بستر مبارزات وجود داشت، برای اینکه هم افراد وظیفه خود را به خوبی انجام دهند و هم کمترین تلفات را به دنبال داشته باشد، کار مشکلی بود و شهید صدوقی در این رابطه نقش بارزی را ایفا می‌کردند.

تحصن ۲۵ روزه فرهنگیان و تعطیلی بازار یزد

این مبارز دوران انقلاب خاطرنشان می‌کند: هر چند در خیلی از حرکت‎‎های انقلابی یزد، تنها حضور مردم دیده می‎‎شد ولی همین حرکت‎‎ها نقش آگاه‎‎سازی برای جامعه داشت که از آن جمله می‎‎توان به تحصن ۲۵ روزه فرهنگیان مسئول و شناخته شده‌ی یزد در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی اشاره کرد.

وی تصریح می‌کند: بعد تاثیرگذار و وسیعی که این تحصن معلمان در استان داشت، باعث شد که خیلی از نقاط استان که تا آن روز فعالیت چندانی نداشتند نیز وارد عرصه مبارزات شوند و فضای ترسناک خفقان را در استان بشکند.

شعشعی به نقش موثر بازاریان و تعطیلی بازارها که کمک زیادی به پیروزی انقلابیون در یزد داشت، نیز اشاره می‎‎کند.

وی در همین رابطه با اشاره به وجود مظاهر طاغوت در شهر از جمله مجسمه رضا شاه منحوس و پسرش محمد رضا پهلوی، می‌گوید: آیت الله صدوقی نماز ظهر عاشورا سال ۵۷ که مصادف با بیستم آذرماه بود را در وسط خیابان امام خمینی(ره) فعلی اقامه کردند و پس از آن نمازگزاران به طرف چهارراه شهدا حرکت کردند و مجسمه شاه را از وسط میدان به پایین کشیدند که این حرکت نیز موجی را در سراسر استان به راه انداخت.

شعشعی اضافه می‎‎کند: همین حرکت حتی باعث شد که رژیم طاغوت در استان پیش از مردم، خودش به طور مخفیانه نسبت به برداشتن مجسمه رضا شاه از میدان سید مصطفی خمینی(بعثت) و انتقال شبانه آن اقدام کنند.

وی یادآور می‌شود: جسارت مردم یزد به حدی بود که در مراسم حرکت هیات‎‎های عزاداری در روز ۱۳ محرم به سمت مسجد ملااسماعیل با روحیه‎‎ای انقلابی حضور یافتند که در تیراندازی سربازان رژیم پهلوی در بازار پنجه علی تعدادی از عزاداران به شهادت رسیدند.

این دیپلمات بازنشسته کشورمان نیز به مراسم چهلم شهدای تبریز در شهر یزد که روز دهم فرودین در مسجد حظیره برگزار شد اشاره و عنوان می‎‎کند: این مراسم با حضور آیت الله صدوقی و علمای مبارز و مردم شهر یزد برگزار شد و مردم با سر دادن شعار در خیابان امام حرکت کردند که در هنگام رسیدن به مقابل شاهزاده فاضل با تیراندازی مستقیم ماموران رژیم مواجه و منجر به شهادت تعدادی از مردم استان از جمله شهیدان نامدار، مرادی و تعدادی دیگر شد.

وی بیان می‎‎کند: مردم یزد با رویکرد تکلیف الهی در جلسات و راهپیمایی‎‎ها حضور می‎‎یافتند و آیت الله صدوقی نیز گاهاً دهان به دهان با رژیم رو در رو می‎‎شدند به نحوی که حتی در یکی از سخنرانی‎‎ها هنگامی که به ایشان اعلام کردند که جاسوسان رژیم پهلوی در جلسه حضور دارند.

شعشعی تاکید می‎‎کند: در جریان انقلاب در یزد هم اراده برای روشنگری مردم و هم برای کنترل راهپیمایی جهت جلوگیری از کشتار و خسارت به مردم وجود داشت و خیلی سعی می‎‎شد که حرکت‌های انقلابی در چارچوب باشد تا خسارت و شهیدی به همراه نداشته باشد.