قنات «دشت مهرآباد» در معرض آلودگی

قنات مهردشت در بخش بهمن شهرستان ابرکوه یکی از قنات‌های کشاورزی و البته دایر این بخش است که بیش از ۱۵۰ بهره‌بردار دارد. این قنات که به تازگی با هزینه بیش از نیم میلیون تومان از سوی بهره‌برداران لایروبی و احیا شده است، به دلیل بارندگی‌های اخیر در شهرستان ابرکوه با خطر ورود آب‌های سطحی به داخل کانال انتقال از مظهر قنات به سمت زمین‌های بهره‌برداران مواجه است.
بهره‌برداران این قنات عقیده دارند که ورود آب‌های سطحی همراه با گل و لای، باعث گرفتگی کانال و همچنین انتقال آلودگی به اراضی کشاورزی می‌شود؛ از این رو باید درخصوص اصلاح این وضعیت اقدام شود.
آنها عقیده دارند که شیب آسفالت مطابق شیب طبیعی زمین طراحی شده است؛ از این رو همه آب‌های سطحی به داخل کانال قنات هدایت  و  بهره برداران قنات با مشکل مواجه می‌شوند.

سنگین بودن هزینه‌ها و کمبود اعتبار
بخشدار بهمن می‌گوید: قنات دشت مهرآباد یکی از قنات‌های بخش بهمن است که با تلاش بهره‌برداران مرمت و لایروبی شده تا آبدهی آن افزایش یابد.
«علی‌اکبر اسحاقی» می‌افزاید: زمان طراحی مهردشت، شیب معابر آن مطابق شیب طبیعی زمین طراحی شده است ؛ از این رو آب‌های سطحی زمین به داخل کانال انتقال آب قنات سرریز می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: به طور قطع همراه با آب باران گل و لای و آلودگی‌های سطح آسفالت هم به داخل آب نفوذ و اجرای عملیات لایروبی کانال را الزامی می‌کند.
این مسئول می‌افزاید: این مشکل باعث شده است در حالی که آب زلالی از مظهر قنات به داخل کانال هدایت می‌شود آب آلوده‌ای از داخل کانال به دست بهره‌برداران برسد.
اسحاقی می‌گوید: بهره‌برداران قنات خواستار هدایت آب‌های سطحی از سوی شهرداری هستند و عقیده دارند که شیب معابر باید اصلاح شود.
وی اظهار می‌کند: با برگزاری جلسات مختلف با مسئولان شهرستان و شهرداری مهردشت، مقرر شد که شهرداری هزینه‌ای برای لایروبی قنات به بهره‌برداران بپردازد؛ چرا که در حال حاضر امکان اصلاح شیب معابر نیست.
بخشدار بهمن اضافه می‌کند: قطعا اصلاح شیب معابر و هدایت آب به مسیری مجزا از کانال قنات، هزینه‌بر‌ و زمان‌بر است و هزینه اجرای آن حتی از بودجه سالانه شهرداری مهردشت هم بیشتر است.
وی می‌افزاید: شهرداری مهردشت همکاری لازم را برای حل مشکل بهره‌برداران آب قنات انجام داده و مسئولیت تغییر شیب معابر را نیز قبول کرده است، اما قطعا اجرای آن به زمان نیاز دارد.
اسحاقی به پیشنهاداتی درباره لوله‌گذاری آب قنات اشاره می‌کند و می‌افزا‌ید: البته این پیشنهاد با قوانین شرکت آب منطقه‌ای در تضاد است و امکان اجرای آن نیست.وی می‌گوید: این پیشنهاد همچنین باعث متروک شدن مسیر قنات و حتی سرازیر شدن فاضلاب خانه‌ها به سمت قنات می‌شود وحتی ممکن است به باتلاقی و گنداب شدن کانال قنات نیز منجر شود که برای این بخش مشکل‌ساز خواهد بود.
بخشدار بهمن می‌افزاید: ۱۵ سال پیش رها شدن فاضلاب و تبدیل شدن کانال قنات به باتلاق موجب شیوع بیماری سالک در این بخش شد؛  از این رو با این پیشنهاد مخالفت شد.
وی اظهار می‌کند: دستاورد برگزاری جلسه مشترک با حضور بهره‌برداران قنات و مسئولان شهرداری مهردشت این بود که  شهرداری مسئولیت اصلاح شیب معابر را بر عهده گرفت و قرار شد این طرح به صورت سالانه در دستور کار شهرداری قرار گیرد.
اسحاقی با بیان این‌که این رشته قنات بیش از ۱۵۰ بهره‌بردار دارد، اضافه می‌کند: شهرداری متعهد شده است که نقاط بحرانی کانال قنات به مساحت ۱۰۰ متر را در سال جاری اصلاح کند.

رفع مشکل در نقاط بحرانی
شهردار مهردشت نیز درباره مدیریت آب‌های سطحی برای جلوگیری از ورود به کانال قنات دشت مهرآباد می‌گوید: شهرداری در سال جاری اصلاح شیب ۱۰۰ متر از معابر شهر در نقاط بحرانی را برای دفع آب‌های سطحی مد نظر قرار داده است.
«محمدرضا باقی‌پور» ادامه می‌دهد: ناهماهنگی‌های گذشته باعث بروز این مشکل شده و متاسفانه نماینده قنات از ۱۵ سال پیش تاکنون این موضوع را پیگیری نکرده است.
وی می‌افزاید: البته شهرداری مشکل شیب معابر را برای هدایت آب‌های سطحی به داخل کانال قبول دارد اما اصلاح این معابر نیازمند اعتبار سنگینی است که شهرداری به یک باره از عهده تامین آن برنمی‌آید.
این مسئول بیان می‌کند: شهرداری در سال جاری اصلاح ۱۰۰ متر از ۴ نقطه بحرانی شهر را بر عهده گرفته است و اصلاح تمام معابر را نیز در هر سال با تخصیص اعتبار مناسب، پیگیری می‌کند.
شهردار مهردشت می‌گوید: اعتبار شهرداری مهردشت چندان چشمگیر نیست و شهرداری باید سایر طرح‌های شهری را نیز اجرا کند؛ از این رو نمی‌توان اعتبار قابل توجهی را به این موضوع اختصاص داد.

مهار دفع آب‌های سطحی
مهردشت از جمله شهرهای کوچک بخش بهمن شهرستان ابرکوه است که ۱۵ سال پیش با ادغام روستاهای اردی، مهرآباد و نصرت آباد شکل گرفت.
اجرای معابر شهر بر اساس شیب طبیعی زمین باعث شده است که مدیران این شهر با گذشت ۱۵ سال از اجرای شبکه معابر شهر، برای دفع آب‌های سطحی با مشکل مواجه شوند.این وضعیت باعث شده که گل و لای زمین و آلودگی سطح آسفالت به راحتی به داخل کانال انتقال آب قنات به کشاورزان وارد شود و مشکلات بسیاری برای کشاورزان و بهره‌برداران به همراه داشته باشد.

همشهری