بافت تاریخی ندوشن در معرض تخریب

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اخبار یزدی ها( یزدی نیوز)

بافت تاریخی ندوشن از بافت‌های زنده و پویای استان است که در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده، اما غفلت از ظرفیت‌های این بافت، آن را در معرض تخریب قرار داده است.
این بافت شامل مجموعه تاریخی‌– فرهنگی ندوشن و کشتخوان‌های اطراف آن و دارای سه بخش متأثر از یکدیگر متعلق به دوران ایلخانی، صفوی و قاجاریه است.
عناصر تشکیل دهنده بافت تاریخی ندوشن بیش از ۲۵۰ بنا شامل حمام، مسجد، حسینیه، خانه‌های مسکونی، برج و بارو، گذر، ساباط و سازه‌های آبی است. از ویژگی‌های این بافت، جاری بودن قنات آن با آبدهی ۴۵ لیتر در ثانیه و عبور آن از داخل بافت قدیم ندوشن است که مهم‌ترین عامل زنده نگه‌داشتن بافت به شمار می‌آید. این شهر که در منطقه معدن‌خیز استان قرار گرفته، ظرفیت مناسبی برای رونق در حوزه گردشگری نیز دارد اما کمبود اعتبار و نبود منابع مالی مناسب، همچنان طبیعت را قربانی رونق اقتصادی ندوشن کرده است.
معادن بسیاری در اطراف این شهر فعال هستند؛ اما با توجه به قرار نداشتن در حریم شهر از یک‌سو و پرداخت حقوق دولتی از سوی دیگر، هیچ عوارضی به شهرداری پرداخت نمی‌کنند.

وسعت ۳۰ هکتاری بافت تاریخی
شهردار ندوشن با اشاره به وسعت ۳۰ هکتاری بافت تاریخی این شهر بر ضرورت ورود سرمایه‌گذاران برای بهره‌برداری گردشگری از ظرفیت‌های این بافت تاکید می‌کند و می‌افزاید: این بافت ۴۰ درصد از وسعت شهر را در برگرفته است.
«سیدهادی موسوی» با اشاره به نبود تاسیسات گردشگری از جمله مراکز اقامتی و پذیرایی در بافت تاریخی ندوشن، می‌گوید: تبدیل خانه‌های قدیمی و منحصر به فرد بافت به مراکز اقامتی ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیون تومان اعتبار نیاز دارد.
وی تاکید می‌کند: در شرایطی که هنوز ۳۰‌تا‌40‌درصد معابر شهر ندوشن خاکی است، شهرداری اعتبار کافی برای ورود به بافت تاریخی و سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری را ندارد.
این مسئول با اشاره به ضرورت ایجاد منابع پایدار درآمدی برای شهرداری، می‌افزاید: شهرداری ندوشن درآمدی از محل عوارض معادن ندارد و عمده درآمد شهرداری از محل وصول عوارض قانونی است.
شهردار ندوشن بودجه سال جاری شهرداری این شهر را یک میلیارد و ۴۲۵ میلیون تومان اعلام می‌کند و می‌گوید: تاکنون ۶۰ درصد از بودجه پیش‌بینی شده، وصول شده است. وی با بیان این‌که شهرداری ندوشن از عوارض صنایع نیز محروم است، ادامه می‌دهد: با این شرایط نمی‌توان انتظار داشت که شهرداری مدیریت شهر و تحقق بودجه را رها و تنها به بافت تاریخی توجه کند.
موسوی با بیان این‌که ندوشن از مسیر اصلی شهر یزد یعنی جاده ترانزیتی آن، دور است، این وضعیت را باعث بی‌توجهی سرمایه‌گذاران به ظرفیت‌های تاریخی و طبیعی منطقه می‌داند.
وی می‌گوید: خانه‌های زیبا و منحصر به فردی در بافت تاریخی ندوشن وجود دارد که سرمایه‌گذاران می‌توانند برای رونق گردشگری بافت، روی آنها سرمایه‌گذاری کنند اما هنوز در این خصوص اتفاقی نیفتاده است؛ ضمن این‌که به نظر می‌رسد در ندوشن بخش‌خصوصی برای ورود به حوزه توانمندی ندارد.
شهردار ندوشن به نقش مهم اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری میبد و استان برای جذب سرمایه‌گذاران و ایجاد تاسیسات گردشگری از جمله مراکز اقامتی و پذیرایی در بافت تاریخی اشاره می‌کند.
وی با بیان این‌که برخی از خانه‌های تاریخی بافت ندوشن به دلیل مرمت نشدن از بین رفته است، بر ضرورت تلاش بیشتر بخش‌خصوصی برای حفاظت هر چه بیشتر از این خانه‌ها و حفاظت از بافت منسجم و تاریخی ندوشن تاکید می‌کند.

لزوم اصلاح طرح جامع شهر ندوشن
عضو شورای اسلامی ندوشن هم با اشاره به ظرفیت‌های این بافت تاریخی منحصر‌به‌فرد می‌گوید: یکی از شاخصه‌‌های بافت تاریخی ندوشن، بالا بودن ارزش زمین‌های بافت نسبت به سایر نقاط شهر است.
«ناصر بابایی» با تاکید بر این‌که این ویژگی در هیچ یک از بافت‌های تاریخی استان به چشم نمی‌خورد، می‌افزاید: حمام‌های عمومی، آسیاب‌ها، فضاهای مذهبی مانند مساجد و حسینیه‌ها و سایر بخش‌های این بافت پویا، همچنان در حال استفاده است. وی ادامه می‌دهد: منبر مسجد جامع ندوشن، به عنوان قدیمی‌ترین سند تاریخی استان از دوران اسلام در این بافت وجود دارد. این عضو شورای شهر ندوشن می‌گوید: عبور مسیر قنات ندوشن با بیش از هزار سال قدمت، این بافت تاریخی را متمایز کرده است و شاهراه حیاتی بافت تاریخی ندوشن محسوب می‌شود. وی اظهار می‌کند: دور شدن ندوشن از محورهای مواصلاتی استان، شهر را به کنار رانده بود، اما با توجه به ایجاد محورهای مواصلاتی جدید این مشکل رفع شده است.
بابایی با بیان این‌که این منطقه در گذشته به دلیل ارتباط دشت یزد- اردکان با جلگه فارس از مرکزیت جغرافیایی خاصی برخوردار بوده است، ادامه می‌دهد: لازم است که با ایجاد تاسیسات گردشگری و با توجه به مسیرهای جدید دسترسی، صنعت گردشگری در این بخش رونق یابد. وی می‌افزاید: متاسفانه مشاور تهیه طرح جامع شهر ندوشن، به ایجاد مراکز اقامتی در بافت تاریخی این شهر بی‌توجهی کرده در حالی که طبیعت بکر و آثار تاریخی، بهترین فرصت برای رونق صنعت گردشگری را فراهم کرده است.
عضو شورای شهر ندوشن ادامه می‌دهد: شورای شهر ندوشن درخصوص غفلت از ایجاد مراکز اقامتی در بافت تاریخی ندوشن در طرح جامع این شهر اعتراض کرده که امیدواریم هر چه سریع‌تر شاهد اصلاح این اشتباه باشیم. وی از دیگر مغایرت‌های طرح جامع را تغییر کاربری محدوده برخی از آثار تاریخی ارزشمند شهر ندوشن و همچنین تعیین کاربری مسکونی برای باغستان‌های ثبت شده این بافت اعلام می‌کند.
بابایی می‌افزاید: متاسفانه بافت تاریخی ندوشن، فاقد مراکز اقامتی و پذیرایی برای پاسخ به نیاز گردشگران است و تا زمانی که این تاسیسات فراهم نشود، صنعت گردشگری ندوشن شکل نخواهد گرفت.
وی تاکید می‌کند: لازم است که یک مرکز تفریحی توریستی در ندوشن ایجاد شود که شورای شهر به جانمایی آن اقدام کرده است. بابایی می‌گوید: با توجه به ظرفیت‌های قابل توجه طبیعی و تاریخی ندوشن، آینده خوبی در انتظار صنعت گردشگری این شهر است.

مکث: کمبود اعتبار و تعدد آثار
عضو شورای اسلامی شهر ندوشن با اشاره به تعدد آثار تاریخی استان و ندوشن، اعتبار اختصاص یافته به بافت تاریخی ندوشن را قابل توجه دانسته اما کافی نمی‌داند. «ناصر بابایی» می‌افزاید: اعتباری که برای حفاظت از آثار ثبت شده در فهرست آثار ملی کشور به استان اختصاص می‌یابد، کفاف همه آثار تاریخی استان را نمی‌دهد.

همشهری