آینده مبهم صنعت کاشی و سرامیک در استان صنعتی یزد

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی یزدی نیوز این شرایط سبب ایجاد رقابتی شدید میان تولیدکنندگان کاشی و سرامیک نه تنها در استان یزد بلکه در سراسر کشور شد و این رقابت در میان تولیدکنندگان یزدی بیش از دیگران مشهود بود و همین رقابت سبب بهبود کیفیت هر روزه محصولات در کارخانه‌های مختلف شد.اما این روزها با اوضاع بهم ریخته کشورهای منطقه به خصوص کشورعراق،وضعیت این صنعت درحالت ابهام جدی قرارگرفته است.
این وضعیت مبهم و تا حدودی بحرانی در حالی ادامه دارد که طبق نامه اواخرسال گذشته  انجمن صنفی کاشی و سرامیک واحدهای تولید کننده تا اطلاع ثانوی تولیدی انجام ندهند. هرچند برخی کارخانه های کاشی و سرامیک به این موضوع بی اعتناء بوده اند اما شواهد امر حکایت روزهای تلخ صنعت کاشی و سرامیک را برای قطب صنعت کاشی و سرامیک (استان یزد)ترسیم نموده است.
بنابراین گزارش،استان یزد با ظرفیت تولید بیش از ۱۷۹ میلیون متر مربع انواع کاشی و سرامیک ، ۴۵ درصد تولید کشور را به خود اختصاص داده است.اما چند کارخانه بزرگ و قدیمی کاشی و سرامیک در آستانه تعطیلی کامل به سر می برند و حتی برخی از آنها با تعدیل نیرو درصد جبران برخی از خسارت های خود هستند.به طوریکه در مراسم روز کارگردر یزد تعدادی از کارگران یکی از کارخانه های کاشی با اشاره به اخراج خودبه این مسئله اعتراض کردند.
محمد دین محمدی کارشناس حوزه کاشی و سرامیک می گوید: با کاهش ساخت و ساز از اوایل سال گذشته و رشد ۲۵درصدی احداث کارخانه های کاشی ، سرامیک و چینی بهداشتی ، وضعیت این صنعت درآینده نگران کننده است .
این کارشناس اقتصادی با اشاره به این که ، تنها داشتن مزیت نسبی در یک صنعت کافی نیست ، اظهار کرد: مزیت رقابتی ، عامل اصلی توسعه و افزایش صادرات محسوب می شود. او بر لزوم حمایت بیشتر از صادرکنندگان تاکید کرد و افزود: نبود هماهنگی میان نهادهای مربوط، مانعی بر سر راه صادرات محسوب می شود که با توجه به پیش بینی نشدن بازار مصرف همگام با رشد سریع این صنعت ، باید مورد توجه خاص قرارگیرد.
اما نماینده انجمن صنفی تولیدکنندگان کاشی و سرامیک کشورمعتقد است: صادرات کاشی در نگاه اول از آمار خوبی برخوردار است اما بخش نگران کننده این است که ۹۵ درصد صادرات ما در حال حاضر به کشور عراق انجام می ‌شود و این یک تهدید جدی است.
سعید رضا کریم نژادمی گوید: ما در واقع کاشی را به عراق صادر نمی ‌کنیم بلکه عراق به خاطر مزیت ‌هایی که واردات از ایران برای او دارد، کاشی را از ما خریداری می ‌کند.وی  تاکید کرد: کاشی و سرامیک کشور ما اکنون عملا به صورت ریالی به کشور عراق فروخته می ‌شود و واردکنندگان عراقی هیچ تمایلی برای پرداخت وجه کاهشی به صورت ارزی ندارند.وی تصریح کرد: در چنین شرایطی بهتر است به بازارهایی مانند پاکستان، هند و آلمان که برای صادرات کشور ما بکر است، ورود کنیم.

رکود صنعت ساختمان را دریابید
بهنام عزیززاده، مدیر اجرایی انجمن صنفی کاشی و سرامیک نیز در خصوص رکود حاکم بر صادرات
کاشی ایران می‌گوید: مشکلات به وجود آمده در بازار عراق به دلیل حضور گروهک داعش، بازار صادراتی ایران را تحت‌الشعاع خود قرار داده و باعث شده تا تولیدکنندگان و فروشندگان این محصول، کششی برای فعالیت در این حوزه نداشته باشند. ضمن آنکه کاهش حجم ساخت و ساز نیز مزید بر علت شده به گونه‌ای‌که فروش کاشی و سرامیک را در بازار داخلی تحت‌الشعاع قرار داده و محصولات تولیدی کارخانجات در انبارها دپو شده است.
وی جایگزین کردن بازارهای صادراتی جدید را جزو برنامه‌های انجمن دانست و افزود: تمرکززدایی از روی بازار عراق در شرایط کنونی می‌تواند رونق را به بازار این محصول بازگرداند.
وی افزود: کشورهایی همچون روسیه و عربستان به عنوان کشورهای بزرگ واردکننده کاشی و سرامیک می‌توانند جایگزین مناسب بازار صادراتی کشور محسوب شوند.
وی با تاکید بر کیفیت بالای کاشی و سرامیک‌های تولید داخل گفت: وجود مواد اولیه باکیفیت و همچنین ماشین‌آلات مناسب کیفیت بالای تولیدات را رقم زده و این در حالی است که با وجود کیفیت بالای محصولات به دلیل شرایط حاکم بر بازار منطقه، صادرات این محصول تا بیش از ۵۰ درصد کاهش داشته است.

کاشی ایرانی، رقیب کاشی اسپانیایی و ایتالیایی
در حالی‌که مدیر اجرایی انجمن کاشی و سرامیک از کیفیت بالای کاشی‌های تولید ایران خبر می‌دهد کمال محسنی، مدیر عامل شرکت سامان کاشی معتقد است هم‌اکنون حدود ۳۰ درصد از تولیدکنندگان به دلیل مشکلات نقدینگی که درنتیجه شرایط اقتصاد تحریمی به آنها تحمیل شده، سعی در پایین آوردن هزینه تمام‌شده محصولات خود دارند که در این راستا با استفاده از مواد اولیه غیراستاندارد، زمینه افت کیفیت محصول را فراهم می‌کنند که این موضوع موجب از دست دادن بازارهای صادراتی نیز می‌شود.
وی در خصوص وضعیت صادرات کاشی می‌گوید: ممکن است کیفیت پایین محصولات برخی از کارخانجات باعث کاهش رقابت و افت صادرات شود اما از آنجایی‌که بیش از ۸۰ درصد صادرات ایران به عراق بوده و هم‌اکنون درگیری‌های گروهک داعش، بخش عمران این کشور را تحت‌الشعاع خود قرار داده بنابراین طبیعی است که صادرات کاشی نیز تحت تاثیر این موضوع با کاهش چشمگیری مواجه شود به‌طوری‌که آمارها از افت ۵۰ درصدی صادرات در ۵ ماه ابتدایی سال نسبت به سال پیش خبر می‌دهند.
این فعال اقتصادی در ادامه در خصوص کیفیت محصولات ایرانی گفت: نباید رفتار عده‌ای خاص را در یک صنعت به پای تمام فعالان آن نوشت چراکه بیشتر کارخانه های تولیدکننده کاشی و سرامیک ایران از فناوری‌های روز دنیا برخوردار هستند و با تکیه بر دانش فنی و استفاده از مواد اولیه مرغوب، رقیب سرسخت کشورهای صاحب نام اروپایی همچون اسپانیا و ایتالیا شناخته می‌شوند.
وی با بیان اینکه کاشی و سرامیک ایرانی در مقایسه با تولیدات کشورهای همسایه همچون ترکیه به مراتب از کیفیت بالاتری برخوردار است، گفت: در بحث تولید و ماشین آلات محصولات ایرانی همواره رقیبی قدرتمند برای سایر کشورهای تولیدکننده محسوب می‌شود اما تنها ضعف محصولات ایرانی در طراحی است که به دلیل نیاز به واردات مواد اولیه مورد نیاز طراحی مشکلات عدیده‌ای را برای طراحان این صنعت ایجاد کرده است.
محسنی همچنین در مورد بازار صادراتی و متمرکز شدن روی بازار عراق گفت: ایران در صدر صادرکنندگان کاشی و سرامیک منطقه به کشور عراق قرار دارد. به همین دلیل امید است با برقراری آرامش در درگیری‌های منطقه، شرایط برای راه‌اندازی پروژه‌های عمرانی در عراق فراهم شده و راه برای صادرات این محصول هموار شود.

افت ۳۰ درصدی تولید
سیدهادی میررحیمی، دبیر کمیته خاک‌های صنعتی و مشاور خانه معدن در خصوص وضعیت بازار صادراتی کاشی و سرامیک می‌گوید: در سال گذشته میزان صادرات کاشی ایران رقمی بالغ بر ۱۱۳ میلیون متر مربع بود که ۸۰ درصد آن یعنی ۱۰۰ میلیون متر مربع به کشور عراق و مابقی آن به افغانستان و پاکستان و کشورهای آسیای میانه صادر شده است.
دبیر کمیته خاک‌های صنعتی همچنین در خصوص ظرفیت تولید کاشی گفت: در حال حاضر ظرفیت نصب شده کاشی در ایران رقمی بالغ بر ۷۵۰ میلیون متر مربع است اما تولید این محصول ۵۰۰ میلیون متر مربع و این بدان معناست که ۳۰ درصد ظرفیت تولید این محصول، کار نمی‌کند.
میررحیمی یکی از دلایل رکود در صنعت کاشی را رکود در صنعت ساختمان کشور دانست و افزود: میزان مصرف کاشی در کشور رقمی بالغ بر ۳۵۰ میلیون متر مربع است اما به دلیل رکود حاکم بر صنعت ساختمان، در حال حاضر مصرف داخلی نیز با کاهش چشمگیری روبه‌رو شده. چراکه صنعت ساختمان به عنوان یکی از صنایع مهم و مادر در کشور بوده و ۳۰۰ صنعت به آن وابسته است و رکود در این بخش مشکلات فراوانی را به وجود می‌آورد.
وی همچنین کیفیت پایین برخی از محصولات را عاملی در از دست دادن بازارهای صادراتی به ویژه عراق دانست و گفت: استفاده از مواد اولیه بی‌کیفیت باعث شده تا در رقابت با محصولات سایر کشورها به ویژه ترکیه حرفی برای گفتن نداشته باشیم.
وی افزود: مسلما مصرف‌کننده عراقی، محصول ایرانی که نه طرح به روز و نه کیفیت گذشته را دارد در مقایسه با محصول ترکیه‌ای که علاوه بر طراحی روز و مدرن از کیفیت بالاتری برخوردار است ترجیح داده و حتی حاضر است با قیمت بالاتر اما محصول ترک را خریداری کند. بنابراین آنچه باعث خواهد شد تا بازار صادراتی کاهشی همچون برخی محصولات دیگر از دست نرود به غیر از رفع مشکلات سیاسی و استراتژیک، پرداختن به کیفیت و طراحی است.