جبران اندکی از کسری آبخوان‌های استان یزد در بارندگی‌های اخیر

 

به گفته وی، متوسط بارندگی استان یزد تنها در فروردین ماه سال جاری ۴۹.۶ میلیمتر بوده که میزان آن در مدت مشابه سال قبل ۲۰ و در مدت مشابه متوسط دوره آماری ۱۶ میلیمتر است لذا در اولین ماه امسال نسبت به سال قبل ۱۴۸ و نسبت  به متوسط  دوره آماری ۲۱۰ درصد افزایش بارش در استان یزد روی داده است.

 

امیربیگی گفت: همچنین متوسط بارندگی حوضه آبریز فلات مرکزی از ابتدای سال آبی تا پایان فروردین ماه ۱۹۷.۶ میلیمتر بوده که میزان آن  در مدت مشابه سال قبل  68.4 و درمدت مشابه متوسط دوره آماری ۱۳۹.۹  میلیمتر بوده است.

 

وی در همین رابطه افزود: متوسط بارندگی فروردین ماه حوضه آبریز فلات مرکزی ۶۸.۱ میلیمتر بوده که میزان آن  درمدت مشابه سال قبل  18.3 و درمدت مشابه متوسط دوره آماری ۲۵.۵  میلیمتر بوده است.

 

این مسئول خاطرنشان کرد: متوسط بارندگی کشور از ابتدای سال آبی تا پایان فروردین ماه ۳۱۳.۳ میلیمتر بوده که میزان آن  درمدت مشابه سال قبل  119.8 و درمدت مشابه متوسط دوره آماری ۲۰۸.۱  میلیمتر بوده است.

 

امیربیگی اضافه کرد: متوسط بارندگی کشور از ابتدای سال آبی تا پایان فروردین ماه ۸۹ میلیمتر بوده که میزان آن  در مدت مشابه سال قبل  22.5 و درمدت مشابه متوسط دوره آماری ۳۴.۱  میلیمتر بوده است.

 

وی در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد: میزان بارندگی سال آبی جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل و دوره آماری دراز مدت در تمام شهرستان‌های استان افزایش داشته که در این میان، شهرستان تفت بیشترین و شهرستان یزد کمترین میزان بارندگی را به خود اختصاص داده‌اند.

 

مدیر مطالعات منابع آب شرکت آب منطقه‌ای یزد با تاکید بر این که مقایسه بارندگی استان با استان‌های مجاور نشان می‌دهد که استان یزد از کمترین میزان بارش در بین همسایگان خود برخوردار است، اظهار کرد: نمودار وضعیت بارندگی استان در طول ۳۰ سال اخیر بیانگر تداوم دوره خشکسالی بوده و حتی در برخی از سال‌ها که بارندگی بیش از میانگین سالیانه به وقوع پیوسته بدلیل خشکسالی سال‌های قبل، تغییر محسوسی در برون‌رفت از خشکسالی ایجاد نشده است.

 

وی عنوان کرد: متوسط بارندگی استان یزد براساس آمار ۳۰ ساله(منتهی به سال آبی ۹۶-۹۷ ) حدود ۹۲.۶ میلیمتر بوده که به دلیل تداوم و شدت دوره خشکسالی‌های ۱۰ سال اخیر متوسط بارندگی در این دوره به  84.3 میلیمتر کاهش یافته است.

 

وی افزود: علاوه بر تداوم خشکسالی، الگو و توزیع نامناسب زمانی و مکانی بارش‌ها باعث شد که در برخی از سال ها با وجود اینکه بارندگی‌ها نسبت به متوسط درازمدت افزایش قابل ملاحظه ای دارند اما مقدار رواناب روند کاهشی خود را حفظ کرده است.

 

امیر‌بیگی در همین خصوص به عنوان نمونه از سال آبی ۹۲-۹۱ یاد کرد که به رغم افزایش قابل توجه بارش‌ها، جریان سطحی رودخانه های استان نه تنها افزایش نداشته بلکه بدلیل توزیع نامناسب زمانی و مکانی و نوع بارش‌ها حدود ۸۴ درصد کاهش داشته است.

 

به گفته وی، خشکسالی‌های اخیر باعث کاهش قابل ملاحظه جریان رودخانه‌ها در سال‌های اخیر شد به گونه‌ای که آورد رودخانه‌های استان در ۱۰ سال اخیر به طور متوسط ۷۵ درصد کاهش یافت.

 

وی در این مورد افزود: البته بارندگی مناسب در اسفند ۹۷ و شدت و تداوم بارش‌های فروردین ۹۸ باعث افزایش بارندگی موثر شد به گونه‌ای که بخش عمده‌ای از بارندگی در ارتفاعات تبدیل به رواناب شده و آورد رودخانه ها در اغلب ایستگاه های هیدرومتری نسبت به متوسط درازمدت افزایش یافته است.

 

این مسئول حداکثر دبی سیلاب‌های اتفاق افتاده در استان طی ابتدای سالجاری را مربوط به رودخانه گاشار ابرکوه در تاریخ شش فروردین ماه ۱۳۹۸ با دبی تقریبی ۶۰ مترمکعب بر ثانیه ذکر کرد.

 

وی تصریح کرد: بخشی از رواناب های ایجاد شده در مسیر رودخانه نفوذ کرده و بخش دیگری نیز وارد کفه‌ها و یا بندهای تغذیه مصنوعی شده که قسمت عمده‌ای از آن تبخیر شده و مابقی نفوذ می‌کنند.

 

امیربیگی افزود: قسمتی از بارش‌ها که نفوذ می‌کنند(بیشتر در مخروط افکنه‌ها و ارتفاعات) باعث افزایش آب‌دهی چشمه‌ها و قنوات کوهستانی و اغلب هوابین استان می‌شوند به عنوان مثال دبی چشمه غربالبیز از ۵۰ لیتر در ثانیه به حدود ۸۰۰ لیتر در ثانیه در مدت زمان کوتاه چند روزه رسیده است ولی چنانچه بارندگی‌ها تداوم نداشته باشد، سریع تخلیه شده و دبی آن کاهش می یابد.

 

مدیر مطالعات منابع آب شرکت آب منطقه‌ای یزد در پایان با بیان این که بارش‌های موثر اغلب در ارتفاعات و مخروط افکنه‌هایی اتفاق افتاده که در بالادست دشت‌ها و آبخوان‌های اصلی یزد هستند، گفت: به دلیل حرکت کند جریان آب زیرزمینی نفوذ یافته، اثر این بارش‌ها روی سطح آب زیرزمینی آبخوان‌های آبرفتی اصلی استان در ماه‌های بعد و با اندازه گیری سطح آب زیرزمینی در محل چاه‌های پیزومتری مشخص می‌شوند اما تا اینجا به نظر می‌رسد جلو کسری بیشتر حجم مخزن آبخوان‌های استان گرفته شده و درصد ناچیزی از کسری حجم آنها  جبران شود که این درصد بستگی به میزان تداوم بارش‌ها در آینده دارد.

 

 

منبع:ایسنا یزد