شناسه خبر: 63091
منتشر شده در مورخ: ۹۶/۱۲/۲۸
ساعت: ۲۱:۳۴
خانه لاری ها نمادی از سبک معماری نواحی مرکزی ایران(۶)
خانه لاری ها که هم اکنون مرکز اسناد و کتابخانه ملی استان یزد در آن مسقر است، نمادی زیبا از سبک رایج معماری نواحی مرکزی ایران آب و هوای گرم و خشک دارد، است.
به گزارش یزدی نیوزخانه لاری ها شامل ۶ باب منزل با فضاهای کاملا معماری نواحی گرم و خشک کشور است که سال ۱۲۸۶ هجری قمری ساخته شد.
این اثر ارزشمند تاریخی در محله فهادان یزد قرار دارد که ۲۴ بهمن ۱۳۷۵ با شماره ۱۸۳۷ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
مساحت زمین این خانه یکهزار و ۷۰۰ متر مربع و زیربنای آن یکهزار و ۲۰۰ متر مربع است.
درها، پنجره ها، ارسی ها، اتاق های آینه کاری و نقاشی شده آن یکی از نمونه های زیبای خانه های اعیانی قرن سیزدهم هجری قمری است.
مالک آن یکی از تجار معروف لار از توابع استان فارس به نام محمد ابراهیم لاری و بنیانگذارش غلامحسین ملازینل است.
لاری ها برای تجارت از فارس به یزد آمدند و ساکن این شهر شدند.
گفته می شود، این خانه در گذشته برای مدتی خانقاه دراویش نعمت اللهی بود.
تا اواخر حکومت پهلوی اول به عنوان یکی از خانه های اشرافی آن دوره مورد توجه مردم بود و پس از آن به دلیل موروثی بودن متروکه و آسیب های زیادی به آن وارد شد.
در سال ۱۳۶۳ این اثر به همت اداره میراث فرهنگی یزد از صاحب آن خریداری و مرمت شد و مورد استفاده این اداره قرار گرفت.
خانه لاری ها شامل حیاط اصلی، حیاط میانی، حیاط کوچک و مجموعه ای از ایوان ها، تالارها، اتاق ها، سر در و هشتی است.
هشتی در فاصله ای بین ۲ حیاط تعبیه شده است که به هر ۲ حیاط به یک اندازه دسترسی دارد.
اصلی ترین قسمت خانه، حیاط بزرگ آن است که به عنوان حیاط اصلی در نظر گرفته می شود.
این حیاط مستطیلی شکل در امتداد شمال شرقی – جنوب غربی ساختمان قرار دارد و حوض لاجوردی میان آن جلوه خاصی را به فضا بخشیده است.
بر روی حوض ،تختی قرار دارد که با سه پله از سطح حیاط جدا و نیمی از فضای حوض را اشغال می کند، تخت و فضای آن اصطلاحا غروب نشین یا سایه نشین نامیده می شود.
ارتفاع بخش جنوب غربی آن اهمیت این قسمت از ساختمان را نشان می دهد، ایوان بلند و مرتفع حیاط استفاده از فضا را در فصول مختلف سال فراهم می کند.
وجود این ایوان در ضلع جنوبی و جنوب غربی بنا باعث وجود سایه در آن می شود و اهالی خانه می توانند در فصل تابستان در ایوان بنشینند و به دور از تابش مستقیم خورشید هوای خنکی را تجربه کنند.
در کنار این کاربرد تابستانی ، وجود چنین فضای نیمه بازی در راس حیاط اصلی و قرار گیری تمام اتاق ها، ایوان ها و تالارهای ساخته شده در دور حیاط فضایی خاص را به وجود آورده است.
در آن سوی ایوان یعنی در فضاهای ضلع شمالی فضاهای آفتابگیر وجود دارد که در فصل زمستان مورد استفاده قرار می گیرد و فضای وسیع تری را در بر گرفته است.
قرارگیری فضاهای بسته در شمال شرقی حیاط و وجود ایوانی کوچک و کوتاه تضاد این قسمت را با جنوب غربی حیاط نشان می دهد.
استان یزد حدود هفت هزار اثر تاریخی و فرهنگی دارد که تاکنون حدود ۲هزار آن ثبت آثار ملی شده است.
هرگونه دخل و تصرف در این آثار ممنوع و تنها با مجوز اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری امکان پذیر است.
منبع:ایرنایزد
بخش نظردهی بسته شده است..